Karadeniz Gazi Için 3'Ü Sondaj 16 Gemi Çalisiyor
Karadeniz’de kesfedilen 540 milyar metreküplük dogalgazin karaya çikartilmasi 3’ü sondaj gemisi olmak üzere 16 geminin çalismalari sürüyor. Bölgedeki çalismalari yerinde inceleyen Cumhurbaskani Yardimcisi Fuat Oktay, "Es zamanli 6 bin ayri faaliyet var. Dünya ölçeginde bir proje" dedi.
3 bin 500 dönümlük alan üzerinde tesislerin insa çalismalarinin sürdügünü aktaran Fuat Oktay, 170 kilometrelik mesafeden yerin metrelerce altina dösenecek borularla Karadeniz’de kesfedilen gazin isleme tesisine ulastirilacagini buradan da islenerek ana hatta aktarilacagini açikladi.
"Hamdolsun proje tikir tikir isliyor"
Projenin dört ana kategorisinin oldugunu vurgulayan Fuat Oktay, "Bakanimizin daveti üzerine bugün Filyos’tayiz. Cumhurbaskanimizin çok siki bir sekilde takip ettigi projeyi yerinde, gelismeleri yerinde takip ediyoruz. Bugün bir tarafta Teknofest devam ederken aslinda biz enerjinin Teknofestindeyiz. Sahadayiz. Muhtesem teknolojilerin, karada, denizde, deniz altinda kullanildigi projeyi yerinde inceliyoruz. Ben basta Bakanimiz olmak üzere TPAO Genel Müdürümüz ve tüm ekibine yürekten tesekkür ediyorum. Hemen arkamizda gördügünüz 3 bin 500 dönümlük alan Filyos Gaz Isleme Tesislerimiz buraya hemen yine karsida gelecek olan Türkali kuyularindan buraya tasinacak olan dogalgazimiz burada hemen tamamlandiktan sonra karsi sahada gördügünüz ana hatta basacagimiz yine burada dagitim tesislerini basacagimiz alani görüyorsunuz. Hepsinin de çalismalari 2023’ün ilk çeyreginde tamamlanacak sekilde plana göre devam ediyor. Hamdolsun proje devam ediyor. Tikir tikir isliyor. Muhtesem bir proje dedim. Dört ana kategorisi var. Birinci kategorisine baktigimiz zaman zaten ilk asamada sismik çalismalarla birlikte tespit edilen ve sonrasinda sondajlarla birlikte tespit edilen bir rezervden bahsediyoruz. Su anda 405 milyar metreküplük Sakarya Sahasi’ndaki rezervimiz ile 135 milyar metreküplük Amasra sahasindaki toplam 540 milyar metreküplük rezervimizle birinci asama buradan kuyularin tamamlanmasi. Su ana kadar yedi kuyumuz tamamlanmis durumda. Su anda 4 kuyumuz da açilma asamasinda bu devam edecek. Hiç durmayacak bir süreç" diye konustu.
"Gazin ana hatta basilmasi dahil 2,5 yil gibi sürede tamamlayacagiz"
Kesfedilen gazin sondajlarin ardindan karaya tasinmasi için çalismalarin devam ettigini belirten Cumhurbaskani Yardimcisi Fuat Oktay, bu ölçekteki projelerin 6-7 yil gibi sürelerde tamamlandigini ancak Türkiye’nin bu projeyi 2,5 yilda tamamlayacagini hatirlatti. Bölgede 6 bin ayri faaliyetin devam ettigini aktaran Oktay, sözlerine söyle devam etti:
"Açilan sahalarda sondaji yapilan sahalardan elde edilen gazin hemen ikinci asamasinda üretimi. Yerin altindaki gazin üretim çalismasi. O fiilen 170 kilometre ötede Türkali -2 kuyusunda su an fiilen devam ediyor. Her bir açilan diger sahalardan da ana hatta baglanacak sekilde bu üretim yukari çikariliyor. Bu hamdolsun bu kismi da oldukça iyi. Sondajlarin yapilmasi kismi muhtesem. Yavuz, Kanuni, Fatih burada yeni bir kuyuda çalismasini sürdürüyor. Yedinci Nesil Sondaj Gemimiz de geldi Akdeniz’de. Üç gemimiz burada sondaj gemilerimiz fiilen is basinda. Orada o asamadan sonra çikarilan gazin 170 kilometre boyunca bu arkamizda gördügümüz tesise iletiminden bahsediyoruz. Bu projenin üçüncü asamasinda burada devam ediyor. Su anda 170 kilometrelik bir hatta denizin altindan bir hat dösüyoruz. Bir hat diyoruz ama üç hatti ayni anda dösüyoruz. Çikartilan dogalgazin buraya getirildigi bir boru hatti. Onun hemen yaninda yaz kis sartlarda donmasini engelleyecek glikol ifade ettigimiz ikinci bir hat. Üçüncü hatta uçtan uca her türlü seyin uzaktan kumanda edildigi 50 bin sensörün oldugu üçüncü bir hatti çekiyoruz. Bunun üçü de su anda bu çalismalar da sahada fiilen devam ediyor. Uzakta gemileri görüyorsunuz. O gemilerimiz de fiilen bu çalismayi yapiyor. Dösedigimiz hatlarin bir sekilde korunmasi gerekiyor. Korunma islemiyle ilgili çalismalar 170 kilometrelik hatta devam ediyor. Ve yine karsidaki bittikten sonraki basim hatti da fiilen devam ediyor. Üçüncü hattimiz da burasi hemen arkamizda gördügümüz tesisler. Cumhurbaskanimiz’la geldigimizde hiç bir sey yoktu. Çalismalar temel atmayla baslamisti. Geçen yil baslayan çalismalar gelecek yil ilk çeyrekte tamamlanmak üzere hamdolsun son asamaya dogru hamdolsun adim adim geliyor. Yesil hatti görüyorsunuz. Orasi boru hattinin denizden gelen hattin burada islendikten sonra diger ana hatta basilmasi kismindaki güzergahi gösteriyor. Burada ne yapacagiz. Çok ciddi tesisler var. 3 bin 500 dönümlük alan dedik. Oradan gelen dogalgazin burada aritma isleminin yapildigi glikol varsa ayristirildigi, suyun ayristirildigi, kurutuldugu sonrasinda da basildigi alan. Hamdolsun bu burasi da plana göre devam ediyor. Su anda bu islemlere baktigimizda 6 bin ayri faaliyet var. Es zamanli yürütüldügü büyük bir projeden bahsediyoruz. Dünya ölçeginde bir proje. Niye dünya ölçeginde diyorum. Bu ölçekteki bir projenin hayata geçirilmesi dünyadaki uygulamalara baktigimizda ortalama 6-7 yil diye biliyoruz. 5 yila indiginde çok basarili projeler. Halbuki biz kismet olursa 2-2,5 yil gibi bir sürede hamdolsun bunu üretimden yani yer altindaki gazin çikartilmasindan ana hatta basilmasi da dahil 2,5 yil gibi sürede tamamlayacagiz. Bunun için 6 bin ayri faaliyet devam ediyor."
"2023’ün ilk çeyreginde kendi mutfaklarinda yakacaklari gaza dönüsecek"
Karadeniz gazinin ana hatta aktarilmasi sürecinde Türk Mühendisleri’nin gelistirdigi sistemlerin önemine dikkat çeken Fuat Oktay, beyin göçünün proje ile tersine döndügünün altini çizdi. Oktay, "Bir baska boyut var o da güzel. 6 bin ayri faaliyetin devam ettigi ve tamamlandiginda isletme asamasina geçtiginde üretimin her bir asamada yürütüldügü bu islemin yürütülmesi alakali yine dünyanin en ileri sistemlerinden birisi bir dijital sistem gelistirilmis durumda. Hem 6 bin faaliyet buradan takip ediyor ve sonrasindaki isletme faaliyetlerinin de dijital anlamdaki gelistirilen bir kontrol ve optimizasyon sistemi de yine kendimiz kendi mühendislerimiz tarafindan gelistirilen sistemler. Bu da bunun içerisinde. Ve son asamada üretilen gazin artik basilmasi. Biz bugün projenin üzerinden çok detayli bir sekilde geçtik. Bakanimizla, genel müdürümüzle ve tüm ilgili arkadaslarimizla üzerinden geçtik. Türkiye’deki her bir vatandasimiza bunun 2023’ün ilk çeyreginde burada çikarilan Karadeniz’de çikarilan gazin kendi mutfaklarinda açtiklari zaman yakacaklari gaza dönüsecegi müjdesini bir kez daha vermek isterim. Bunu da tüm gönül rahatligiyla veriyorum. Ekip muhtesem, proje muhtesem. Beyin göçünün geriye döndügü bir projeyi de görüyoruz. 100’ütn üzerinde mühendisimiz ve yöneticimiz bu alanda dünya ölçeginde kendi alaninda uzman ve Türkiye’ye döndü. Bu projeyi devam ettigi büyük bir projeden bahsediyoruz. Ama ayni sekilde Türkiye’de olan genç arkadaslarimiz da dahil hepsinin muhtesem bir ekibe dönüstügü buradan artik elde edilen tecrübenin uluslararasi operasyonlarda yani sadece Türkiye’de degil Türkiye’nin disinda da diger ülkelerde de hem dogalgaz veya petrol arama ama ayni zamanda sondaj ve çikartma, isleme faaliyetlerinde de kullanabilecegi çok muhtesem bir tecrübede olusmus durumda. Muhtesem bir teknoloji olusmus durumda. Hem dünyanin en ileri teknolojisi kullaniliyor ayni zamanda yetmeyen durumlarda kendi mühendisimizin burada gelistirdigi teknolojileri görüyoruz. Dünyanin devlerinin de bu teknolojileri kullanmaya basladigini görüyoruz. Bunlardan tek bir tanesine örnek olarak baktigimizda kumlama; kum ayristirma ile ilgili bir teknoloji. Yerin altindan çiktigi için denizin içerisinden. Hamdolsun ben bir kez daha böyle muhtesem projeyi hayata geçirdikleri için ve kendi vatandasimizin kullanimina da sunacaklari için tüm ekibimize, bakanimiza yürekten tesekkür ediyorum. Cumhurbaskanimiz zaten ilk andan itibaren her asamasini çok yakinen takip ediyor" diye konustu.
"Vesayet rejimlerinin nelere mal oldugunu sahadan bir kez daha görüyoruz"
1954 yilinda kurulan TPAO’nun günümüzde herkesin çalismak istedigi bir firma oldugunun altini çizen Cumhurbaskani Yardimcisi Fuat Oktay, 27 Mayis’in yildönümünü hatirlatarak vesayet rejimlerinin nelere mal oldugunu sahadan bir kez daha gördüklerini söyledi.
Adnan Menderes ve arkadaslarini da anan Oktay, sözlerini söyle tamamladi:
"Bugünün anlamiyla alakali da bir baska ifade etmeden geçemeyecegim. Sunumda da bu dikkatimize geldi. TPAO su anda dünya ölçeginde bir firma. Herkesin birlikte çalismak istedigi bir firma. 1954’te kuruldu. Adnan Menderes’in ekibiyle arkadaslariyla kurdugu bir proje. 27 Mayis’in yildönümünü dün yasadik. Vesayet rejimlerinin nelere mal oldugunu sahadan bir kez daha görüyoruz. 60 yil sonrasindaki geldigimiz asama belli. Herkesin üzerine koyarak geldigi asama. Ne yazik ki o günkü dar görüslü ve vesayet odakli sistemlerin bunu bile göremedigi bir yapidan hamdolsun buradan rahmetli Adnan Menderes, Hasan Polatkan, Fatin Rüstü Zorlu basta olmak üzere tüm demokrasi sehitlerimize ve tüm sehitlerimize bir kez daha Allah’tan rahmet diliyorum."
"Temmuz ayi içinde derin deniz tarafinda borulari döseyecek platformumuz Türkiye’ye gelmis olacak"
Cumhuriyetin 100. yilinda, 2023’ün ilk çeyreginde Karadeniz gazini bulusturmak arzusunda olduklarini ifade eden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakani Fatih Dönmez, bölgede 4 bin 200 çalisanin oldugunu kaydetti.
Projenin yalnizca Türkiye’nin degil bu alanda insaati devam eden dünyanin da en büyük sayili projelerinden birisi oldugunu hatirlatan Bakan Dönmez, açiklamalarini söyle sürdürdü:
"Sahada görünen görünmeyen bir çok is yapiliyor. Özellikle topragin ve suyun altinda kalan kisimlari. Onlari görünür kilmak da biraz bize düsüyor. Görünür kilma konusunda da Cumhurbaskani Yardimcimiza tesekkür ediyorum. Su anda sadece denizde 16 gemi ile çalisiyoruz. Bunlardan 3’ü sondaj gemisi. Bunlarin disinda onlara destek saglayan, lojistik hizmet götüren, kiyiya yakin yerlerde boru kanali açan dolgu yapan bir çok gemimiz de var. Nasipse Haziran’in 10’unda kiyidan ilk borulari dösemeye basliyoruz. Ilk 5-10 kilometrelik kisimda operasyon hizmeti daha farkli gemilerle olacak. Ondan sonra temmuz ayi içinde derin deniz tarafinda borulari döseyecek platformumuz Türkiye’ye gelmis olacak. Insallah bu gazi cumhuriyetimizin 100’üncü yilinda, ilk çeyreginde insanimizla bulusturmak arzusundayiz. Halihazirda karada ve denizde 4 bin 200 çalisanimiz var. Bunun büyük bir kismi da kendi insanimiz. Bu sadece Türkiye’nin degil bu alanda insaati devam eden dünyanin da en büyük sayili projelerinden birisi. Zorluk derecesi olarak da baktigimiz da hakikaten son derede zor bir projeyi yürütüyoruz. 170 kilometre kiyidan uzakligi olan, 2 bin 200 metre denizin derinligi olan, Karadeniz’in hirçin dalgalari, dibindeki su yapilari ve formasyonu da dikkate aldigimizda son derece zor bir isi el birligiyle, gönülden isteyerek büyük bir arzuyla coskuyla çalisan arkadaslarimiz var. Asil kahramanlar onlar, gizli kahramanlarimiz. Huzurlarinizda onlara da tesekkür ediyorum. Su anda da 10’larca ülkeden 100’lerce kalem malzemeyi de Türkiye’ye getirtmek durumundasiniz. Bu pandemi kosullarina, tedarik süreçlerinde bir takim zorluklara ragmen ekibimizi götürüyoruz, fabrikada basinda yatiyorlar. Test ediyorlar. O sekilde koordine etmeye çalisiyoruz. Onlara da tesekkür ediyorum. Bir tesekkür de bizi burada yalniz birakmayan siz degerli basin mensuplarina."
Oktay, "Bu gelismeleri aslinda gazi görmelerine ragmen orada gaz var miydi diyenler üzülebilir. Ama ne yapalim milletimize sevinecegi haberi vermis olduk biz" diye sözlerini tamamladi.
Ziyarette TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin’in yani sira BOTAS’tan yetkililer de hazir bulundu.