Covid-19 Hastalarinin Entübe Olup Olmayacagini Öngören Bir Skorlama Üretildi

Ayakta polikliniklere basvuran korona hastalarinin entübasyona gitme süreçlerini degerlendirmek isteyen Doç. Dr. Onur Öztürk ve arkadaslari, 2020 yilinda hastaneye yatmis 733 hastanin verilerini içeren bir çalisma yapti. Hem entübe olan hem de entübe olmayan hastalar bir arada degerlendirildiginde yüzde 96’larda bir basari tespit edilen çalisma bilim dünyasinda üst sinif bir dergi olan ‘Current Medical Research and Opinion’da arastirma makalesi olarak yayimlandi.

Samsun Egitim ve Arastirma Hastanesi Aile Hekimligi Kliniginde görev yapan Doç. Dr. Onur Öztürk, Ondokuz Mayis Üniversitesi’nde çesitli departmanlarda görev yapan bazi akademisyenlerin esliginde bir çalisma yapti. Üretilen skorlamada 2020 yilinda hastaneye yatisi yapilan 733 korona hastasinin 6 farkli degeri (yas, kanser varligi, lenfosit sayisi, nötrofil/lenfosit orani, LDH degeri ve CRP degeri) kullanildi. Bu degerler sonucunda ayaktan polikliniklere basvuran korona hastalarinin hastalik seyirlerinin nasil ilerleyecegi öngörülebiliyor. Yapilan çalismanin sonuçlarina bakildiginda ise hem entübe olan hem de entübe olmayan hastalar bir arada degerlendirildiginde yüzde 96’larda bir basari orani yakalandi. Ayrica bu skorlamanin ismi olarak bas yazarlarin soy isimlerinin ilk harfleri (OTO) kullanildi. Uluslararasi tip literatüründe, Covid-19 ile ilgili bir makalede Türk bilim adamlarinin soy isimleri vurgulandi.

Yüksek basari orani

Çalisma hakkinda bilgi veren Doç. Dr. Onur Öztürk, “Kendi kendine nefes alamayan, solunumu geride kalmis hastalarin bir tüp yardimiyla disardan soluk borusuna o tüpü baglamak suretiyle nefes alip verme islemine entübasyon diyoruz. Bu çalismada Ondokuz Mayis Üniversitesi’nin 2020 yili verileri kullanildi. Oradan 5 akademisyen bana yardimci oldu. Bazi yazarlarimiz veri toplama süreçleriyle ilgilendiler. Yazinin planlanmasi, yazimi ve dergi süreçleri bana aitti. Ortak is birligi içine girdik. Çok güzel bir skorlama üretildi. Bu skorlamada hastalarin entübasyona gitme süreçleri degerlendirildi. Bu dogrultuda 733 hastanin geriye dönük 33 tane verisi degerlendirildi. Analizler yapildi. Bu dogrultuda 33 tane parametrenin 6 tanesi bu skorlama için kullanilabilir bulundu. Bunlar hastanin yas, kanser varligi, lenfosit sayisi, nötrofil/lenfosit orani, LDH degeri ve CRP degeriydi. Bu skorlamanin ne kadar ise yaradigini degerlendirmek için yaptigimiz testlerde de spesifitesinin çok yüksek yüzde 99’larda oldugu, sensitivitesinin yüzde 81’lerde oldugu ve hem entübe olan hem de entübe olmayan hastalar bir arada degerlendirildiginde yüzde 96’larda bir basari tespit ettigini göstermis olduk” dedi.



“Gereksiz bir sekilde yogun bakim ünitelerinde yatislari önleyebilir"

Bu çalismanin birçok açidan yarari oldugunu belirten Dr. Öztürk, “Bu testin skolarlamasini aslinda 3’e ayirabiliyoruz. Yüksek düzeyde entübasyona gitme orani, orta düzeyde entübasyona gitme orani ve düsük düzeyde entübasyona gitme orani hesaplanabiliyor. Yogun bakim ünitelerinde yatan fakat tedavisi iyi yönde ilerleyen hastalarin gösterilmesini saglayabilir. Gereksiz bir sekilde yogun bakim ünitelerinde yatislari önleyebilir. Saglik kaynaklarinin maliyetini daha etkin kullanilmasini saglayabilir. Ayaktan basvuran hastalarin saglik durumlarinin daha da ciddi oldugunu bize gösterebilir. Skorlamanin bir diger önemi ise isimlendirmesinde kullandigimiz harflerdir. Bunun bir skorlama olmasi saglik sistemine katki saglamaktadir. Türk akademisyenlerinin soy isimlerinin bas harfi olarak kullanilmasi gurur verici bir olaydir. Japonya’da ve Kanada’da herhangi bir akademisyen bu skorlamayi bizim soy isimleri kullanarak yapacak” diye konustu.