Cumhuriyet'in 100'Üncü Yilinda Çanakkale'de Ilk Kez Ortaya Çikan Harita

Mustafa Kemal Atatürk, Balkan Harbi’nden sonra 27 Ekim 1913 tarihinde Sofya Atasemiliterligi’ne atandi. 1’inci Dünya Savasi sirasinda Osmanli Devleti’nden görev istedi. 25 Subat 1915’te 19’uncu Tümen basinda Çanakkale Cephesine gitti. 8 Agustos’ta Anafartalar Grup Komutani olarak atanan Mustafa Kemal Atatürk, 8 ay boyunca Çanakkale Cephesinde Mehmetçikle birlikte cephede düsmana karsi gögüs gögse çarpisti. 8 ay boyunca cephede askerle birlikte düsman askerlerine karsi savasan Mustafa Kemal Atatürk, 10 Agustos’ta Gelibolu’da düsman askerini durdurarak Anafartalar Kahramani oldu.

Anafartalar Kahramani Mustafa Kemal Atatürk hakkinda Cumhuriyetin 100’üncü yilinda birçok yeni bilgi ve belge ortaya çikmaya devam ediyor. Çanakkale Savaslari’nin yasandigi Tarihi Gelibolu Yarimadasi’nda, Mustafa Kemal Atatürk’ün Anafartalar Grup Komutanligina atandiktan sonra Grup Kumandanligindaki Topçu Subayligini yürüten Mehmet Ali Bey’e, ‘Kardesim Mehmet Ali Bey’e’ imzali haritasi ilk kez ortaya çikti.

Cumhuriyetin 100’üncü yilina geldigimizde Mustafa Kemal Atatürk hakkindaki birçok yeni bilgi ve belgelerin ortaya çikmaya devam ettigini belirten Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaslari Arastirma Merkezi (AÇASAM) Müdürü Doç. Dr. Baris Borlat, “Bunlarin bir tanesi de Çanakkale cephesine aittir. Çanakkale Cephesi esnasinda Mustafa Kemal Atatürk özellikle 8 Agustos 1915 tarihinde atanmis oldugu Anafartalar Grup Komutanligi esnasinda kendi emri altinda bulunan bölgedeki Grup Kumandanligindaki Topçu Subayligini yürüten Mehmet Ali Bey’e bir harita imzalamistir. Bu imzalamis oldugu haritanin arkasinda ifade aynen sudur; ‘Kardesim Mehmet Ali Bey’e. Aslinda buradaki enteresan olan sey sudur. Çanakkale Cephesinde Mustafa Kemal tarafindan imzalanan ve bugüne kadar hiçbir bilgimizin olmadigi harita ilk defa ortaya çikmistir. Ancak isin enteresan tarafi aslinda bu haritanin imzalanmasindan sonra baslamistir. Mustafa Kemal Çanakkale Cephesinde Anafartalar Grup Kumandani Mehmet Ali Bey’e imzalamis oldugu bu harita sonrasinda, Mehmet Ali Bey Kurtulus Savasina katilmis. Kurtulus Savasi’ndan sonra Istanbul’a kendi bulundugu ikamet adresine dönmüs ve Istanbul’da hayatini kaybetmistir. Ve Mustafa Kemal’den aldigi bu harita ise esi tarafindan Bülent Tercan Bey’e ulastirilmistir. Bülent Tercan, Mustafa Kemal imzali bu haritayla Eceabat’ta Maydos Hastanesinde doktorluk yaparken, kendisi haritayi almak suretiyle Gelibolu Yarimadasindaki Mustafa Kemal’in isaretlemis ve imzalamis oldugu harita ile yarimadayi gezmistir. Hatta kendisi yazmis oldugu günlükte sunu söylüyor; ‘Büyük bir heyecan ve aglayarak Mustafa Kemal imzali haritayla birlikte yarimadayi gezdim’ Ancak kendisi daha sonra 1980 darbesinin olmasindan sonra yazmis oldugu bir mektupla Kenan Evren’e göndermistir. Ve aslinda bundan sonra haritanin bize ulasma serüveni baslamistir. Bu imzali harita Kenan Evren’e sunuldugunda, Kenan Evren haritanin altina not düsmüs. Ve Bülent Tercan’a bir tesekkür gönderilmesini söylemistir. Daha sonra haritanin arsive kaldirilmasini istemis. Bugün harita askeri arsivde yer almistir. Aslinda böyle Çanakkale Cephesinde Mustafa Kemal’in imzalayarak hediye ettigi bir haritanin da Cumhuriyetin 100’üncü yilinda gün yüzüne ve ortaya çikmis oldugunu da söyleyebiliriz. Bülent Tercan özellikle kendisi Eceabat’ta bulundugu sirada hastanedeki görev yapmaktadir. Hem bir musiki ustasidir. Ayni zamanda bir Tip Profesörüdür. Eline almis oldugu haritanin tarihi kiymetini bildigi içinde günümüze ulastirilmasindaki önemli bir yere sahiptir” dedi.

Mustafa Kemal’in imzaladigi haritanin içerisinden de bahseden Doç. Dr. Baris Borlat, “Harita özellikle Çanakkale Cephesi esnasinda Gelibolu paftasini içeren ve özellikle içerisindeki taktik seviyedeki topçu atisina imkan saglamasa bile büyük oranda yarimadadaki çikarma koylarini gösteren ve özellikle her iki tarafin muharebe hatlarinin nereden geçtiginin de üzerine çizilmis oldugunu söyleyebiliriz. Ve bu sekliyle aslinda harita bize genel bir yarimada panoramasi çizmis oldugunu da söylemekte büyük fayda var” diye konustu.

Borlat, Mustafa Kemal’in imzasi bulunan haritadaki çalisma #tarih dergisinin Cumhuriyet’in 100’üncü yili sayisinda kendisi tarafindan kaleme alinarak okuyuculara ulastirildigini da sözlerine ekledi.