'24 Sehir Ve 110 Ilçe Fay Hatti Üzerinde'

Jeoloji Mühendisi Aysun Aykan; 5.1 büyüklügündeki Gemlik depremini degerlendirerek, Türkiye’nin karsi karsiya oldugu ’deprem’ gerçegini anlatti. Mühendis Aykan, “Marmara Denizi’nde, Gemlik Körfezi açiklarinda olan 5,1 büyüklügünde bir deprem meydana geldi. Deprem basta Bursa, Balikesir, Istanbul gibi birçok ilde hissedildi. Bu depremin, Kuzey Anadolu Fayi’nin kuzey kolu üzerinde beklenen Büyük Marmara Depremi ile ilgisi yok; farkli bir kolda, Kuzey Anadolu Fayi’nin güney kolu üzerinde oldu. Bu depreme öncü bir deprem ya da Kuzey Anadolu Fayi’nin kuzey kolunu tetikler diyemeyiz. Zaman zaman Kuzey Anadolu Fayi’nin güney kolunda depremler meydana geliyor, bu depremler ile güney kolun aktif oldugunu söyleyebiliriz. Kuzey Anadolu Fayi’nin güney kollarinda hem karada hem de deniz içerisinde deprem olusturabilecek birçok fay zonlari var. Tarihsel ve aletsel dönem içerisinde Kuzey Anadolu Fayi’nin güney kolunda 7’nin üzerinde meydana gelmis önemli depremler var. Bunlardan, 1953 yilinda Yenice-Gönen Depremi 7.2 büyüklügünde oldu. Yine güney kol üzerinde Manyas Depremi 1964 yilinda 7 büyüklügünde oldu. Bu önemli depremlerin yasandigi Balikesir il ve ilçeleri dünyanin sismik yönden en aktif faylarindan biri olan Kuzey Anadolu Fayi’nin güney koluna ait fay segmentleri üzerinde konumlanmistir. Bu nedenle tarihsel/aletsel dönemlerde kentin birçok depremde yikildigi can ve mal kayiplarinin yasandigi bilinmektedir. Bu depremlerden öne çikanlar; 1672, 1845, 1867, 1577, 1897, 1898, 1935, 1944, 1953, 1964 depremleridir ve bu depremlerde can ve ekonomik kayiplar yasandi. Balikesir ve ilçelerini etkileyecek yaklasik 20 fay segmenti bulunmaktadir ve çogu 7 ve 7.2 büyüklükte deprem üretme potansiyeline sahiptir. Tarihsel ve aletsel dönemlerde meydana gelen can ve ekonomik kayiplara neden olan depremlere baktigimiz zaman, Balikesir’in deprem tehlikesinin yüksek oldugunu rahatlikla ifade edebilirim. Bu yüzden depreme karsi güvenli kent olusturmamiz gerekiyor ve gerekli önlemleri hiç vakit kaybetmeden almamiz gerekiyor" dedi.



24 sehir fay hatti üzerinde

Türkiye için degerlendirme yapan Aykan, "Türkiye dünyanin en aktif tektonik kusaklarinin üzerinde bulunuyor. Ülkemizde 24 kentimiz, 110 ilçemiz, 500’ü askin mahallenin, MW= 5.5 ve üzeri büyüklükte deprem üreten fay zonlari üzerinde yer aldigi bilinmektedir. Bu faylarin sakinim bandi üzerinde 100 bine yakin bina bulundugu ve bir milyona yakin insanimizin da bu binalarda yasadigi düsünüldügünde, ülkemiz ve ülke insanimizin karsi karsiya kaldigi risklerin ne derece büyük oldugu, yasadigimiz bu depremler ile gözler önüne serilmektedir. Ülkemizde, Kocaeli, Bursa, Balikesir, Bolu, Burdur, Bingöl, Aksaray, Aydin, Denizli, Eskisehir, Erzurum, Erzincan, Hakkari, Hatay, Kahramanmaras, Kayseri, Konya, Kütahya, Manisa, Mugla, Sakarya, Tokat, Osmaniye, Izmir illerimiz diri fay üzerindedir. Özellikle sismik bosluk olarak tanimladigimiz yani kirilma zamani gelmis olan, yerlesim yerlerinden geçen diri faylar büyük risk olusturmaktadir. Türkiye’de yaklasik 20 yerde sismik bosluk olarak tanimladigimiz, yani kirilma zamani gelmis, fay parçalari var. Bilimsel çalismalara göre, özellikle Marmara Denizi içinden geçen kuzey kolu, Kuzey Anadolu Fayi basi olan Bingöl, Balikesir, Kahramanmaras taraflarindaki fay segmentleri sismik bosluk sinifinda tanimlandigindan buralarda yakin gelecekte deprem olacagini gösteriyordu ve yakin gelecekte depremin olabilecegini ifade ettigimiz bir yerde, Kahramanmaras’ta Mw= 7.8 büyüklükte deprem oldu. Bu deprem beklenen bir depremdir" seklinde konustu.

Aykan, sözlerine söyle devam etti: "Özellikle sismik bosluk olarak degerlendirdigimiz yani deprem üretme zamani gelmis Kuzey Anadolu Fayi’nin kuzey kolu olan, Marmara Denizi içerinden geçen kolda olacak bir deprem, Marmara Denizi’ne kiyisi olan tüm illeri; Istanbul, Balikesir, Bursa, Yalova, Çanakkale, Kocaeli, Tekirdag gibi 7 ilimizi agir bir sekilde etkileyecektir. Fayin deprem üretme zamani gelmis, o yüzden her an olabilir anlamina geliyor. Marmara Bölgesi, nüfus yogunlugu, sanayi, ekonomi, tarihsel birikim bakimindan en yogun olan bölgedir."

Depreme karsi yapilacak hususlara vurgu yapan Aykan, "Deprem master planlari yapilmasi gerekiyor. Kentsel dönüsüm çalismalarina hiz vermemiz gerekiyor. Yapilari deprem etkilerine karsi saglam yapmamiz gerekiyor. Türkiye’nin en büyük sorunlarindan bir tanesi zemine uygun yapi yapilmamasidir. Ülkemizde meydana gelen depremlerde yikimlarin çogunun zemin ile binanin uyumsuz olmasindan kaynaklandigini görüyoruz. Sadece binanin saglam olmasi yetmiyor; zemin özelliklerinin dikkate alinarak zemine uygun bina yapilmasi gerekiyor" dedi.