Kurban Bayrami Öncesinde Hayati Uyari Açiklamasi Etleri Hemen Dondurmayin
Kurban Bayrami öncesinde bilgilendirmede bulunan Kastamonu Veteriner Hekimler Odasi Baskani Haci Ibrahim Masalaci, kurban etlerinin parçalar halinde temiz kaplara konularak, önce günes görmeyen serin bir yerde 5-6 saat dondurulmadan bekletilmesi gerektigini söyledi.
Hijyen tedbirlerine vurgu yapan Masalaci, “Kurban Bayraminda, kesilen hayvan sayilari net rakam olarak bilinememekle birlikte, yaklasik olarak 1 milyon 300 bin büyükbas ve 2 milyon 500 bin küçükbas hayvanin nakli ve kesimi yapilmaktadir. Bu miktar, ülkemizde yillik olarak kesilen hayvan miktarinin yüzde 25-30’una tekabül etmektedir. Bu kadar sayida hayvanin kisa sürede nakledilmesi ve kesilmesi, gerekli tedbirler alinmadigi ve gerekli alt yapi olusturulmadigi takdirde, insan sagligi, hayvan sagligi ve çevre ile ilgili önemli sorunlari da beraberinde getirmektedir. Bu konuda, kurban kesenlere de önemli görevler düsmektedir” dedi.
“Insanlarda görülen hastaliklarin yüzde 61’i hayvan kökenlidir”
Insanlarda görülen hastaliklarin yüzde 61’inin hayvan kökenli olduguna dikkat çeken Masalaci, “Bunun yaninda, insan sagligi açisindan gidalarin ortaya koydugu riskin de yüzde 90’i hayvansal kökenli gidalardan kaynaklanmaktadir. Bu nedenle, hayvan ve hayvansal ürünlerden gelebilecek bu tehlikelerin azaltilmasi veya ortadan kaldirilmasi açisindan, kesilen hayvanin saglikli olmasi ve veteriner hekim muayenesi önemlidir. Veteriner hekim kontrolü disinda yetistirilen, sevki yapilan, satisa sunulan ve kesilen hayvanlar, bulasici ve salgin hayvan hastaliklarinin yayilma riskini arttirmakta ve bu hayvanlardan elde edilen etler insan sagligi açisindan önemli riskler olusturmaktadir. Kurbanlik hayvan satislarinin büyük kismi, hayvan pazarlari veya kurbanlik satis yerlerinde yapilmaktadir. Bu yerlerde yapilacak etkili veteriner hekim denetimleri, hayvan sagligi ve halk sagligi açisindan riskleri önemli ölçüde bertaraf edecektir. Buralar belediyelerin kontrollünde bulunmaktadir. Ancak; Belediyelerde, bu ihtiyaca cevap verecek yeterli sayida veteriner hekim istihdam edilmemektedir. Bu nedenle de istenilen düzeyde kontrol ve denetim yapilamamaktadir. Belediyeler bu asli görevlerini yerine getirebilmeleri için yeterli sayida veteriner hekim istihdam etmelidir” diye konustu.
Kesim alaninda hijyen sartlarinin saglanmasi gerektigini belirten Masalaci, “Kesim yeri temiz olmali ve akan su bulunmalidir. Kesim yapan kisinin saglikli ve temiz olmasi gerekir. Elinde kesik veya yara varsa hijyenik eldiven kullanmalidir. Biçaklar sik sik temizlenmelidir. Hastalikli doku ve organlarin kesimi sirasinda kirlenen biçaklar dezenfekte edilmelidir. Hayvan tutulup yatirilirken veya askiya alinirken iskence-eziyet edilmemelidir. Kesim mümkünse askiya alarak yapilmalidir. Iç organlar yüzme isini takiben en kisa sürede çikarilmalidir. Yutak bosaltilmali, mide-bagirsak, safra ve idrar kesesi ve üreme organlari çikarilmali, memeler karkastan uzaklastirilmalidir. Kesim sirasinda kan, bagirsak içerigi gibi maddelerle alanin kirlenmesi engellenmelidir. Tüketilecek sakatatlar temiz bir sekilde çikarilmalidir. Kurban atiklari çöp varillerine ve gelisi güzel çevreye atilmamali, kanalizasyon kanallarina dökülmemelidir. Çevre temizligi ve halk sagligi açisindan bu tür atiklar sokak hayvanlarinin erisemeyecegi sekilde derin çukurlara gömülmelidir” ifadelerini kullandi.
“Kesilen kurban etini hemen dolaba atmayin, serin bir yerde 5-6 saat dinlendirin”
Kesilen kurban etinin hemen dolaba atilmamasi gerektigini söyleyen Masalaci, “Et ve et ürünleri bakterilerin çogalmalari için son derece uygun bir ortam niteligindedir. Uygun sartlarda bir bakteri 12 saatte 16 milyara ulasabilmektedir. Bu durum hafif bir bakteri yüküne sahip bir etin iyi muhafaza edilmedigi takdirde bir gece sonra insan sagligi açisindan ne derece büyük bir tehlikeye dönüsebilecegi konusunda fikir vermektedir. Kurban etleri, parçalar halinde temiz kaplara konulmali ve önce günes görmeyen serin bir yerde 5-6 saati geçmeyecek sekilde bekletilerek etin sicakliginin düsmesi saglandiktan sonra buzdolabina kaldirilmalidir. Kurbanlik etler henüz kesim sicakliginda iken buzdolabina poset içinde veya hava alamayacak bir durumda büyük parçalar halinde üst üste konulursa, buzdolabi isisi etin iç kisimlarini sogutmaya yetmez. Bu nedenle etin hava almayan kisimlarinda çok kisa sürede bozulma ve kokusma hatta yesillenme görülür. Böyle kisimlar asla tüketilmemeli, atilmalidir. Kurbanlik etin dayanma süresi, kesim kalitesi ve et parçasinin büyüklügüne göre degismekle beraber normal buzdolabi sartlarinda 5 veya 6 gündür. Bu süre kiymada genellikle 3 gündür. Eger daha uzun süreli muhafaza düsünülüyorsa etler derin dondurucuda sifirin altinda 18 derecede muhafaza edilmelidir” seklinde konustu.
“Kurban derileri muhafaza edilmeli ve bagirsaklar toplanmalidir”
Kurban derilerinin ve bagirsaklarin muhafaza edilmesini isteyen Masalaci, “Ülke olarak önemli bir miktarda döviz ödeyerek deri ve bagirsak ithali yaptigimiz halde, kurban derilerinin gerektigi sekilde muhafaza edilmemesi, bagirsaklarin toplanmamasi nedeniyle bu tür yan ürünlerin tam anlamiyla degerlendirilememesi sonucu önemli ölçüde ekonomik kayiplar yasanmaktadir. Bu nedenle, deri ve bagirsaklarin, toplama ekipleri gelene kadar tuzlanarak, düzgün bir sekilde muhafazalari saglanmalidir” dedi.