Liselilerden Sularin Güvenilirliginde Önemli Bulus
Zonguldak Prof. Dr. Saban Teoman Durali Bilim ve Sanat Merkezi ögrencilerinin buldugu test kiti, içme sularinda insan sagligi için tehdit olan civa olup olmadigini tespit edebilecek. Ögrencilerin bes yüz lira harcayarak ortaya koydugu test kitinin seri üretime geçmesi halinde 75 liradan satisa sunulmasi planlaniyor.
Zargana baliginin kilçigindan elde ettikleri jel ile sulardaki civa iyonlarini tespit edebilen ögrenciler, Tübitak 2204-A Lise Ögrencileri Arastirma Projeleri Yarismasi’nda Kimya alaninda Ankara bölge birincisi olarak Mayis ayinda yapilacak Türkiye finallerine katilmaya hak kazandi.
Suda civa olup olmadigini tespit etmek için yapilan testlerin pahali ve uygulamasi zor olan testler oldugunu ifade eden ögrenciler, test kitinin yapiminda bilim dünyasinin gözde çalisma konularindan olan yesil sentez yöntemleri kullanarak kuantum noktalar elde ettiklerini aktardi. Ögrenciler kitin patent basvurusunu da yaptiklarini ifade etti.
Sudaki civa kolaylikla tespit edilebilecek
Günlük hayatta sulardaki civanin test edilebilmesinin test kiti yardimiyla herkes tarafindan kolaylikla tespit edilebilecegini belirten ögrenciler; önümüzdeki süreçte projelerini gelistirerek civa miktarini ölçen bir sensör haline getirmeyi planladiklarini ifade ettiler.
Bes yüz liraya mal oldu, seri üretimle 75 liraya satilabilecek
Patentini almayi planladiklari ürünü bes yüz liraya mal eden ögrenciler, seri üretimi için de çalismalar yaptiklarini ifade etti.
Ögrenciler; kitin seri üretime geçmesi durumunda 75 TL’den satisa sunulabilecegini belirtti.
Ögrencilerden Deniz Berra Doganay, "Insanlar rahatlikla ve kolaylikla kendi imkanlari çerçevesinde bu ürünü kullanabilirler. Sularin içinde civa olup olmadigini rahatlikla bulabilirler" dedi.
Bera Dilek ise, "Takim arkadaslarimla beraber aslinda kuantum nokta üzerine çalismalar istiyorduk. Bunu ögretmenimizle paylastigimiz zaman bunu biyokütle kullanilarak baliklardan yapabilecegimizi söyledi.
Sonrasinda birkaç balik denedik, zargana baligindan gayet olumlu sonuç aldik. Bu sekilde projeyi gelistirdik. Birçok biyokütleden kuantum noktalar elde edilebiliyor. Ama zargana baligindan kuantum nokta üretilmesi tek onu da biz yaptik. Eylül ayindan beri bu proje üzerinde çalisiyoruz. Projemiz bize toplamda 500 liraya mal oldu. Zargana baligi kilçiklarini saf su içerisinde kaynattik. Elde ettigimiz özütü de süzdük. Bu siviyi mikrodalgada yaktik. Elde ettigimiz maddeyi saf su içerisinde beklettik. O yanmis yerlerde olusan kuantum noktalar saf su içerisine geçmis oldu. Sonrasinda sivimizi jellestirerek kitleri elde ettik. Test kitlerimizi civa yogunlugu içerisinde bir süre beklettikten sonra parildamalarinin belli sekilde azaldigini gözlemledik. Civa yogunlugunu tespit eden test kiti yaptik" dedi.
"Insanlar balik kilçiklarini kullanmamizi sasirtici buldu"
Test kitini yarismaya sunduktan sonra insanlarin ilgisine dikkat çeken Ekin Eren, "Insanlar aslinda balik kilçiklarini kullanmamizi sasirtici buldular. Ayrica civanin tespitinin gerçekten de önemli oldugunu söylediler. Bu projede aslinda sulardaki agir metal iyonlarindan birisi olan civayi test etmeyi amaçladik. Biz dünyada bir ilk olan zargana baligi kilçigini kullandik. Ögretmenimiz Burcu Atabey Özdemir’den yardim aldik. Aslinda civalarin nehirlerde, göllerde tespit edilmesinde insan ve baliklarin sagliginda tespit edilmesinde kullanilmasi için önemli" dedi.