Ayasofya-I Kebir Camii Serifi'nde Restorasyon Basladi
Ayasofya-i Kebir Camii Serifi’nin birkaç nesil sürecek olan restorasyon çalismasi basladi. Yaklasik 1486 yasinda olan, zaman zaman kismi restorasyona alinan cami hakkinda konusan Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar Ihsan Sari, “Önceki detayli restorasyon Sultan Abdülmecid zamaninda Isviçreli mimar kardesler tarafindan 1848-1850’li yillar arasinda yapilmis, ondan sonraki en genis çerçeveli restorasyonun arifesinde bulunmaktayiz” dedi. Türbelerde yapilan çalismalar dron ile görüntülendi.
Kültür ve Turizm Bakanligi, Vakiflar Genel Müdürlügü ve Istanbul Valiligi’nin ortakligiyla baslatilan restorasyon çalismalari çerçevesinde Ayasofya Camii’nin analizleri yapildi. Muhtemel herhangi bir depremde agir hasar alacagi tespit edilen camide güçlendirme ve restorasyonunun yapilmasi için bilim kurulu olusturulmasinin ardindan ilk etapta Ayasofya Camii’nin bahçesinde bulunan türbelerde restorasyona baslandi. Ne zaman bitecegi öngörülemezken, baslatilan restorasyon ilerleyen zamanlarda Ayasofya’nin diger bölümlerinde devam edecek. Öte yandan cami, restorasyon süresince ibadete ve ziyarete açik olacak. Ayasofya Camii’nin restorasyonu için Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar Ihsan Sari, Ayasofya gibi eserlerin ne kadar zamanda restore edileceginin belli olamayacagini ancak tecrübesine dayanarak birkaç nesil sürebilecegini aktardi. Türbelerde yapilan restorasyon çalismasi dron ile görüntülendi.
“Yaklasik 1486 yasinda olan bu anit eserin restorasyonu da çok uzun zamanlar alacak”
Ayasofya-i Kebir Cami Serifi’nin restorasyonun çok uzun zamanlar alacagini ifade eden Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar Ihsan Sari, “Su anda birakin ülkemizi dünyanin gözbebegi olan bir anit yapinin bahçesindeyiz. Bulundugumuz yer Osmanli Sultanlarinin türbeleriyle anit eserin ana yapisinin arasindaki bahçede bulunmaktayiz. Ayasofya-i Kebir Camii Serifi, yaklasik 1486 yasinda olan bu anit eserin restorasyonu çok uzun zamanlar alacak. Zaman zaman kismi restorasyonlar yapilmis ama bundan önceki detayli restorasyon Sultan 2. Abdülmecid zamaninda Isviçreli mimar kardesler tarafindan 1848 - 1850’li yillar arasinda yapilmis, ondan sonraki en detayli restorasyonun arifesindeyiz. Tabii anit eserin su anda bilgisayar ortamina aktarilacak olan lazer okumalariyla yapilan kat planlari bitmek üzere. Bütün kesitleri hazirlaniyor akabinde de Ayasofya’nin restorasyonu baslayacak ama Ayasofya gibi kültür varliklarinin restorasyonu ne baslar, ne de biter. Bunlar sürekli devam edilmesi gerekilen kültür varliklari. 1486 yasinda olan bir kültür varligindan bahsediyoruz. Bahçesinde bulunan Sultan türbeleri yani 2. Selim’in Türbesi, 3. Murad’in Türbesi, 3. Mehmed’in Türbesi, Sehzadeler Türbesi ve 1. Mustafa ile 1. Ibrahim’in Türbeleri burasi da eski Vaftizhane binasi içinde, Muvakkithanesi, Sibyan Mektebiyle çok genis bir külliye. Dolayisiyla su anda 3. Murad’in türbesinin çatisi kursun degisme islemi basladi.
Çamur sivasi yapiliyor akabinde de içinin detaylarina da girilecek” dedi.
“Anit eserin minarelerinde bazi sikintilar var bunlari tespit ediyoruz”
Caminin minarelerinde sikinti oldugunu ve bir minarede söküm yapilabilecegini aktaran Ihsan Sari, “Sunu söylemeden edemeyecegim; Kültür ve Turizm Bakanligi, Vakiflar Genel Müdürlügü ve Istanbul Valiligi’nin ortak çalismasiyla detayli restorasyona alinmis olacak. Su anda alindi baslandi bu restorasyona ancak planlar bittikten sonra anit eserin içine de girmeye peyderpey baslayacagiz. Anit eserin minarelerinde bazi sikintilar var, bunlari tespit ediyoruz. Çalismalar yapiliyor. Bazi minarelerde konsolidasyon maksatli müdahaleler yapilacak. Bir minarede de kismi bir söküm yapilabilir ama o su anda degerlendirme asamasinda. Çatisindaki kursunlarda zaman içinde sikintilar olusmus onlara müdahale edilecek. Maalesef kullanilan çimento sivalar var cephelerde, onlar ivedilikle anit eserden uzaklastirilip özgün horasan harçli sivalarla yeniden sivanacak. Restorasyonda böylece baslamis olacak. Bu anit eserin altinda da uzmanlarin tespit ettigi yaklasik 936 metre altyapi var. Bu altyapinin 668 metresi su anda bos ama konsolidasyona veya restorasyona ihtiyaci olan durumda. 268 metrelik kismi ise zaman içinde bir sebeple dolmus. Bu alaninda açilmasi gerekiyor. Üstünün nasil konsolidasyona ve restorasyona ihtiyaci varsa, altyapisi da konsolidasyona belki restorasyona ihtiyaç duymakta” ifadelerini kullandi.
“Birkaç nesil sürecek bir restorasyonun arifesindeyiz”
Ayasofya-i Kebir Camii Serifi gibi kültür varliklarinin ne kadar zamanda restore edileceginin belli olamayacagini anlatan Sari, “Suan da anit eserin türbelerinin restorasyonuna baslandi. Sultan 2. Selim’in kubbesinin kursun kaplamasi degistirildi. 2. Selim’in torunu Sultan 3. Mehmed’in de ayni sekilde. Çok önemli mermerden Rumi detaylar var. Onlarin üzeri maalesef kapatilmisti. Bu restorasyon sirasinda bu kisimlar yeniden açildi ve kursun kaplamalari degistirildi. Içinin kapilarinin da restorasyonu su anda devam ediyor. Bu gibi anit eserlerde su kadar zamanda restore edecegiz demek çok zordur çünkü açtigimiz yerlerde ne çikacagini bilemiyoruz. Ama tecrübemle sunu söyleyebilirim ki birkaç nesil sürecek bir restorasyonun arifesindeyiz. Buna basladigimiz an peyderpey bu anit eser restore olmaya baslayacak ve gelecek kusaklara sihhatli bir sekilde aktarilmasinin önü açilmis olacak” seklinde konustu.