Bosanmada Yeni Dönem Açiklamasi 3 Yillik Bekleme Iptal Edildi, Yeni Düzenleme Nasil Olmali

Ankara 8. Aile Mahkemesi, 4721 sayili Türk Medeni Kanunu’nun "evlilik birliginin sarsilmasina" iliskin düzenleme getiren 166. maddesinin dördüncü fikrasinin Anayasa’ya aykiri oldugu iddiasiyla iptalini istedi. Iptali istenen kuralda, "Bosanma sebeplerinden herhangi biriyle açilmis bulunan davanin reddine karar verilmesi ve bu kararin kesinlestigi tarihten baslayarak 3 yil geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamissa evlilik birligi temelden sarsilmis sayilir ve eslerden birinin istemi üzerine bosanmaya karar verilir" hükmü yer aliyordu. Basvurusunda, kuralda öngörülen 3 yillik sürenin adil olmadigini belirten Aile Mahkemesi, eslerin uzun sürelerin sonunda bosanabildiklerini, bu durumun da herkesin kisiligine bagli dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahip oldugunu öngören anayasal hükümle bagdasmadigini ifade etti.

Kuralda öngörülen sürenin fazla olmasinin evlilik disi iliski yasanmasina neden oldugunu savunan mahkeme, kuralla kisinin maddi ve manevi varligini koruma ve gelistirme hakkinin yani sira devletin aileyi koruma yükümlülügünün de ihlal edildigini öne sürdü ve basvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’ya aykiri oldugu gerekçesiyle kuralin iptaline karar verdi. Anayasa Mahkemesi tarafindan verilen iptali karari, kararin Resmi Gazete’de yayimlandigi tarih olan 19 Nisan 2024 tarihinden dokuz ay sonra yürürlüge girecek. Bu sebeple bu dokuz aylik süre zarfinda mevcut hüküm geçerli olacak ve uygulanmaya devam edecek.

“Yeni düzenlemeye kadar kanun boslugu olacaktir”

Altinbas Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafindan dördüncüsü düzenlenen Medeni Hukukta Güncel Gelismeler Sempozyumu’nda da uzmanlar iptal karari verilen medeni kanun hükmünü ele aldi. Medeni Hukuk Anabilim Dali Ögretim Üyesi Dr. Ali Yasar Çelikel, iptal edilen hüküm sonrasi nasil bir düzenleme getirilmesi gerektigine dair yaptigi degerlendirmede iptal karari yürürlüge girdikten sonra yeni düzenleme yapilana kadarki süreçte kanun boslugu olacaginin altini çizdi ve “Yasa koyucu bu süre zarfinda fiili ayrilik sebebiyle bosanma davasi açilabilmesi için yeni bir düzenleme getirmelidir” dedi.



“Ortak hayatin yeniden kurulamamasi sarti 1 ya da 2 yila indirilmeli”

Dr. Ali Yasar Çelikel ayni zamanda yapilacak olan düzenlemede, Isviçre Medeni Kanunu ile diger Kita Avrupasi hukuk sistemleri, ögretideki görüsler ve uygulamadaki sorunlarin ele alinmasi suretiyle yapilmasi gerektigini de vurguladi. Çelikel ayrica dava açilmis olma sartinin kaldirilmasini ve 3 yil olarak öngörülen ortak hayatin yeniden kurulamamasi sartinin da 1 ya da 2 yila indirilmesine dair tavsiyede bulundu.

“Bosanma sebepleri ile soy bagi hukuku hükümleri yeniden düzenlenmelidir”

“Yasa koyucunun madde bazli bir düzenleme yapmayi tercih etmek yerine, Türk Medeni Kanunu’nun Aile Hukuku Kitabi’na iliskin sistematik bir düzenleme yapmasi uygun olacaktir” diyerek sözlerine devam eden Altinbas Üniversitesi’nden Dr. Çelikel, “Bu dogrultuda aile hukukunun dinamik yapisi göz önünde bulundurularak ve çagdas aile hukuku anlayisi temel alinarak bosanma sebepleri ile soy bagi hukuku hükümleri yeniden düzenlenmelidir. Ayrica önemle vurgulanmalidir ki, aile hukuku kurallarinin sistematik olarak düzenlenmesi sürecinde, son derece özenli hareket edilmeli ve kadin haklari, kadin-erkek esitligi ve çocugun üstün menfaati ilkesi odaga alinmalidir” diyerek sözlerini sonlandirdi.