Vakiflar Genel Müdürlügü'nden 'Restorasyon' Adi Altinda Agaç Katliami
Ayasofya-i Kebir Camii’nden yaklasik 100 yil önce yapilan, Istanbul’un ayakta kalan en eski dini yapilarindan Imrahor Camii için Vakiflar Genel Müdürlügü restorasyon sürecine baslamadan önce bahçede bulunan 20’ye yakin agaci kestirdi. Uydu ve drone görüntüleri ile agaçlarin kesilmeden önceki ve sonraki hali net bir sekilde gözler önüne serildi.

Dogu Roma döneminde yapilmis Istanbul’da ayakta kalan en eski dini yapi olan Imrahor Camii çatisi ve duvarlarinin büyük bir kismi yikik bir sekilde zamana meydan okuyordu. Milattan sonra 454 yilinda insa edilen yapi, 15 asirlik mazisi ile Istanbul’un en eski binalarindan birisi olma özelligini tasiyor.
“Uydu fotograflarina baktiginizda agaçlarin kesildigi gözüküyor”
Imrahor Camii restorasyon sürecini gözlemlemek için gelen arastirmaci Arkeolog Ömer Faruk Yavasçay, “Bana göre çevreden bir ev kiralanmasi veya konteynerlerin agaç kesilmesi yerine baska bir yere konulmasi gerekiyordu. Maalesef agaçlar kesilip konteyner konulmus bir de üstüne 2 katli yapilmis. Uydu fotograflarinda bile buranin daha agaçlik oldugu gözüküyor. Uydu fotograflarina baktiginizda agaçlarin kesildigi gözüküyor. Yapinin disi çinko ile kaplanmis bu tarihi görüntüyü çok bozmus. Tarihi eserler restore edilirken daha estetik malzemeler kullanilabilir. Yapiya ek bir çati yapilmamasi gerekiyor zaten zor ayakta duruyor. Yapiya ilave edilen ek bir sey onun tarihini bozar modernize edilmis olur” diye konustu.
“Konteyner insaatini yapabilmek için agaçlari kestiler”
Restorasyon sürecinde agaç kesiminden dolayi bir çok farkli kuruma sikayetlerde bulundugunu ifade eden Timur Nihat Vreskala ise “Agaç kesimine basladilar budamaya degil. Içeride 35’in üzerinde agaç varken su anda 25-30 agaç kesildi. Her sekilde uyarilarda bulunduk ama maalesef engel olmadik. Burasi Vakiflar Genel Müdürlügü’ne bagli belediyenin yapabilecegi hiçbir sey yok. Buradaki konteyner insaatini yapabilmek için agaçlari kestiler. Burada dikkat çekilmesi gereken nokta tasimadilar, kestiler. 2023 yilinda teknolojiyi kullanarak halen agaç tasiyamiyorsak kesiyorsak o zaman bu isi yapmayalim. Buradaki agaçlarin gitmemesi gerekiyordu. 4 tane agaç kaldi hepsini kestiler” dedi.
Kiliseden camiye çevrildi
Yapi, Dogu Konsülü Stoudios tarafindan bugünkü Yedikule’de tahmini olarak 5. yüzyilin ortalarinda kurulan Stoudios Manastiri’nin bir parçasi olan Ayios Ioannes Prodromos (en tou Stoudiou) (Vaftizci Yahya) Kilisesi olarak biliniyor. Latin istilasi sirasinda harap olan manastir ve kilisenin 1293’te tamir edildigi de belirtiliyor. Osmanli padisahi II. Bayezid döneminde ise Imrahor Ilyas Bey tarafindan, yapi birtakim degisikliklerle birlikte camiye çevrilmistir. Osmanli döneminde sehrin en büyük camilerinden biri olarak hizmet veren yapinin yalnizca bazi kisimlari ayakta kaldigi görünüyor.