'TMO Çiftçiyi Koruyor'
Uluslararasi Un Sanayicileri ve Hububatçilar Birligi (IAOM) Avrasya Baskani Dr. Eren Günhan Ulusoy, TMO’nun uyguladigi 6 bin 450 TL’lik bir bugday müdahale alim fiyatina ilaven çiftçiye 1000 TL’lik bir ödeme yapmasinin çiftçiyi dünyadaki fiyat düsüslerinden korudugunu belirtti.
Pandemi sonrasi ortaya çikan gida güvenligi endiseleri, Rusya-Ukrayna savasi, kuraklik, iklim krizi nedeniyle bugday ön plana çikmaya basladi.
IAOM Avrasya Baskani Dr. Eren Günhan Ulusoy, konu hakkinda degerlendirmede bulunurken, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) çiftçiye verdigi desteklere dikkat çekti. Dr. Eren Günhan Ulusoy, “Türkiye yilda ortalama 20 ile 21 milyon ton arasinda bugday tüketiyor. Uzun yillar ortalama üretimi 20 milyon olmasina ragmen son 3 sezondur kuraklik nedeniyle 18-19 milyon tona düsüs söz konusu. Bu nedenle üretimle tüketim arasinda 2-3 milyon tonluk bir makas olusuyor. Ve bunu ilave ithalat yaparak ülkece temin ediyoruz. Türkiye, bu ithalatin karsiliginda un ihracatiyla dünyada 8 yildir sampiyon olma özelligini koruyor. Türkiye un ihracat rakamlarina bakildiginda 21/22 sezonunu 2 milyon 940 bin ton ile tamamlayarak 1 milyar 270 milyonluk dolar gelirle rekor kirdik. Filistin, Sudan, Pakistan gibi ülkelere hibe olarak un gönderiyoruz. Türkiye hem Birlesmis Milletler programlari ile hem de diger uluslararasi yardim kuruluslarinin düzenledigi bagislarla un gönderimi sagliyor” dedi.
Türkiye’de emek veren çiftçiler için TMO’nun uyguladigi 6 bin 450 TL’lik bir bugday müdahale alim fiyatina ilaven 1000 TL’lik bir ödeme yapildiginin altini çizen Ulusoy, “Dünya piyasalarindan bagimsiz olarak 31 Agustos tarihine kadar ürünlerini TMO’ya teslim eden çiftçilerimizin dünyadaki fiyat düsüslerinden etkilenmesi söz konusu degildir. Ancak bu tarih sonrasinda dünyada yasanilan fiyat düsüsleri devam ederse yurtiçi fiyatlandirmalarini da etkilemesini bekleyebiliriz” diyerek TMO’nun bugday alim fiyatlarindaki destegiyle çiftçiyi korudugunu belirtti.
“Tahil koridoru piyasayi rahatlatti”
Tahil koridorunun piyasaya etkisini degerlendiren Ulusoy, “Dünya bugday üretim tüketim dengesi 2022 yili için 779 milyon üretim ve 789 milyon tüketim olarak geçeklesmesi beklenirken, 10 milyon tonluk bir üretim açigi da söz konusuydu. Ürünlerin dünya piyasalarina arz olmasinda tedarik zincirinde yasanan Ukrayna-Rusya savasi kaynakli büyük bir engel vardi. Bu anlamda tahil koridoru anlasmasinin piyasalari rahatlatti. Gida kriziyle ilgili olumsuz beklentileri olumluya çevirme anlaminda rahatlatici etki olusturdu. Anlasmanin sadece gündemde olmasi bile fiyatlarda geri çekilmeye yol açti. Fiilen gemilerin hareket etmesiyle de misir, bugday ve arpada savas öncesi fiyatlarina gerileme yasandi. Koridorun aktif bir sekilde çalismasi su anki piyasaya saglayacagi arzdan da ziyade bir sonraki senenin üretimine saglayacagi fayda açisindan daha da degerli. Çünkü Ukrayna bu ürünleri satamayip girdilerini saglayamasaydi bir sonraki sezon üretim yapamayacakti. Halihazirda üretimi yapilmis bugdayin ülkeden hareket ettirilmesi er ya da geç gerçeklesirdi ancak, önümüzdeki sezon için üretimi dahi yapilmamis bugdayin ticareti söz konusu olamazdi. Fakat koridorun saglikli bir sekilde islemesi sayesinde Ukraynali çiftçilerin girdilerini temin etmesini ve dolayisiyla bu olumsuz senaryonun gerçeklesmemesini bekliyoruz” seklinde konustu.