Polonya'da Seçimlerden Koalisyon Hükümeti Çikti

Polonya’da halk önümüzdeki 4 yil boyunca görev yapacak parlamentonun 460 üyeli alt kanadi Sejm ile 100 üyeli üst kanadi Senato üyelerini belirlemek için 15 Ekim Pazar günü sandiga gitti. Yüzde 73 ile komünizmin yikildigi 1989 yilindan bu yana en yüksek katilimin gerçeklestigi seçimlerin galibi sandik çikis anketlerine göre yüzde 36,8’lik oy ile 8 yildir iktidarda olan milliyetçi ve muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi (Prawo i Sprawiedliwosc - PiS) oldu. Ana muhalefet bloku Vatandas Koalisyonu (Koalicja Obywatelska) yüzde 31,6 ile ikinci sirada yer alirken, Polonya Halk Cephesi PSL ile Polonya 2050 partilerinin olusturdugu Üçüncü Yol (Trzecia Droga) koalisyonu yüzde 13 oraninda oy aldi. Yüzde 8,6 oy orani ile Yeni Sol (Nowa Lewica) ve yüzde 6,2’lik oy orani ile asiri sagci Konfederacja Partisi seçim barajini asarak parlamentoya girmeye hak kazanan diger partiler oldu. Ilk belirlemelere göre PiS yüzde 36,8’lik oy ile seçimin galibi olmasina karsin hükümet kurabilmek için 460 üyeli Sejm’de gerekli sayiyi elde edemedi. Kesin olmayan sonuçlara göre PiS 200 parlamenter çikarirken, Vatandas Koalisyonu 163, Üçüncü Yol Koalisyonu 55, Yeni Sol Koalisyonu 30, Konfederacja Partisi ise 12 parlamenter çikardi.

Tusk basbakanliginda koalisyon hükümeti ihtimali

Resmi sonuçlarin 17 Ekim Sali günü açiklanmasi beklenirken, anayasa geregi 30 gün içerisinde parlamentoyu toplantiya çagirmasi gereken Cumhurbaskani Andrzej Duda’nin sonraki 14 gün içinde ise parlamentoya giren partilerden birine hükümeti kurma görevi vermesi gerekiyor. Andrzej Duda’nin en çok oyu alan, kendisinin de eski üyesi oldugu PiS’in lideri Jaroslaw Kaczynski’nin isaret edecegi kisiye hükümeti kurma görevi vermesine kesin gözüyle bakilirken, Duda’nin görevlendirecegi kisi ve kabinesinin parlamentodan güvenoyu almasi almasi gerekiyor. 460 kisilik parlamentoda 200 parlamenter çikaran PiS’in güvenoyu alabilmesi için gerekli 231 oya ulasmasi ilk seçim sonuçlarina göre adeta imkansiz görünüyor. Seçim öncesi muhalefet partileri PiS ile hiçbir sekilde koalisyon yapmayacaklarini belirtirken, asiri sagci muhafazakar Konfederacja Partisi’nin bile PiS ile anlasmasi durumunda dahi güven oylamasina evet diyecek toplam parlamenter sayisi 212’de kaliyor. Cumhurbaskani Duda’nin görevlendirecegi kisi ve kabinesinin güvenoyu alamamasi durumunda ise yeni basbakan ve bakanlar kurulu Sejm’de yapilacak oylamada salt çogunlukla seçiliyor. Vatandas Koalisyonu (163 parlamenter), Üçüncü Yol Koalisyonu (55 parlamenter) ve Yeni Sol partilerinin (30 parlamenter) toplamda 248 parlamenter ile 460 üyeli Sejm’de güvenoyu için gerekli olan 231 oyu asiyor olmasindan ötürü önümüzdeki haftalarda ülkede Vatandas Koalisyonu lideri Donald Tusk basbakanliginda bir koalisyon hükümetinin kurulmasina kesin gözüyle bakiliyor. Nitekim söz konusu partilerin liderleri seçim öncesi çok defa PiS hariç birbirleriyle koalisyona hazir olduklarini defalarca dile getirmisti. PiS’e en yakin çizgideki Konfederacja ise PiS ile koalisyon kurmayacaklarini net bir sekilde ifade etmisti.

Ilk seçim sonuçlarinin ardindan parti genel merkezinde konusan Vatandas Koalisyonu’nun lideri Donald Tusk, "Buna gerçekten sahibiz. Partnerlerimizle en kisa sürede yeni, iyi, demokratik bir hükümet kuracagiz" derken an itibariyla dünyadaki en mutlu kisinin kendisi oldugunu söyledi.

PiS lideri Jaroslaw Kaczynski ise parti binasinda kameralarin karsisina geçerek "Ilk sonuçlar partimizin tarihinde dördüncü zaferini sunmakta. Parlamento seçimlerinde dördüncü zafer ve bunlarin üçü ise ardi sira zaferler. Bu, olusumumuz ve Polonya için yüce projemizin gerçekten büyük basarisi. Ancak önümüzde bu basariyi bir sonraki iktidarimiz dönemine dönüstürüp dönüstüremeyecegimiz sorusu durmakta. An itibariyla henüz bilmiyoruz, ancak umutlu olmak zorundayiz. Ve bilmeliyiz ki iktidarda da olsak, muhalefette de yer alsak Polonya için hazirladigimiz projeyi farkli sekillerde de olsa hayata geçirecegiz" seklinde konustu.

AB göçmen politikasinin oylandigi referandum geçersiz olacak

Öte yandan ülkede genel seçimlerle es zamanli olarak 4 sorudan olusan referandum düzenlendi.

Vatandaslara, "Avrupa bürokrasinin dayattigi zorunlu yeniden yerlestirme mekanizmasiyla Ortadogu ve Afrikali binlerce yasadisi göçmen alinmasini destekliyor musun, Polonya’nin Belarus sinirina yerlestirdigi bariyerlerin kaldirilmasini destekliyor musun, emeklilik yasinin yeniden 67’ye çikarilmasini destekliyor musun, Polonyalilarin ekonominin stratejik sektörleri üzerindeki kontrolü kaybetmesine yol açacak sekilde devlete ait varliklarin yabancilara satilmasini destekliyor musun?" sorularinin yöneltildigi referandumu manipülasyon olarak degerlendiren muhalefet partileri seçmenlere referanduma katilmamalarini tavsiye etmisti. Resmi olmayan ilk verilere göre katilimin yüzde 40 düzeyinde kaldigi, baglayici olmasi için gerekli yüzde 50 katilim oranina ulasilamamasi nedeniyle referandumun geçersiz sayilmasi bekleniyor.