'Türkiye'de Kamuda 1 Yilda En Fazla Genetik Test Sonuçlandiran Merkez'
Türkiye’nin en büyük test noktalarindan Sultangazi Haseki Genetik Hastaliklar Degerlendirme Merkezi’nde yilda 90 bin genetik test yapiliyor. Merkezin sorumlusu Dr. Ömer Faruk Karaçorlu, “Burada akliniza gelebilecek tüm hastaliklarin genetik testi çalisilabilmekte, yilda yaklasik 90 bin genetik test sonuçlandirilmaktadir. Merkezimiz Saglik Bakanligi bünyesinde kamu alaninda Türkiye’deki 1 yilda en fazla genetik test sonucu veren merkez konumunda” dedi.
Merkezde kromozom testlerinin yapildigi sitogenetik, DNA ve RNA temelli testlerin çalisildigi moleküler genetik laboratuvari gibi alanlar yer aliyor. Yilda yaklasik 90 bin testin sonuçlandirildigi merkez, Istanbul Avrupa Yakasi’ndaki tüm kamu hastaneleri, Istanbul Il Saglik Müdürlügü’nün protokol ile anlasma imzaladigi kurumlara hizmet veriyor.
Yilda 90 bin genetik test sonuçlandiriliyor
Dogum öncesi prenatal genetik testler, dogum sonrasi testler, çiftlere yönelik tasiyicilik testleri, kansere karsi testler gibi tibbi genetik alanindaki testler yapilirken merkezde 90 kisi görev yapiyor. Sultangazi Haseki Genetik Hastaliklar Degerlendirme Merkezi Sorumlusu Tibbi Genetik Uzmani Dr. Ömer Faruk Karaçorlu da laboratuvarin Türkiye’de kamuda 1 yilda en fazla genetik test sonucu veren genetik hastaliklar degerlendirme merkezi konumunda oldugunu ifade etti.
“Yilda yaklasik 90 bin genetik test sonuçlandirilmakta”
Merkez hakkinda bilgi veren Tibbi Genetik Uzmani Dr. Ömer Faruk Karaçorlu, “Merkezimiz Haseki Egitim ve Arastirma Hastanesi bünyesinde 2016 yilindan beri hizmet vermektedir. 2021 yilinda beri de Sultangazi yerleskesinde. Yilda yaklasik 90 bin genetik test sonuçlandirilmaktadir. Merkezimiz bin 600 metrekare alan üzerine kurulmustur. Yaklasik 80 teknik ve diger yardimci personel birlikte bu islemlerin sonuçlanmasi için çalismaktadir. Biz Istanbul Avrupa Yakasi’ndaki tüm kamu hastanelerine hizmet veriyoruz. Bunun disinda Istanbul Il Saglik Müdürlügü’nün protokol ile anlasma imzaladigi dis kurumlara yaklasik 30 tane kamu ve üniversite hastanesine de hizmet vermektedir. Merkezimiz Saglik Bakanligi bünyesinde kamu alaninda yillik en fazla genetik test sonuçlandiran merkez özelligini tasimaktadir” seklinde konustu.
“Genetik kodlar bizim hayatimizi sekillendiren kodlar”
Genetik rahatsizliklarin ya da tasiyiciliginin ortaya çikarilmasinin önemine dikkat çeken Dr. Ömer Faruk Karaçorlu, “Burada akliniza gelebilecek tüm hastaliklarin genetik testi çalisilabilmektedir. Örnek verecek olursak; ailesel kanser vakalarinda herhangi bir kanser yatkinligi var mi, yok mu veya kendi dokusunda kansere yol açacak genetik bir mutasyon var mi, yok mu çalisilmasi yapilabilir. Dogum öncesi prenatal genetik tani testlerin tümü burada çalisilabilmekte. Yine dogum sonrasi çocugunda herhangi bir genetik hastalik süphesi olan veya ilerleyen yaslarda herhangi bir genetik hastalik tespit edilmis olan, genetik hastalik ön tanisi düsünülen kisiler tibbi genetik polikliniklerine yönlendirilerek testleri istenmekte. Genetik kodlar bizim hayatimizi sekillendiren kodlar, herhangi bir tek nokta düzeyinde mutasyon olsun veya daha büyük kromozom düzeyinde bir hastalik olsun, bunlarin erken tanisi çok önemli. Ne kadar erken tani alirsa bununla alakali önceden müdahale edilebilecek bir durum olursa kisinin hayati, hayat kalitesini sekillendirebilir. Özellikle herhangi bir hastalik tasiyicisi olan çiftler bu hastaliklarina yönelik tasiyicilik testleri sonrasinda saglikli çocuklara sahip olabilirler” ifadelerini kullandi.
“1 yilda en fazla genetik test sonucu veren merkez”
Merkezde görev yapan personellerin numunenin alana ulasmasindan sonuçlandigi sürece kadar büyük bir titizlikle çalismalarini sürdürdüklerini anlatan Dr. Karaçorlu söyle konustu: “Numune kabulünden tutun da sonrasinda kromozomlarin elde edilmesi, DNA’nin, RNA’nin izole edilmesi, sonrasinda mutasyonlarin veya kromozomal hastaliklarin saptanmasi asamasinda her bir asamada özveriyle çalismaktadirlar. Çalismalar hem nitelik hem nicelik olarak emek istemektedir, bu açidan çok kiymetli teknik personelimizin yaptigi çalismalar. Herhangi bir genetik hastalik tanisi, süphesi oldugunda genetik testlerin yapilmasi, genetik uzmanlarinca danismanlik almasi onlar için çok önemli. Bu açidan merkez, Türkiye’deki 1 yilda en fazla genetik test sonucu veren genetik hastaliklar degerlendirme merkezi konumunda bulunmaktadir”
“Bizim için en önemli sey; karisikliklarin önlenmesi”
Çok sayida teste karsilik alanda karisiklik yasanmamasi için büyük özen gösterildigine dikkat çeken Sitogenetik Laboratuvari Sorumlusu Dr. Pelin Özyavuz Çubuk, “Sitogenetik departmaninda Down sendromu, lösemi gibi hastaliklarin tanisinin konmasina yardimci oluyoruz. Özellikle kromozom hastaliklariyla ilgili detayli analizler yapiliyor. Bunlar birçok hastaligin kesin tanisi için gerekli testler, anne karnindaki bebeklerdeki risk durumuna göre onlara da genetik testler yapiliyor. Çocuklarin kromozom açisindan saglikli olup olmadiginin degerlendirildigi bir departman. Numunenin kabul edilisinden testin sonuçlandirilmasina kadar geçen sürede bizim için en önemli sey, örneklerin mahremiyetinin korunmasi, karisikliklarin önlenmesi. Bu konuda hem cihazlardan yardim aliyoruz. Önemli bir barkodlama sistemimiz var, her adimda kontrol ediliyor, hem de insan gözüyle tekrar tekrar teyit edilerek islemler yapiliyor. Bizim için en önemli sey; hastaya dogru sürede dogru sonucu verebilmek. Bunun için bütün ekip ne gerekiyorsa yapiyor” seklinde konustu.
“Türkiye’nin en büyük genetik laboratuvariyiz”
Alanda birçok teknikle testlerin yapildigini anlatan Moleküler Genetik Laboratuvari Sorumlusu Tibbi Genetik Uzmani Dr. Fatma Nihal Öztürk, “Burada DNA’nin izolasyonundan diger çalismalara kadar son asamaya kadar getiriyoruz. En basit tekniklerden yeni nesil dizilemelere kadar bütün analizleri yapabiliyoruz. Bilinen hastaliklardan nadir hastaliklara, literatürde çok daha az bildirilen vakalar var, onlarin tanisina kadar koyabiliyoruz. Laboratuvarimizda yapilamayan, alt yapisi olmayan herhangi bir moleküler test yok. Türkiye’nin en büyük genetik laboratuvariyiz. Hem metrekare hem çalisan sayisi olarak ekibimizde gayet güvenilir ve tecrübeli” ifadelerini kullandi.
“Aile agaci dedigimiz bir agaç çizerek ailedeki hastaliklari saptiyoruz”
Genetik hastalik süphesi tasiyan vatandaslarin alanda testlerini yaptirabilecegini ifade eden Tibbi Genetik Poliklinigi’nden Uzman Dr. Ece Keskin söyle konustu: “Hastalar 182’den, MHRS’den randevu olusturarak bize basvurabiliyorlar. Gelen hastalara öncelikli olarak bir ön görüsme yapiyoruz anamnez aliyoruz. Aile agaci dedigimiz bir agaç çizerek ailedeki hastaliklari saptiyoruz. Sonrasinda gerekli testi yapmak üzere hastadan kan alarak testi istem yaparak laboratuvarimiza yönlendiriyoruz. Hasta 2. kez poliklinige geldiginde hem hastaya sonucunu veriyoruz hem de tani koydugumuz hastalikla ilgili genetik danisma veriyoruz. Eger bir tedavi imkani varsa gerekli bölümlere hastayi yönlendiriyoruz veya ailede baska fertlerde de bu hastaligin çikma ihtimali var ise o fertleri de poliklinigimize davet ederek gerekli testlerin yapilmasini sagliyoruz."