Kira Bedelleri Artinca Dükkanlar Bos Kaldi

Kocaeli’nin Izmit Hürriyet Bulvari gibi islek noktalarinda is yeri kiralari 40 bin TL ila 70 bin TL arasinda degisirken, daha ücra noktalarda ise kiralarin 15 bin TL ila 20 bin TL arasinda oldugu görüldü.

Enflasyon ve tefe tüfe orani ortalamasiyla belirlenen is yeri kira artislarinda bu ayin orani yüzde 70 olarak belirlendi.

Konuya iliskin açiklamalarda bulunan Kocaeli Emlakçilar Odasi Baskani Alpay Hacioglu, "Is yerlerinin kira artislari enflasyon ve tefe tüfe orani ortalamasiyla belirleniyor. Bu oran da çok ciddi yüksek. Bu oran da biliyorsunuz her ay degisiyor. Geçtigimiz ay yüzde 74 civarlarindaydi. Bu ay günümüze baktigimizda yüzde 70. Is yerleri sözlesme yenilemesinde yani kontrat bittigi süre itibariyle yüzde 60 oraninda kirasina zam yapacak. Bana göre bu çok büyük bir oran. Özellikle orta ve küçük ölçekli esnafimiza yüzde 70 kira artisi çok ciddi bir artis. Bu kisi hayatini oradan kazaniyor. Is yerinde ciddi masraflar, elektrik, su, personel giderleri, sigorta giderleri var. Bunlarla beraber yüzde 70 kira artisi esnafin belini bükmekte. Çünkü o esnaf düsünün ki bir de ev kirasi veriyor. Düsünün ki bir de evin elektrik, su masraflarini. Is yerlerinde bu fazla artis gibi düsünüyoruz biz. Bu oranin da düsürülmesi, bu oranla ilgili de bir yaptirim olmasi gerektigini düsünüyorum" dedi.



"Denetim mekanizmasi olusturulmasi lazim"

Güncel kira durumlariyla ilgili bilgi veren ve sürecin nasil ilerleyecegine dair durumun öngörülemez oldugunu söyleyen Hacioglu, su ifadeleri kullandi:

"Beklenti öyle durumda ki yani kisa, orta, uzun vade diye bir öngörü göremiyoruz. Çünkü Türkiye’de gayrimenkul hiç beklenmedik bir anda artis gösterdi. Keza ikinci el araçlar da ayni sekilde. Türkiye’de otomobil ve gayrimenkul gerek satilik, gerek kiralik anlaminda çok ciddi bir artis gösterdi. En ücra mahallelerdeki is yerlerinin de kiralari ayni, ana cadde üzerinde, sehrin daha özellikle kilit noktasinda olan is yerlerini saymiyorum zaten. Bugün Izmit’in meshur yürüyüs yoluna çikip baktigimizda 40 bin TL ila 70 bin TL arasinda is yerlerinin kiralari var. Biraz daha orta mahalleye geçsek 15 bin TL ila 25 bin TL arasinda kiralar var. Bir ofis tutayim, bir isletme yapayim, küçük ölçekli bir isletme açayim dersek onlar da keza gene 10 bin TL ila 15 bin TL arasinda is yerleri kiralari gözükmekte. Bu Kocaeli için söyledigim rakamlar. Iki yil önce, özellikle pandemi öncesinde bu rakamlar hiç konusulmuyordu. Evlerle ilgili de konusulmuyordu. Fakat orta ve uzun vadeyi hiç kestiremiyorum, düsünemiyorum. Örnegin pandemide evlerin ve is yerlerinin kirasi diye bir kavram yoktu zaten. Çünkü hayat durmus noktadaydi. Normallesmeye geçince yine is yeri ve konutlarin kiralari çok ciddi ve yüksek artmaya basladi"

"Internet portallarinda çok ciddi problemler var"

Zaman zaman firsatçilik yapildigina da dikkat çeken Hacioglu, "Ders almiyoruz. Aslinda bizim Türk toplumu olarak biraz da firsatçi zihniyetimiz olusmakta. Subatta çok ciddi bir deprem yasadik biliyorsunuz. Dünyaya Allah bir daha böyle bir sey göstermesin. Bir ay süre içerisinde yine stabil halde gitti. Fakat normallesince her seyi unutuyoruz ve her seyin üzerlerine koyuyoruz. Bugün Türkiye’de birçok ana maddelere, akaryakittan diger bütün kullandigimiz tüketim maddelerine zam gelmis olabilir, fiyatlar yükselmis olabilir, bu domino etkisidir. Elbette gayrimenkulun degeri de artacak, kiralarin degeri de artacak ama bu kadar olmamali, bu kadar artis göstermemeli. Inanin bundan biz de mustaribiz. Bundan biz de rahatsiziz. Bu internet portallarinda çok ciddi problemler var. Her isteyen, her dileyen istedigi gün ve saatte ilan girebiliyor. Istedigi rakamlara ilan girebiliyor. Gerek is yerini satilip giriyor, gerek dairesi satilik veya kiralik girebiliyor. Bence devletimizin bununla ilgili çalistay yapmasi, bir denetim mekanizmasi olusturmasi lazim diye düsünüyorum" seklinde konustu.



"Ilgili meslek kuruluslari, meslek odalari, ticaret odalariyla komisyon kurup kira belirleme olabilmeli"

Is yeri kira oranlariyla ilgili durumun nasil daha olumlu hale gelecegine yönelik çözüm önerileri de sunan Hacioglu, "Bos olan gayrimenkuller kiraya verilmiyorsa onlara bir vergi düsünülüyor. Aslinda is yerleri için de böyle bir sey düsünebilir mi bilemiyorum. Su da olabiliyor; bugün itibariyle lazim degil ama 3-5 ay sonra konut ihtiyaci olacak. Kiraci girisi yapmaktansa dairesini, dükkanini kiraya vermiyor olabilir. Bunu da çok mantikli bulmuyorum. Çünkü oradan bir gelir yok, oradan bir kazanç elde etmiyor mal sahibi. Dolayisiyla kazanmadiginin neyinin vergisini alabilecek? Bunu da bilemiyorum ama somut olarak gayrimenkulün genel anlamda degerlendirirsek evet baslatildi, kuralar çekildi. Mesela Kocaeli’nin her ilçesinde belli oldu. Kayitlar alindi, hepsi bitti, kime çikacagi da belli oldu. Orta ve dar gelirli vatandaslara barinma ihtiyacini çözmek amaciyla devletin projesi var. Yine deprem tabii biraz geriletti bu isi ama bence Bakanligimiz bununla ilgili çalisacaktir mutlaka çözüm bulacaktir. Ilçe ilçe, mahalle mahalle kiralarin tespit edilmesi gerekir. Binanin niteliklerine göre, özelliklerine göre bunlarin belirlenmesi gerekebilir. Bu konuyu ilgilendiren meslek kuruluslariyla, meslek odalariyla ya da ticaret odalariyla birlikte hareket edilmeli, bir komisyon kurulup, kira bedeli belirlenmeli. Yine her zaman söylemis oldugumuz gibi e-devlet üzerinden gerçekten mal sahibi ve gerçekten kiraciyla birlikte kira sözlesmelerinin, is yerlerinin ve konut sözlesmelerinin yapilmasi, bunlarin takip edilebilmesiyle ilgili bir çalisma yapilabilmeli. Sanirsam son günlerde bu trajedik vakalar da artiyor. Bunlari biz gördükçe, izledikçe üzüntü duyuyoruz. Devletimiz bununla ilgili bir çalisma baslatmistir diye düsünüyoruz" sözlerine ekledi.