Bakan Özhaseki'den 'Kentsel Dönüsüm' Açiklamasi
Çevre, Sehircilik ve Iklim Degisikligi Bakani Mehmet Özhaseki, depremlere hazirligin tek çaresinin kentsel dönüsüm oldugunu belirterek, "Bundan sonra kentsel dönüsüm için ise baslanacagi zaman 3’te 2 çogunluk yerine yüzde 50+1 ile yol alinmasi çok önemli. Kentsel dönüsümü en hizli biçimde yapamazsak zamanla yarisamayiz ve iyi niyetle yola çikan birçok vatandas magdur olur" dedi.
Dönüsüm Surasi’nin sonuç bildirgesine iliskin açiklamalarda bulundu. Türkiye’nin bir deprem ülkesi oldugunu hatirlatan Özhaseki, bunun çaresinin kentsel dönüsüm oldugunu, yapilarin güvenli hale getirilmesi gerektigini söyledi.
Kahramanmaras merkezli depremlerden 14 milyon insanin ve 18 sehrin etkilendigini hatirlatan Özhaseki, "Ortaya çikan zarar 680 bin civarinda konut, 170 bin civarinda da is yeri. Mali olarak 100 milyar dolarin üzerinde bir hasarla karsi karsiyayiz. Ama isin manevi boyutunu çözecek bir aygit hala icat edilmedi. Türkiye bir deprem ülkesi. Bu isin bir tek çaresi var; kentsel dönüsüm. Bunun disinda baska bir çare simdiye kadar icat olmadi" seklinde konustu.
Özhaseki, yasananlardan ders çikarilip tedbir alinmasi gerektigine dikkati çekerek, "Su anda 400 bin bagimsiz bölümün dönüsümü devam etmekte. Bunu yeterli görmedigimiz için çabaliyoruz, daha çok yapalim diye ugrasiyoruz" diye konustu.
"600-700 bin konutu dönüstürerek Istanbul’u daha güvenli hale getirecegiz"
Istanbul’un depreme hazirlik noktasinda önlerinde dört adimli bir yol haritasi oldugunu söyleyen Özhaseki, "Birincisi, rezerv alanlarda 300 bin civarinda konut
yapacagiz. Yerlerini tespit ettik, planlama çalismalari devam ediyor. Ikincisi Yarisi Bizden kampanyasi ile 200 bin civarinda konutu dönüstürmeyi hedefliyoruz. 1 milyon 20 bin vatandas ’biz evimizi dönüstürecegiz, bizi destekleyin’ diye müracaat etmisler. Tahmini olarak en az 200-300 bin konutu böyle dönüstürmeyi düsünüyoruz. Üçüncü olarak; devam eden 171 bin konutu hizlandirarak 2-3 yil içerisinde en riskli olanlardan en az 600-700 bin konutu dönüstürmek suretiyle Istanbul’u biraz daha güvenli hale getirecegiz" ifadelerini kullandi.
100’den fazla bilim adaminin bir araya geldigi sura nihayetinde bir taslak olusturduklarini aktaran Özhaseki, bu çerçevede Mecliste farkli gruplarla bunu görüsmeye basladiklarini dile getirdi.
"Yüzde 50+1 ile yol alalim"
Özhaseki, sura sonucunda ortaya çikan 5 ana basliga iliskin sunlari kaydetti:
"Ortak kanaat; bundan sonra kentsel dönüsüm için ise baslanacagi zaman 3’te 2 çogunluktan vazgeçelim, yüzde 50+1 ile yol alalim’ dediler. Binanin yikilma safhasi degil, insaat yapimi, ruhsat asamasinda yüzde 50+1 yeterli olsun dediler. Bu ikisi çok önemli. Simdiye kadar yapilan kentsel dönüsümlerde karsimiza çikan tikanikligi, isin uzamasini tebligat kanununa bagladilar. Vatandas tebligat almak istemiyorsa bundan kaçinarak 2-3 sene kadar herhangi bir yerde tebligati yapamiyorsunuz. Vatandas ikinci bir ülke vatandasi olduysa 5 seneye kadar uzatiyor bunu. Bundan dolayi tebligatin artik eski usulde degil, e-Devlet üzerinden yapilmasi, binanin üzerine asilmasi ve muhtarliklarda ilan edilmesinin yeterli olmasi hususunda arkadaslarimiz hemfikir oldular. Yarisi Bizden kampanyasinin mali yardim hükmünün açiklanmasini bilim adamlarimiz surada karar altina almislar. Biz bir ay içerisinde Yarisi Bizden kampanyasinin nasil çalisacagini, nasil yardim edecegimizi, sürecin nasil isleyecegini daha da netlestirmis olacagiz. Son olarak da arkadaslarimiz yikilan riskli yapilarin arsa haline gelmesinden sonra ortakligin giderilmesi için de dava açilabilmesini bir ön sart olarak söylüyorlar. Bina yikildiktan sonra ortaya çikan arsa hususunda ortakligin giderilmesi davasi açilmamasinda baska türlü sorunlar çikiyor."
Saydigi maddelerin gerçeklestirilmemesi halinde çalismalarin istenilen hizda gidemeyecegini belirten Özhaseki, "Kentsel dönüsümü en hizli biçimde yapamaz, zamanla yarisamayiz ve iyi niyetle yola çikan birçok vatandas magdur olur. O yüzden bu isin uzamamasi, insanlarin magdur olmamasi, bir depremde dizlerimize vurmamamiz adina bizim çok hizli hareket etmek gibi bir mecburiyetimiz var. Ondan dolayi çirpinip duruyoruz" dedi.
Bakan Özhaseki, surada kentsel dönüsümdeki anlasmazliklarin çözülmesi için arabulucuk sisteminin devreye alinmasinin istendigini kaydederek, bunun altyapisini hazirladiklari bilgisini verdi.
"Bu isi bilen insanlarin karar vermesi dogru"
Ayrica surada kentsel dönüsüm davalarina bakacak özel mahkemelerin olmasi yönünde fikir birligi oldugunu bildiren Özhaseki, "Çünkü iyi niyetli olmayan birkaç kisi, degisik mahkemelerde ayni tip dilekçe vererek yürütmeyi durdurma karari alma suretiyle isi senelerce sürüncemede tutup, binlerce vatandasin magdur olmasina sebebiyet verebiliyor. Bunu asla elestiri olarak söylemiyorum; idare mahkemesindeki arkadaslarin isin yürümesi hususunda herhangi malumatlari olmadigi için yürütmeyi durdurma karari verip, ‘inceleyelim’ demesiyle baslayan uzun süreçte magduriyetler doguyor. Bu isi bilen insanlarin karar vermesi çok dogru diye düsünüyoruz" dedi.
Köy evleri çelik karkas ile yapilacak
"Suradaki arkadaslarimiz tek katli köy evleri hususunda çelik sistemine geçilmesi, o bölgelerde evlerin yapilmasi hususunu dile getiriyorlar” diyen Özhaseki, Türkiye’de tek katli köy evleri yapiminda beton-demir karisimi bir madde tercih edildigini anlatarak, “Bundan sonra yapacagimiz köy evlerini çelik karkas ve onun kendine has modüler bir sistemle çok rahat tercih edilecegini tespit ettik. Biz de köy evlerini çelik karkas üzerine yapmayi düsünüyoruz" dedi.
Yerinde Dönüsüm’e 215 bin basvuru
Yerinde Dönüsüm Projesi’nde gelinen noktaya iliskin de konusan Özhaseki, sunlari söyledi:
"Yerinde Dönüsüm için su ana kadar 215 bin vatandasimiz müracaat etti. Ciddi bir sayi bu. Herkes diyor ki ‘biz eski yasadigimiz yerde evimizi yeniden yapmak istiyoruz’. Biz de bunun önünü açmak için yol haritasi izledik. Bu konuda hibe olarak verecegimiz miktari belirledik. Önümüzdeki günlerde bunu güncelleyerek artirmayi da düsünüyoruz. 215 bin vatandasimiz kendi evlerini yapmak istiyorlarsa, zeminde bir sikinti yoksa yapmalarinin önünde hiçbir engel yok. TOKI’nin kontrolünde kendilerinden herhangi bir sekilde harç, pul gibi masraf almaksizin, hatta tip projeleri de vererek bu isin önünü açmak istiyoruz."
Yil sonuna 41 bin konut hazir
Özhaseki, depremde yikilan yapilarin hafriyat islerinin yüzde 51’den fazlasinin tamamlandigi bilgisini vererek, "Su ana kadar yaptigimiz 200 bin ihaleden 41 bin konut bu senenin sonuna kadar teslim edilecek. Kasim-aralik aylarinda 41 bin konutumuzda vatandasimiz oturabilir hale gelecek ve 5 bin civarinda köy evimizin hazirlandigini biliyoruz. Bunu da zamanla vatandaslara dagitacagiz" ifadelerini kullandi.