Kazakistan'da 27 Yilin Ardindan Ilk Referandum 5 Haziran'da
Kazakistan’da halk, 27 yil aradan sonra anayasa degisikligi için 5 Haziran’da sandik basina gidecek.
Kazakistan’da halk, 27 yillik aranin ardindan anayasa degisikligi için 5 Haziran’da yapilacak referandumda oy kullanacak. En son 30 Agustos 1995’te yapilan referandumdan sonra ülkenin bagimsizlik tarihinde gerçeklestirilecek ikinci halk oylamasinda seçmene, “Kazakistan Cumhuriyeti anayasasina yapilacak degisiklikleri ve eklemeleri kabul ediyor musunuz” sorusu yöneltilecek. Devlet gazetesinde 6 Mayis’ta yayinlanan anayasa degisikligiyle ilgili yasa tasarisi, süper baskanlik modelinden baskanlik modeline geçisi ve parlamento rolünün güçlendirilmesini içeriyor.
Kazakistan Cumhurbaskani Kasim Cömert Tokayev, 5 Mayis’ta halk oylamasinin 5 Haziran’da yapilmasini kararlastirmisti.
Anayasada neler degisecek?
Anayasa tasarisina göre, 30 Agustos 1995 referandumuyla kabul edilen anayasada degisiklikler yapilacak. Anayasa Mahkemesi, Yüksek Mahkeme baskani ve hakimler, Merkez Seçim Komisyonu baskani ve üyeleri, Yüksek Denetim Odasi baskani ve üyeleri, askeri personel, milli güvenlik kurumlari ve kolluk kuvvetleri çalisanlari siyasi partilere ve sendikalara üye olamayacak, ayrica siyasi partileri destekleyemeyecek.
Cumhurbaskani siyasi partiye üye olamayacak
Eger referandumdan gerekli oy çikarsa, cumhurbaskani görev süresi boyunca siyasi partiye üye olamayacak. Cumhurbaskaninin yakin akrabalari da siyasi devlet görevi ve yari kamu sektöründe yöneticilik yapamayacak. Tasariya göre, Anayasa Mahkemesi baskani, Milli Banka baskani, Yüksek Yargi Konseyi baskani, Bassavci ve Milli Güvenlik Komitesi baskani senatonun onayi ile atanacak ve görevinden alinacak. Ayrica, parlamentonun üst kanadi senatoda vekil sayisi 15’ten 10’a, meclisteki milletvekili sayisi da 107’den 98’e indirilecek. Meclisteki milletvekilleri karma seçim sistemiyle seçilecek.
Halkin katilimi genisleyecek
Kazakistan Devlet Sekreteri Erlan Karin, devlet gazetesi Kazpravda için kaleme aldigi makalede ülkesindeki anayasal reformlari degerlendirdi. Karin, anayasada yapilacak tüm degisikliklerin amacinin süper baskanlik modelinden baskanlik modeline geçis, yetkilerin yeniden dagitimi, parlamento rolünün güçlendirilmesi ve statüsünün yükseltilmesi, halkin devlet yönetimine katiliminin genisletilmesi ve insan haklarinin korunmasi mekanizmalarinin güçlendirilmesi için hukuki taban olusturmak oldugunu belirtti.
Karin ayrica, cumhurbaskani, hakimler ve Merkez Seçim Komisyon baskani ve üyelerinin görev süreci boyunca siyasi partilere üyeliginin yasaklanmasinin siyasi rekabeti artiracagini ve tüm siyasi partilerin gelismesi için esit kosullar olusturacagini ifade etti.
Vatandaslarin haklari dikkate alinacak
Anayasada yapilan degisikliklerle ilgili kanun tasarisinda cumhurbaskaninin bölge, sehir ve baskent valilerini görevden alma yetkisinin kaldirilmasinin öngörüldügünü kaydeden Karin, “Anayasanin 87. maddesinin 4. fikrasinin yeni haline uygun olarak valiler yerel milletvekillerin onayi ile cumhurbaskani tarafindan atanacak” dedi.
Karin ayrica, meclis milletvekillerinin karma seçim sistemiyle seçilecegine dikkat çekerek, söz konusu seçim sisteminin uygulanmasinin tüm vatandaslarin haklarinin dikkate alinmasini saglayacagi görüsünü de paylasti. Devlet bütçesinin uygulanmasinda parlamento denetiminin güçlendirilecegini belirten Karin, anayasadan bagimsiz olarak Kazakistan’in kurucusu, birinci cumhurbaskani Nursultan Nazarbayev’in statüsüyle ilgili normun da çikarildigina isaret etti.
Kaynak: İHA
Kazakistan Cumhurbaskani Kasim Cömert Tokayev, 5 Mayis’ta halk oylamasinin 5 Haziran’da yapilmasini kararlastirmisti.
Anayasada neler degisecek?
Anayasa tasarisina göre, 30 Agustos 1995 referandumuyla kabul edilen anayasada degisiklikler yapilacak. Anayasa Mahkemesi, Yüksek Mahkeme baskani ve hakimler, Merkez Seçim Komisyonu baskani ve üyeleri, Yüksek Denetim Odasi baskani ve üyeleri, askeri personel, milli güvenlik kurumlari ve kolluk kuvvetleri çalisanlari siyasi partilere ve sendikalara üye olamayacak, ayrica siyasi partileri destekleyemeyecek.
Cumhurbaskani siyasi partiye üye olamayacak
Eger referandumdan gerekli oy çikarsa, cumhurbaskani görev süresi boyunca siyasi partiye üye olamayacak. Cumhurbaskaninin yakin akrabalari da siyasi devlet görevi ve yari kamu sektöründe yöneticilik yapamayacak. Tasariya göre, Anayasa Mahkemesi baskani, Milli Banka baskani, Yüksek Yargi Konseyi baskani, Bassavci ve Milli Güvenlik Komitesi baskani senatonun onayi ile atanacak ve görevinden alinacak. Ayrica, parlamentonun üst kanadi senatoda vekil sayisi 15’ten 10’a, meclisteki milletvekili sayisi da 107’den 98’e indirilecek. Meclisteki milletvekilleri karma seçim sistemiyle seçilecek.
Halkin katilimi genisleyecek
Kazakistan Devlet Sekreteri Erlan Karin, devlet gazetesi Kazpravda için kaleme aldigi makalede ülkesindeki anayasal reformlari degerlendirdi. Karin, anayasada yapilacak tüm degisikliklerin amacinin süper baskanlik modelinden baskanlik modeline geçis, yetkilerin yeniden dagitimi, parlamento rolünün güçlendirilmesi ve statüsünün yükseltilmesi, halkin devlet yönetimine katiliminin genisletilmesi ve insan haklarinin korunmasi mekanizmalarinin güçlendirilmesi için hukuki taban olusturmak oldugunu belirtti.
Karin ayrica, cumhurbaskani, hakimler ve Merkez Seçim Komisyon baskani ve üyelerinin görev süreci boyunca siyasi partilere üyeliginin yasaklanmasinin siyasi rekabeti artiracagini ve tüm siyasi partilerin gelismesi için esit kosullar olusturacagini ifade etti.
Vatandaslarin haklari dikkate alinacak
Anayasada yapilan degisikliklerle ilgili kanun tasarisinda cumhurbaskaninin bölge, sehir ve baskent valilerini görevden alma yetkisinin kaldirilmasinin öngörüldügünü kaydeden Karin, “Anayasanin 87. maddesinin 4. fikrasinin yeni haline uygun olarak valiler yerel milletvekillerin onayi ile cumhurbaskani tarafindan atanacak” dedi.
Karin ayrica, meclis milletvekillerinin karma seçim sistemiyle seçilecegine dikkat çekerek, söz konusu seçim sisteminin uygulanmasinin tüm vatandaslarin haklarinin dikkate alinmasini saglayacagi görüsünü de paylasti. Devlet bütçesinin uygulanmasinda parlamento denetiminin güçlendirilecegini belirten Karin, anayasadan bagimsiz olarak Kazakistan’in kurucusu, birinci cumhurbaskani Nursultan Nazarbayev’in statüsüyle ilgili normun da çikarildigina isaret etti.