Cumhuriyet Döneminin Istanbul'daki Ilk Anitsal Yapisi Sisli Camii Restore Edilmeyi Bekliyor

Istanbul’un ilk anitsal eseri olan ve içinde tarihi Kabe kapi örtüsü bulunan Sisli Camii’nin süslemeleri zarar görürken, minaresindeki taslar da düsmeye basladi. Erken Cumhuriyet döneminde halkin destegiyle yapilan cami, bagli bulundugu kurum olan Vakiflar Genel Müdürlügü tarafindan restore edilmeyi bekliyor.

Halaskargazi Caddesi’nden, Abide-i Hürriyet Caddesi’ne giden yol üzerinde bulunan Sisli Camii, Neo-Osmanli ve Erken Cumhuriyet dönemi mimari üslubunu tasiyor. Bir dönem Vakiflar Basmimari olan Vasfi Egeli, Sisli Camii’nin mimari tasarimini yapti. Osmanli ile Erken Cumhuriyet dönemlerini birbirine baglayan Egeli, birinci ulusal mimarlik üslubunun son temsilcilerinden biri olarak taniniyor. Cumhuriyet döneminin Istanbul’daki ilk anitsal dini yapisi olan ve klasik Osmanli mimarisini yansitan Sisli Camii, günümüze kadar insa edilen birçok Neo-Osmanli yapisi için örnek oluyor. Tarihi yapinin insasi için 1940’larda "Istanbul’da Sisli’de Bir Cami Yaptirma ve Yasatma Dernegi" kurulmustu. Caminin yapimi, dernek çatisi altinda bir araya gelen Müslüman ve gayrimüslim semt sakinleri tarafindan 1945 yilinda baslanmisti. Halkin ortak çabasiyla yapilan ilk cami olma özelligi tasiyan ve 1949’da kismen ibadete açilan caminin yapimi, 1950’de sona ermisti. Içinde tarihi bir Kabe kapi örtüsü de bulunan Sisli Camii 2. dereceden tarihi eser olarak Vakiflar Genel Müdürlügüne devredilmisti. Tarihçi Ömer Faruk Yavasçay, cami içi süslemeleri bozulan ve minaresinden taslar düsmeye baslayan ilk anitsal yapinin en kisa sürede restore edilmesi gerektigini söyledi.



“Cumhuriyet döneminde Istanbul’da yapilan ilk cami burasi”

Yaklasik 100 kisinin maddi destegiyle yapilan ve erken Cumhuriyet döneminde Istanbul’da yapilan ilk cami olma özelligi tasiyan yapi hakkinda konusan tarihçi Ömer Faruk Yavasçay, “Beyoglu ve Nisantasi’ndaki insanlar 1940’larda yogunluktan dolayi bu bölgeye tasinmaya baslamislar ve bu nedenle bir cami ihtiyaci dogmus. Uzun yillar bu bölgede bir cami yapilmamasi üzerine 1940’li yillarda ise ‘Sisli Cami Yaptirma ve Yasatma Dernegi’ kurulmus. O dernek bagislar toplanmaya ve dönemin önemli mimarlarindan Vasfi Egeli tarafindan bu bölgede cami insaatina baslanmis. Cami sadece bu bölgedeki insanlarin katkisi ve bazi kurumlarin yardimlariyla yapilmis. Insaat süresi 4 yil süren cami 1949 yilinda ibadete açilmis, 1950 yilinda ise insaatin tamami bitmis. Caminin karsisinda 2 katli kütüphane bulunuyor. Camiyi önemli kilan bazi etkenler var. Içinde Kabe’den getirilen kapi örtüsü bulunuyor. Caminin tam ortasinda çok güzel bir su çesmesi ve avlusunda 12 köseli bir sadirvan var. Cumhuriyet döneminde Istanbul’da yapilan ilk cami burasi. Cami yapilirken Eminönü’nde bulunan Yeni Camii örnek alinarak yapilmis. Bu caminin 3 tarafinda yarim kubbe bulunuyor ve tek minaresi olan bir camidir. 20 penceresi bulunuyor. Bu tarz mimari özelliklere sahip. Caminin içinde bir bölümde camiyi yaptirmaya yardimci olan kisilerin ismi yer almaktadir. Normalde çogu camide tek kisi tarafindan yaptirildigi için tek bir kisinin ismi oluyor. Burada ise yaklasik 100 isim bulunmaktadir” dedi.



“Hala restorasyon konusu çözülmedi”

Sisli Camii’nin en kisa sürede restore edilmesini gerektigini söyleyen Yavasçay, “Cami yapildigi andan itibaren Sisli Cami Vakfi’na aitti, daha sonra 2. dereceden tarihi eser oldugundan dolayi Vakiflar Genel Müdürlügü’ne devredildi. Yaklasik bir buçuk sene öncesinde caminin minaresinden taslar düsmeye basladi.

Bununla alakali Sisli Cami Vakfi, Vakiflar Genel Müdürlügü ile iletisime geçti. Su an hala restorasyon konusu çözülmedi. Minaresi restore edilmedi, içerideki duvar süslemeleri onlarda dökülmüs halde hala bu olumsuzluklara karsi bir restorasyon çalismasi baslatilmadi. Sisli Camii’nin sag ve sol kanatlarinda bazi çesitli geometrik ve bitkisel bezemeler bulunmakta ama su anda maalesef dökülmeye baslamis, burasinin en kisa sürede restore edilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandi.
Kaynak: İHA