Elektrikli Çay Kesme Motorlari Çikinca Çay Torbalari Yogun Ilgi Görmeye Basladi

Dogu Karadeniz Bölgesi’nde 1. sürgün çay sezonu hiz kesmeden devam ediyor. Rize, Artvin, Trabzon ve Giresun bölgelerinde çay müstahsilleri çay tarim arazilerine girerek bir an evvel çaylarini toplayip satmak istiyor. Ilk çay dikildigi tarihten bu yana toplamasi degisen teknolojiyle birlikte çay müstahsillerinin isini daha da kolaylastiriyor. Ilk zamanlarinda ellerle toplanan çaylar bir dönem sonra çay makaslari ile toplandi. 1980 ihtilali öncesinde ise fabrikalarin çay isleme kapasiteleri müstahsillerin verdikleri çaylari karsilamadigindan, çayda kalitenin artmasi bahane gösterilerek ‘çay makaslari çaya zarar veriyor’ gerekçesi ile yasaklandi. Yasaktan yillar sonra ise bu yasak Rizeli Milletvekilleri’nin girisimi ile kaldirilarak yeniden çay makasi ile toplanmaya baslandi.

Çay bugünlerde ise çay motorlari ile toplanmaya baslandi. Ilk etapta benzinli olan çay motorlari ’çayda egzoz agzi biraktigi’ gerekçesiyle yasaklandi. Bu kez benzinli çay motorlari yerini elektrikli çay motorlarina birakti. Çayda toplama yöntemleri degistikçe tasima metotlari da degismeye basladi.

Elle toplanan çay sepetlerle tasinirken, makasla toplanan çaylar için sirtta tasinabilen çay torbalari çikti. Simdi ise çay motorlari ile toplanan çaylar için agiz kismi plastik su borularindan yapilan, tek elle tutulabilen torbalar piyasaya sürüldü. Çay motorunu tek elle rahat hareket ettiren çay müstahsilleri diger elleriyle tuttugu bu yeni çay torbalarini rahatça dolduruyor ve çay toplama islemini daha da hizlandiriyor. Hal böyle olunca eski sirta takilan torbalar da çay sepetleri gibi tarih oluyor.

“Sirta alip da tasima yok”

Çay toplama isleminin teknoloji ilerledikçe daha rahat bir hal aldiginin altini çizen Rizeli esnaf Tahsin Çelik “Genelde teknoloji o kadar ilerledi ki artik bu isi elektronige kadar döktü. Eskiden elle toplanirdi ve ellerde darp izleri olurdu. Doktorun müdahalesine kadar gidilirdi. Ondan sonra makaslar çikti. Bir ara yasakti. Su anda teknolojinin tam ilerledigi seyde motorlarimiz çikmis. Iste teknoloji ilerledigi müddetçe daha kolaylik oldu. Sarja takiliyor, 7-8 saat sarjli gidiyor. Tek elle tutularak makineyle beraber toplanip hazneye dolduruluyor ve elde tasinarak yuvarlama sepetlerine konuyor. Yuvalama sepetlerine konduktan sonra agzi baglanip ilimizin cografi yapisi çok rampa, bayir oldugu için yukaridan asagiya dogru en kisa yerden yuvarlanarak tasima isleri yapiliyor. Sirta alip da tasima yok” dedi.



“En son sistem bu”

Insanlarin yeni çikan çay motorlari ve buna ek olarak piyasaya çikan tek elde tutulan torbalar ile çok rahat bir sezon geçirdigini kaydeden Çelik “Suanda en son sistemdir bu. Bundan sonra artik ne çikar bilemem. Çok engebeli, çok rampa insanlarin müskülat ve fiziki yapisi pek uygun olmadigi yerlerde büyük kolaylik. Diger sirtta tasinan çay torbalarinin satisi tamamiyla azaldi. Çünkü elle toplamak yok, sirtta tasima yok. Tabii ki çok daha rahatlik oldu. Çay sezonu zaten 3-5 ayda bitirilmesi gereken bir olaydir. Günübirlik herkes kendi çayina girdi ve bu sekilde çok daha rahat etti. Bir günde mesela 200 kilogram toplanan yerden su anda 1 ton kadar çay toplanabiliyor makineyle beraber” ifadelerini kullandi.

“Elle tutulan çay torbalarini suanda yok satiyoruz”

Çay müstahsillerinin fiyat farkina bakmadan daha kullanisli olan yeni nesil çay sepetleri ve torbalarina yöneldigini ifade eden Orhan Yanik isimli esnaf “Tek elle tutulabilen çay torbalarini ise su an su anda yok satiyoruz. Terzimizde, bekliyoruz yeni ürünleri. Insallah gelince satacagiz. Torbalar 60 TL’den satiyoruz. Büyük sepetlerimizi 150 TL civarinda satiyoruz. Ufaklarini 125 TL’den satiyoruz. Sirta takilan çay torbalarini artik kimse ilgi göstermiyor” seklinde konustu.