Deprem Mühendisligi Uzmani Prof. Dr. Zeki Hasgür Açiklamasi 'Tarihe Geçecek Büyük Depremlerden Birini Yasadik'

Türkiye’nin deprem riskinin yüksek bir ülke oldugunu hatirlatan Altinbas Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlik Fakültesi Insaat Mühendisligi Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Hasgür, "Tarihe geçecek büyüklükte bir deprem yasadik.” degerlendirmesini yaparak,“7 kilometre derinliginde gerçeklesen depremin Güney Toroslar, Kahramanmaras ile Urfa bindirme faylari, Diyarbakir ve Hatay’da da oldugu için Dogu Anadolu Fay hattiyla etkilesime geçtigi görülüyor. 13 kilometrelik alanda çok sayida artçiya neden oldu. Bu kadar genis bir alanda hissedilmesinin nedeni bu durum.” açiklamasini yapti.

Deprem süresinin uzunlugunun da önemli bir etken olduguna isaret eden Zeki Hasgür, "Yapilarin ivme genlikleri olur, kolon ve kirisleri saglam yapilmamissa, insaat yapilirken yumusak zeminlerde gerekli önlemler alinmamissa, zemin iyilestirmesi yapilmamissa göçük riski artar. Yüksek yapilarin en soldan en saga gitmesi, yani titresim periyodu yaklasik 0, 9 saniyedir. Deprem süresi ne kadar uzunsa yikim olma ihtimali artar.” diyerek yapilarin deprem güvenligine uygun olarak insa edilmelerinin önemine dikkat çekti.

Prof. Dr. Zeki Hasgür riskli bölgeler ile ilgili açiklamalarini söyle sürdürdü:

“Bu deprem, Dogu Anadolu Fayi olarak adlandirilan sol, yanal atimli fayda gerçeklesti. Bugün yasanan depreme sebep oldu. Bu fay, Iskenderun Körfezi’nden geçerek güneyde Lut Gölü’ne uzanir. Bunun üzerinde de önemli depremler bekliyorduk. Her ne kadar Elazig, Kuzey Anadolu Fayi’nin kavsak bölgelerine yakin olsa da güneyde, Hatay ve Iskenderun bölgesinde de deprem olacagini 2 sene önce Izmir Depremi sonrasinda degerlendirmemde belirtmistim. Bu bölgede geçmiste de küçük depremler oldu ama Iskenderun ve Hatay’a bagli büyük bir deprem gerçeklesmemisti. Dolayisiyla bu bölgedeki hareketlenme ve etkilesim devam edecek.”

“Artçilar 3 gün etkili olacak”

Büyük artçilarin 3 gün boyunca etkili olacagini, sonrasinda azalarak bir süre daha devam edecegi uyarisinda bulunan Zeki Hasgür, 7.4 büyüklügündeki bir depremin dalga boyunun da büyük olacagini vurgulayarak, “Bu nedenle güneye, 4 yol agzi dedigimiz bu bölgeye hizla müdahale lazim, can kaybinin artmasi muhtemel. Enkaz altindan kurtarma çalismalarinin hizla devam etmesi lazim. Duvar kagidi ve lambiri gibi malzemelerle kapli otel gibi binalarda çatlaklar ve olusan hasarlar görünmeyecegi için bu binalarin bosaltilmasi gerekir. AFAD geçmis yillara göre daha iyi örgütlenmis görünüyor. Kizilay ve AFAD’in kis sartlari için uygun acil destek ve yardimlari devreye almasi hayati önem tasiyor” seklinde konustu.



“Yerlesim yerleri, fay hatlarinin üstünde”

Altinbas Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlik Fakültesi, Insaat Mühendisligi Bölüm Baskani Doç. Dr. Sepanta Naimi de yaptigi açiklamada, yerlesim yerlerinin maalesef fay hatlari üstünde kurulu oldugunu, bunun da can ve mal kaybinin büyük olmasina neden oldugunu belirtti.

Doç. Dr. Sepanta Naimi, eski bina stogunun depreme dayanikli olmadiginin altini çizerek, “Amerika Birlesik Devletleri Jeolojik Arastirma Merkezi (USGS) verilerine göre 7,8 büyüklügündeki (AFAD 7,4) Kahramanmaras merkezli depremin hiç hasar vermemesi imkansiz ancak gelen görüntülere göre de bazi binalar tamamen yikilirken yandaki binalarin sadece hasarla atlatmasi ve ayakta durmasi yine de bizim eski bina stogumuz (eski yönetmelige göre özellikle yapilan binalar) depreme dayanaksiz oldugunu bir kere daha gösteriyor. Bu tarz binalarin acilen depreme karsi güçlendirilmesi veya dönüstürülmesi gerekir. Velhasil, yerlesim yerlerinin de direk fayin üzerinde yapilmasi ve kentlerin olusumunda bu konuya dikkat edilmemesi de bugün felaketin habercisiydi. Öte yandan servis binalari (Hastaneler, okullar, itfaiyeler, vb.) bu durumlarda ayakta kalmali ve hizmet durumunda olmali onun içinde bu tarz binalarda kesinlikle deprem izolatörlerden faydalanmalidir. Yeni yapilan hastaneler buna sahip ancak her zaman bahsettigimiz gibi en büyük meselemiz eski yapi stogumuzdur. Unutmayalim bugün ki deprem ilk degil son da degil bugün Kahramanmaras’ta yarin da Istanbul olabilir” dedi.