Dicle Elektrik 2023 Degerlendirme Toplantisi Yapti
Dicle Elektrik, 2023 yilinda gerçeklestirdigi 7,2 milyar TL’lik yatirimin ardindan gelecek dönem hedeflerini paylasti. Dicle Elektrik Genel Müdürü Yasar Arvas, yaptigi degerlendirmede; “2024 ve 2025 yillarinda toplam 16,5 milyar TL’lik yatirim yapmayi planliyoruz. Bölgede elektrik degil, sulama problemi vardir" dedi.
10 yilda 165 milyar TL ekonomiye katki
Sahadaki etkin mücadele ve akilli sebeke dönüsümü ile toplam 8.4 milyar kWh kaçak elektrik tüketiminin önüne geçtiklerini belirten Arvas, “Dicle Elektrik olarak insan ve çevre odakli bir yaklasimla ’Kayipsiz - Kesintisiz - Kaliteli’ enerjiyi; hanelere, tarimsal sulama alanlarina ve kirsal bölgelere ulastirmak için çalisiyoruz. Enerji verimliligini artirmak ve bunu yaparken sürdürülebilir çözümler ortaya koyup, yasadigimiz toplumu ve dogayi gözeterek adimlar atmak temel motivasyonumuzu olusturuyor. Yatirim ve saha çalismalarimizla yüzde 76 olan kayip-kaçak oranini geçtigimiz yil sonu itibariyla yüzde 42,8’e indirmeyi basardik. Kayip-kaçakla mücadelede sahada gerçeklestirdigimiz etkin çalismalar ve teknoloji odakli yatirimlar ile 28 milyar TL’si 2023 yilindan olmak üzere 10 yilda toplam 165 milyar TL degerinde kaçak enerji tüketimini önleyerek ülke ekonomisine büyük katki saglamis olduk” diye konustu.
6 il için büyük yatirim yapildi
Son 10 yilda hizmet bölgesine çogunlugu teknoloji odakli altyapi yatirimlari olmak üzere gerçeklestirdikleri yatirimlarin altini çizen Arvas, “Bu yatirimlarin 7,2 milyar TL’sini 2023 yilinda gerçeklestirdik. Kaliteli hizmet anlayisimizla birlikte, bölgenin hak ettigi degere ulasabilmesi adina yer aldigimiz her ilde yatirimlarimizi sürdürdük. 2023 yilina kadar Diyarbakir’a 5 milyar 404 milyon TL, Mardin’e 3 milyar 755 milyon TL, Sanliurfa’ya 6 milyar 762.milyon TL, Sirnak’a 1 milyar 941 milyon TL, Batman’a 3 milyar 386 milyon TL ve Siirt’e ise 1 milyar 387 milyon TL yatirimda bulunduk. 10 yilda toplamda bin 275 proje gerçeklestirdik” seklinde konustu.
2025 sonunda 16,5 milyar TL yatirim hedefleniyor
Kaliteli hizmet anlayisinin temelinde teknoloji odakli yatirimlarin yani sira etkin saha çalismalarinin da bulundugunu ifade eden Arvas, Dicle Elektrik’in 2024-2025 yatirim hedeflerini vurguladigi açiklamasinda; “Son 10 yilda bölgemize çogunlugu teknoloji odakli altyapi yatirimlari olmak üzere toplam 27,4 milyar TL’lik bir yatirim gerçeklestirdik. Bölgemizdeki hizmetin kalitesini artirmak adina 2023 yilinda 7,2 milyar TL yatirimi bölgemize kazandirdik. Kalan yatirimlar için çalismalarimizi sürdürüyoruz. 2024 ve 2025 yillarinda toplam 16,5 milyar TL’lik yatirim yapmayi planliyoruz” açiklamalarinda bulundu.
“Bölgemizdeki sorun elektrik degil, sulama sorunudur”
Kayit altinda olan abonelerin kurulu gücü kadar planlama yaptiklarinin altini çizen Arvas, kayit disi kullanimda verimlilik göz ardi edildigi için israfin da önü açilmis oldugunu söyledi.
Kaçak elektrik kullanimlarinin büyük ölçüde tarim arazilerinde yapilan tarimsal sulamalar esnasinda gerçeklestigini dile getirerek açiklamalarini sürdüren Arvas, “Ülkemizin tarimsal sulama alanlarinda yilda yaklasik 15 milyar kWh elektrik kullaniliyor ve bunun yarisi Dicle Elektrik’in hizmet bölgesi içerisinde tüketiliyor. Bölgemizdeki toplam 16 milyon dekar ekili tarimsal alanda, 130 bin kayitli çiftçi üretim yapiyor ve 51 bini sulu üretim gerçeklestiriyor. Ancak birçok üretici, tarlasinda elektrik kullanarak sondaj kuyularindan çikardigi yeralti suyu ile sulama yapiyor. Bu sular, yerin 600-700 metre derinliklerine kadar açilan kuyulardan çekilmekte. Bu durum, kaçak tüketimlerle de birlestiginde enerji maliyetlerini çok daha artiriyor. Atatürk Barajindan örnek verecek olursak; 2022 yilinda baraj 3,5 milyar kWh elektrik üretimi gerçeklestirdi. Hizmet verdigimiz bölgede ise tarimsal sulama alanlarinda toplam 7 milyar kWh elektrik tüketimi gerçeklesti. Barajin ürettigi enerjinin 2 katindan fazla bir tüketim, bölgemizdeki tarim alanlarinda yapiliyor. Sulama kanallarinin yetersizligi sebebiyle de yer üstü sulari etkin olarak kullanilamiyor. Dolayisiyla bölgemizdeki sorun elektrik degil, sulama sorunudur. Ilgili kurumlarin çözüm önerilerini ivedi olarak hayata geçirmeleri hayati önem arz ediyor” ifadelerini kullandi.
Açiklamalarina sehir merkezindeki kayip-kaçak oranindan bahsederek devam eden Arvas “Bakildigi zaman bölgede kayip-kaçak oranimiz yüzde 42,8 fakat sehir merkezlerinin 3K olarak nitelendirdigimiz 1.1 milyon abonemizin bulundugu alanda yüzde 17 düzeyine gelmis durumda. Tarimsal sulamada elektrik kullanarak sulama sorunu çözüldügünde kisa bir zaman içinde bu rakam kendiliginden Türkiye ortalamasina yaklasmis olacak” dedi.
Sulu tarim arazilerinin yüzde 70’i elektrikle sulaniyor
Tarimsal sulamada verimli sulamanin önemini belirten Arvas, vahsi sulamanin sebep oldugu asiri elektrik tüketimine yönelik açiklamasinda “Sulu tarim arazilerinin yüzde 70’inde elektrik kullanilarak sulama yapiliyor. Vahsi sulama kaynakli asiri enerji tüketiminin de sebep oldugu borç yükü maalesef katlanamaz boyutlara ulasti. Destek azaldikça ödeme de azaliyor. 2024 yili itibariyla geciken borçlari için borçlu abonelerimiz gecikme faizi ödemek durumunda kalacaklar. Ancak geçmis borçlari ile ilgili yeni bir sayfa açmak isteyen abonelerimiz için de her türlü kolayligi saglamaya gayret edecegiz. Bu yükü yeni yilda borcunu ödemeyen abonelerin elektrigini, borcunu ödeyen abonenin haklarini korumak adina enerji kesintisine gidecegiz. Kayit disi abonelerin hatlarini, trafolarini toplayacagiz. Borcunu ödeyen abonelerimize jeneratör destegi ile bu kesintilerden etkilenmemelerini saglayacagiz” diye konustu.
Yedi yildir borcunu ödemeyen çiftçiler bulunuyor
Bölgedeki tarimsal sulama kaynakli tahsilat sorununa da deginen Arvas, 2024 yilinda borcunun ödemeyen çiftçilere elektrik saglanmayacagini vurguladi. Arvas, “Yedi yildir bize borcunu ödememekte israr edem çiftçilerimiz var. Dolayisiyla uyarilarimizi dinlemedigi halde borçlarini ödemeyen tarimsal sulama abonelerimizin borçlarindan dolayi elektriklerini kesmek durumundayiz. Kesinti oldugunda borcunu ödemek yerine ekininin yandigini ve bizim ülke ekonomisine zarar verdigimizi belirterek durumu manipüle edecek yöntemler deneyebiliyorlar” ifadelerini kullandi.
Çalisan sayisi 10 yilda 2,5 kat artti
Bölgeden kazandiklarini bölgeye harcama vizyonu ile 2013 yilinda 2 bin 800 çalisma arkadaslarini sayi olarak 8 bine yükselttiklerini belirten Arvas, "Burada amacimiz enerji tedariginin artirilmasi, vatandaslarin kayipsiz kaliteli ve kesintisiz enerjiye kavusmasini saglamak istiyoruz. Yaptigimiz yatirimlarin büyük kismini bu hedefe yogunlastirdik" dedi.
Çalisan güvenligi ve refahi ön planda
Bölgede sifir kaza hedefine ulasabilmek için ’Hepimizin Hedefi Önce Is Güvenligi’ sloganiyla çalistiklarini belirten Arvas, “Bu dogrultuda çalisanlarimizin is güvenligine uyumlu olup olmadiklarini görüntülü bas-konus sistemiyle takip ediyor, ISG Analiz Portali ile çalisanlarimizin tehlike puanlarini anlik verilerle isliyoruz. Ayrica egitim çalismalari, toplu ISG yemini, elektrik akimina karsi dayanikli kiyafet gelistirilmesi gibi çokça uygulamayla ISG süreçlerimizi destekliyoruz” ifadelerinde bulundu.
Hem insana hem dogaya sürdürülebilir katki
Faaliyetlerinde insani merkez alan ve dogaya saygiyi gözeten çalismalara imza attiklarini belirten Yasar Arvas, “Dicle Elektrik olarak özellikle gençlerin egitimine, meslek liseleri ve üniversite is birliklerimizle katki sagliyoruz. Geçen yil toplam 190 lise ve 11 üniversite ögrencisine staj imkani sagladik. Ayrica Diyarbakir’da Surkent Isitme Engelliler Ortaokulu içinde Ahsap Sanat ve Beceri Atölyesi ile Akil ve Zeka Oyunlari Kösesi kurduk. Sur Özel Egitim Meslek Okulu’nda Tarim Atölyesi ve Uygulama Serasi projelerini de hayata geçirdik. Sirnak Silopi’de ise bilgisayar, çalisma ve sosyal alanlar içeren Z Kütüphane’yi kurduk. Bununla birlikte üniversite-sanayii isbirliklerine de imza atarak Dicle Üniversitesi’ne iki adet laboratuvar kazandirdik. Fakülte yönetiminin belirledigi alanda kurulan bilgisayar laboratuvarinin yani sira dagitim sistemleri laboratuvarini da is birligi protokolümüz çerçevesinde ögrencilerin kullanimina sunduk” dedi.
Spora da destek verdiklerini belirten Arvas, Efeler Ligi’ne yükselen Cizre Belediye Spor Kulübü’nün sponsoru olduklarini da sözlerine ekledi.
Tasarruf odakli projeler verimlilik ve çevreye katki sagliyor
Dicle Elektrik’in 2017 yilinda Sanayi ve Teknoloji Bakanligindan onay alarak faaliyete geçen elektrik dagitim sektörünün ilk Ar-Ge merkezinde, enerji tasarrufuna yönelik birçok sürdürülebilir projenin gerçeklestirildigini belirten Arvas, “Kendini Temizleyen Akilli Izolatör projesi ile enerji kesintilerine ve ciddi ekonomik kayiplara neden olan izolatör sorununu ortadan kaldirmayi, Makarali Aydinlatma Diregi projemizle ise is kazalarini ve elektrik sektöründe sikça kullanilan sepetli kamyonetlerin kullanimini azaltmayi amaçladik. Böylece, her açidan sürdürülebilir olan bu projemiz sayesinde her 100 kilometrede yüzde 30’a varan bir karbon ayak izi azaltilmasini hedefliyoruz” dedi.
Arvas degerlendirmesinde Dicle Elektrik’in geri dönüsümden elde ettigi kazanimlara da deginerek, “2023 yilinda yaklasik 3 bin 500 ton metal, bin ton kagit ve 5.5 ton plastik atigin geri dönüsümünü gerçeklestirdik. Böylece bir yilda 510 tona yakin sera gazinin dogaya salimini engellemis olduk. Sürdürülebilirligi merkeze alan Ar-Ge çalismalarimiza odaklanmaya devam edecegiz. Bu kapsamda 2014 yilindan bu yana EPDK’dan 64 projenin onayini alarak, bu projelerden 30’unu tamamlayip sektöre kazandirdik. Devam eden 34 projemiz için ise çalismalarimizi aktif bir sekilde sürdürüyoruz” diye konustu.
Dicle Vadisi’ne göçmen kuslar için yuva
Bölgedeki nesli tükenme tehlikesi altinda olan Kelaynak kuslarinin korunmasina da katki sagladiklarinin altini çizen Arvas, “Kuslarin göç yollari üzerindeki elektrik direklerine konarak elektrik çarpmasi sonucu ölmemeleri için tedbirler aliyoruz. Diyarbakir-Batman hattindaki Dicle Vadisi’nde konaklayan leylekler için de ayrica bir yuva projesi hazirliyoruz. Bu projemiz hayata geçtiginde, her yil göç nedeniyle Dicle Vadisi’nde konaklayan binlerce göçmen kusun daha güvenli yuvalari olacak.” seklinde konustu.