Yol Çalismalarinda Bulundu, Anadolu'nun Milyonlarca Yillik Geçmisine Isik Tutuyor

Bursa’nin Mustafakemalpasa ilçesinde orman yolu çalismalari sirasinda ortaya çikarilan Pasalar fosil yatagi Anadolu’nun yaklasik 15 milyon yillik geçmisindeki karasal memeli hayvanlarin yasamlarina isik tutuyor.

Yol Çalismalarinda Bulundu, Anadolu'nun Milyonlarca Yillik Geçmisine Isik Tutuyor
Canli türlerinin biyolojik geçmisi ve göçüne taniklik eden Pasalar kazisi, bugüne kadar gün yüzüne çikarilan verilerle adeta bir bilgi hazinesi. Anadolu’nun Neojen siniflamasinda 12 fauna grubundan birisi ve en eskisi olan Pasalar fosil yataginda 63 farkli türde memeli hayvan fosili bulunuyor. 1965-1969 yillari arasinda yapilan Türkiye Neojen Linyit Arastirmalari sirasinda orman yolu çalismalari sirasinda gün yüzüne çikarilan Pasalar fosil yataginda, ilk kazi çalismalari 1983 yilinda Kültür Bakanligi ve Ankara Üniversitesi Dil Tarih Cografya Fakültesi Paleoantropoloji Bilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Berna Alpagut tarafindan baslatildi. Prof. Dr. Alpagut, tarafindan araliksiz devam eden kazi çalismalari, 2020 yilindan itibaren Hitit Üniversitesi Antropoloji Bölümü ögretim üyelerinden Doç. Dr. Aysegül Sarbak baskanliginda ve Prof. Dr. Berna Alpagut fâhri baskanliginda yürütülüyor.

Pasalar Kazisi Baskani Hitit Üniversitesi Antropoloji Bölümü Ögretim Üyesi Doç. Dr. Aysegül Sarbak, Pasalar fauna alaninin dünyanin en zengin fosil koleksiyonuna sahip oldugunu açikladi.

Pasalar kazi alaninin 1965-1969 yillari linyit arastirmalari sirasinda kesfedildigini hatirlatan Kazi Baskani Doç. Dr. Aysegül Sarbak, 15 milyon öncesine tarihlendirilen Pasalar kazisi bu döneme tarihlendirilen Türkiye’deki en eski kazi alani olarak kayitlara geçtigini belirtti.

Pasalar kazisinin 1983 yilinda Prof. Dr. Berna Alpagut tarafindan baslatildigini anlatan Doç. Dr. Sarbak, “1983 yilindan itibaren Prof. Dr. Alpagut tarafindan araliksiz devam eden kazi çalismalari 2020 yilindan itibaren Hitit Üniversitesi tarafindan yürütülmektedir. Pasalar fauna alaninin en önemli özelliklerinden biri dünyanin en zengin fosil koleksiyonuna sahip kazi alanlarindan birisi olmasi. Pasalar fauna alaninda 24 bine yakin fosil koleksiyonu bulunuyor” dedi.



Anadolu’da yasayan endemik türler bulunuyor

15 milyon öncesine tarihlendirilen Pasalar kazisinda gün yüzüne çikan fil türleri içerisinde özellikle Anadolu’da yasamis endemik türlerin yer aldigini anlatan Sarbak, “Kazi çalismalari sirasinda bulunan ve Pasalar’a özgü bir fil türü olan ve Pasalar fili olarak da bildigimiz Gomphotherium Pasalerensis yasamistir. Pasalar filinin en önemli özelligi ön disleri yukari degil, ön tarafa dogrudur. En karekteristik özelliklerinden bir tanesi budur. Pasalar fauna alani Avrupa, Asya, Kuzey Amerika kökenli 63 türü barindiran zengin bir fosil yatagi. Kesfedilen türler arasinda ayilar, gergedanlar, zürafalar, etçil canli gruplari yer aliyor” diye konustu.



Yasanan kuraklik hayvan türlerini yok ediyor

Pasalar faunasinda yasayan hayvan türlerinin sonu hakkinda da açiklamada bulunan Sarbak, “Pasalar faunasinda 15 milyon önce yasayan bu canlilar Orta Miyosen olarak adlandirilan dönemin sonlarinda Mesinyen Krizi olarak da adlandirilan büyük bir kuraklik yasaniyor. Bu kuraklikla birlikte Pasalarda yasayan hayvanlar türleri yok oluyor” diye konustu.

Sarbak, Pasalar kazisinin bu yil 40. yil dönümü oldugunu belirterek Kültür ve Turizm Bakanligi, Hitit Üniversitesi Rektörlügü, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi ile Mustafakemalpasa Belediyesi’ne katkilarindan dolayi tesekkür etti.
Kaynak: İHA