'Türkiye Tek Yürek' Bagislariyla 170 Bin Daire Yapilabilir

Kahramanmaras merkezli depremler sonrasi 10 ilde agir hasar olustu. Depremden dolayi binlerce can kaybi yasandi. Depremden etkilenen 10 ilin yeniden ayaga kaldirilmasi için Türkiye tek yürek oldu. Toplanan bagislarla depremzedelerin ihtiyaçlarinin giderilmesi ve sehirlerin yeniden ayaga kaldirilmasi amaçlaniyor.

Önceki gün Türkiye Tek Yürek kampanyasinda 115 milyar lirayi asan bagis toplandi. Yaralari sarmaya bir nebze de olsa destek vermek istegiyle Türkiye’nin her kösesinden bagis ve yardim yagdi.

“Istanbul için güçlendirme kampanyasi baslatilmalidir”

Ancak sadece deprem sonrasinda degil öncesinde de önlem almak gerekiyor. Istanbul Aydin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dr. Ögretim Üyesi Hakan Koman, beklenen Istanbul depremi öncesinde önemli bir çagrida bulundu. Koman, Istanbul’daki 1999 yili öncesi tüm binalarda güçlendirme çalismalari için kampanya baslatilmasi gerektiginin altini çizdi. Koman, “Istanbul için konusursak 1999 yili öncesi tüm binalarda güçlendirme kampanyasi baslatilmasi gerekiyor. Güçlendirilmis yapi ülkemizde pek tercih edilmiyor fakat yeni yapilmis bir bina kadar dayanikli olabilir ve maliyeti daha az olur. Bu yasanan depremde yeni binalarin bile yikildigini gördük. Istedigim bir kampanyada Istanbul için yapilsin ve sehrimizi depreme hazirlayalim” dedi.



“Riskli yapi stokumuz çok fazla”

Türkiye’de riskli yapi stokunun çok fazla oldugunu anlatan Koman, “Özellikle 2013 öncesi binalar çok riskli. Deprem yönetmeliklerinin mantigi yapilarin hiç hasar almamasi degildir. Büyük depremler oldugunda yapilar hasar alacaktir fakat insanlar içinden sag çikacaktir. Bizim depremle ilgili hedefimiz bu” diye konustu.



“Yapilara betonarme perde duvar konulmali”

Türkiye’de santiyelerdeki demir isçiliginin gerektigi gibi yapilmadigina dikkat çeken Koman, “1967 Adapazari, 1999 Kocaeli, Düzce depremi, 2011 Van depremi ve 2023 Kahramanmaras depreminde de gördügümüz üzere demir isçiligini kaliteli yapamadigimiz için ve denetimin eksik oldugu için bu dedigimiz durumu saglayamiyoruz. O zaman bizim baska bir strateji gelistirmemiz gerekiyor. Benim önerim; yapilara betonarme perde duvar konulmali. Gördük ki; TOKI evlerinde yikim az oldu. Çünkü betonarme perde duvar güçlü ve hatalara toleransli yapilardir. Perde duvarli yapilar depremde ayakta kaldi. Bu durumu yasadigimiz depremde de gördük. Bunu her binaya uygulayabiliriz tecrübemizde bu konuda var. Ilk etapta perde duvar yapimini çogaltmamiz lazim” dedi.



“Betonarme sünek tasarim sartlarina uyulsaydi, kolonlar kesme kirilmasiyla kirilmazdi”

Hali hazirdaki yapilarin bir çok yöntem bulundugunu anlatan Koman, “Mevcut yapilari depreme dayanikli hale getirmek için yenilikçi yöntemlerden birisi olan karbon fiber sargilarla kolonlar sarilabilir. Yapilara sönümleyici ve izolatör eklenebilir. Karbon fiber sargi kolonun kesmeden dolayi kirilmamasini sagliyor. Depremlerde gördügümüz katlarin üst üste yikilmasi durumunun önüne geçiyor. Bunun sayesinde yapinin hasar alip yikilmamasina imkan sagliyor. Yapi yönetmeliginde bir problem yok, sorun isleyistedir. Biz yapilarin hasar alacagini bastan kabul ediyoruz ve buna göre tasarimi yapiyoruz. Betonarme sünek tasarim sartlarina uyulsaydi, kolanlar kesme kirilmasiyla kirilmazdi, katlar üst üste yikilirdi, bina ayakta kalirdi. Yapi terk edilebilirdi” diye bilgi verdi.

“Toplanan 115 milyar lirayla 170 bin daire yapilabilir”

Koman, toplanan 115 milyar lira ile kaybedilen yapilarin yüzde 30’unun yeniden insa edilebilecegini belirterek, “Çevre ve Sehircilik Bakanliginin Mimarlik ve Mühendislik için rakamlarini baz alirsak konut türü bir yapinin metrekare maliyeti 6 bin 850 liradan hesap edilirse 100 metrekarelik bir konut yaptigimizi var sayalim; buna göre yaklasik 170 bin daire yapilabilir. Bir binada 10 daire düsünürsek toplamda 17 bin bina yapilabilir. Deprem yasanan illerde toplam 60 bin yikilan ve agir hasarli yapi oldugunu biliyoruz: Kaybedilen binalarin bu durumda yaklasik yüzde 30’unu bu bagislarla karsilayabiliriz. Bu deprem Kocaeli ve Düzce depremlerine göre yapilarda daha kuvvetli bir ivme olusturdu. Tasarim esnasinda yapilarin hasar alacagini bastan kabul ettigimiz için bu problem degil” seklinde konustu.