Uzmanlardan Uyari Açiklamasi 'Göz Temasindan Kaçinan Çocuk, Çocuk Psikiyatristine Görülmeli'

Bingöl Kadin Dogum ve Çocuk Hastaliklari Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikolojisi Uzmani olarak görev yapan Dr. Ibrahim Zeyrek, otizm konusunda önemli uyarilarda bulundu. Amerika’da yapilan arastirmalara göre otizm vakalarinda artis yasadiklarini belirten Uzm. Dr. Ibrahim Zeyrek, ’’Otizm sikligi son zamanlarda giderek artmaktadir. 2000’li yillarin baslarinda her 150 kisiden 1’inde görülürken 2018 yilinda her 44 kisiden 1’inde görülüyordu. Ama simdi her 36 kisiden 1’inde bu artik görülüyor. Bingöl’de de bu siklik görülmektedir’’ dedi.



’’Göz temasindan kaçinan çocuklari, çocuk psikiyatrina götürün’’

Uzm. Dr. Ibrahim Zeyrek, su anda 15-16 aylik çocuklarda otizm teshisi yapabildiklerini kaydederek, ailelere su uyarilarda bulundu:

’’Bir çocuk dogduktan sonra birinci ayda göz temasi kurmaya baslar, ama otizmli çocuklarda 2, 3 yasindaki çocuk göz temasindan kaçiniyor, sohbet etmiyor, etkilesime ve iletisime girmiyor. Normal bir çocukta 2 ya da 3 aylik çocukta siz ona güldügünüzde o da size duygusal olarak katilir ama otizmli çocuklar tepki vermezler. Ismi çagirildiginda dönmeyen çocuk varsa, sinirli ve takintili bir halleri varsa bu konuda muhakkak bir çocuk psikiyatrina gitmeleri gerekiyor. Kafasinda soru isareti olan ya da anlamli cümle kuramayan çocuklari muhakkak bir çocuk psikiyatristine götürün. Çocuklarda normalde 12 aylikken tek kelimelik anlamli kelimeler anne, baba, mama demesini bekleriz. 2 yasina geldiginde artik iki kelimelik cümle kurmasini bekleriz. Bu tipik gelisimde eger kafada bir soru isareti varsa muhakkak bir uzamana görülmesi gerekir. Bu çocuga otizm tanisi öncesi birçok hastaligi olmus olabilir. Zeka geriligi olabiliri gelisim geriligi olabilir ya da otizm olabilir ama buraya gelip bizimle görüssünler ve önerilerde bulunalim.’’

’’15 aylikken bile tani koyabiliyoruz’’

Otizim tanisini 2 ile 3 yas arasinda koyduklarini ifade eden Uzm. Dr. Zeyrek, ’’Ilerisi çok geç oluyor, özellikle 3 yas sonrasi olursa özel egitim ve gelisimi açisinda geç oluyor. Ama suanda 18 aylik hatta 15 aylik iken bile tani koyabilmekteyiz. Otizmin bir ilaci yok, ama otizme eslik eden hastaliklar için ilaç veriliyor. Öfke krizleri, agresiyon sinirliligi, dikkat eksikligi ve aktivite bozuklugu, daha ileriki yaslarda takinti, anksiyete, depresyon sik eslik edebilir. Bunlar için hem çocugun hem de ailenin yasam kalitesini arttiracak ilaçlar vere biliyoruz ama otizmin çekirdek belirtisi dedigimiz sohbet edememe, etkilesime girmeme, dil becerilerinin geri olmamasi için herhangi bir ilaç yok. Bunun için özel egitim sarti var. Kaliteli bir özel egitimle hem çekirdek belirtilerinin tedavisi hem de yasam becerileri edinme, olumsuz davranislari azaltmaya yönelik özel egitim almalari gerektigini öneriyoruz’’ diye konustu.



’’Çocuguna konduramama ve inkar süreci çok önemli’’

Ailelerin çocuguna konduramama ve inkar sürecinden biran önce kurtulup kabullenip özel egitime baslamasi gerektigini vurgulayan Uzm. Dr. Zeyrek, ’’Aile bu devrede mikoterapisttir. Bir özel egitim terapisti var, aile de onun yardimcisi olacak. Aile de gittigi özel egitimden evde ne yapabilirim demelidir. Haftada en az 20 saat egitim verilmelidir. Aileler gittikleri egitimden bazi teknikleri ögrenip bilgi sahibi olup farkindaligini arttirip egitimi evde de devam ettirmesi gerekiyor. Çocuguna konduramama, kabul etmeme, inkar süreci çok önemli. Bir günde bir gündür, zaman kaybetmeden biran önce o özel egitime baslanmasi gerekiyor. Özellikle ailelerin bu konuda hassas davranmasi gerekir. Doktorunuz otizm teshisi koydugu zaman hemen beklemeden egitime baslamasi gerekir, bu geçer, bunu krese verelim otizm tek basina geçer demeyin otizm tek basina geçmez. Muhakkak kaliteli bir egitim almasi gerekir, sonraki yillar geç olabilir. Beyin bir sekillenme yasiyor ileriki yaslarda 5 yasinda örnek olarak beyin bir budanma geçiriyor ve bir belgeyi sildiginiz zaman o belgeyi kurtarilmasi zor olabiliyor’’ seklinde konustu.