Antik Kent Mastaura'da Insan Boyunda Kanalizasyon Sistemi Bulundu
Aydin’in Nazilli ilçesindeki antik kent Mastaura’da bir insanin içerisinde rahatlikla hareket edebilecegi bin 800 yillik kanalizasyon sistemi gün yüzüne çikti.
Antik kentte kamulastirma çalismalarinin bir kisminin tamamlanmasinin ardindan önceki yil baslatilan kazi çalismalarinda benzeri Roma’da bulunan Kolezyum’un ardindan, ortaya çikartilan bin 800 yillik dev kanalizasyon sistemi hakkinda açiklamada bulunan Aydin Kültür ve Turizm Il Müdürü Doç. Dr.Mehmet Umut Tuncer, antik kentte ardi ardina ortaya çikartilan bulgularin bilim açisindan çok degerli oldugunu söyledi.
Bir insanin içerisinde rahatça gezebilecegi boyutta, tastan örülmüs duvarlarla olusturulan kanalizasyon sisteminin kentin daha birçok alaninda mevcut oldugu ifade edilirken o dönemde sik sik tikanma yasandigi için sisteme bir insanin rahatça girerek müdahale edebilmesinin saglanmasi amaçlandigi belirtildi.
“Mastaura’da arkeoloji dünyasinin gündemini belirleyen eserler ortaya çikti”
Mastaura’da arkeoloji dünyasinin gündemini belirleyen eserlerin ortaya çiktigini ifade eden Aydin Kültür ve Turizm Il Müdürü Doç. Dr. Mehmet Umut Tuncer; “Bildiginiz gibi son iki yilda burada yürüttügümüz çalismalar tüm dünyada arkeoloji camiasinin gündemini belirledi. Mastaura’da buldugumuz amfi tiyatro yani arena yapisinin tam yuvarlak essiz yapinin bütünüyle ayakta duran o mimarinin arkeoloji gündemini belirledigini, birçok akademik çalismaya, akademik makaleye kaynak olusturdugunu biliyoruz. Bu bizi mutlu etmisti. Bölge turizminde daha simdiden yapinin henüz ortaya çikarildigini duyurmamizla birlikte bir turist trafigi basladi.
Hafta sonlari vatandaslarimiz buraya gelip yapiyi incelediler. Bu da bizi ayrica mutlu etmisti. Çalismalari yaklasik 2 yildir Adnan Menderes Üniversitemizden Doç. Dr. Sedat Akkurnaz hocamiz yürütüyor. Birlikte 2 yilda kisa zamanda iyi islere imza attik. Yaklasik 2 milyon TL civarinda kamulastirma çalismamizi da tamamlamis olduk. Dolayisiyla bölgenin artik kazi baskanligi statüsünde çalismasi için gerekli kosullari da süratle saglamis olduk” dedi.
“Yeni bulusla saskina döndük”
Tuncer konusmasinin devaminda, “Yeni kesifle birlikte çalismalar aslinda yeni bir soluk kazandi. Tam arkamizda gördügünüz yaklasik bin 800 yillik, M.S. 2. yüzyildan kalma bir su kanalizasyonu sistemi, atik sistemi ve yapinin büyüklügü bizi de sasirtti. Içinde yürüyebildigimiz, çesitli kollarla sehrin geneline yayilan kompleks bir tesisin bir parçasiyla karsi karsiyayiz. Bu anlamda yaklasik 2 bin yillik belediyecilik performansina da güzel bir atif olusturdu. O günlerdeki kanalizasyon sisteminin hala yapi olarak saglam karsimizda olmasi ve tesisin büyüklügü, kompleksiyle sehrin ihtiyaçlarina cevap veriyor olusu açikçasi bizi hem sasirtti hem de mutlu etti. Biz Mastaura’daki çalismalardan çok mutluyuz. Gelecek adina Nazilli adina önemli bir kazanim önemli bir turistik degeri oldugunu düsünüyoruz” ifadelerine yer verdi.
“Antik kent 160 dönümlük bir alana yayiliyor”
Müdür Tuncer konusmasinin sonunda sunlari kaydetti: “Mastaura antik kenti 160 dönümlük bir alana yayiliyor. Bunun yaklasik 50 dönümünü, yani kazi programinda olan ilk etabini kamulastirdik. Kamulastirma bildiginiz gibi önemli bir süreç. Bence çok yakin zamanda çok önemli bir antik kenti hem Aydin turizmine hem Türkiye turizmine armagan etmis olacagiz. Hayirli olsun” dedi.
Adnan Menderes Üniversitesi’nden Arastirma Görevlisi Kazi Baskani Doç.Dr. Sedat Akkurnaz ise, antik kentle ve yeni bulusa ilgili yaptigi bilgilendirmede: “Mastaura antik kenti Nazilli’nin kuzeyinde, Aydin Daglari’nin yamaçlarinda kurulmus bir antik kent. Ve kentin içinden Cruzeiros, yani Altin Kiliç Zeus Deresi gibi bir anlama gelen dere geçiyordu. Derenin iki yaninda da antik kentin yerlesim alanlari vardi. Bugün gördügümüz o kalintida o antik kentin yeraltindaki kanalizasyon sistemi. Insaat teknigine, malzemesine baktigimiz zaman tipik Roma Imparatorluk Dönemi dedigimiz zaman dilimi olan M.S. birinci-ikinci yüzyilda insasi baslanmis, zaman içinde tadilatlar görerek antik dönem boyunca kullanilmis bir kanalizasyon sistemi. Bu kanalizasyon sistemi kentin sokaklari ve caddelerin altindan geçerek kentteki insanlarin atiklarini sehirden disari tahliye etmekte kullanilan bir sistemdir. Ve gördügümüz gibi bir insanin rahatlikla içinden geçebilecegi gezebilecegi bir boyutlarda. Çünkü antik dönemde tadilatlar, tamiratlar ve çesitli tikanmalar için müdahale edilmesi gerekiyordu. Bu gördügümüzde ana çikislardan bir tanesi. Bunun gibi bu derenin kenarinda onlarca var. Kentin ara sokaklarinda biriken akarak gelen malzeme bu ana çikislardan geçerek su anda bulundugumuz yerdeki bir aritma noktasina dökülüyor. Kanalizasyon giderleri burada aritildiktan sonra biraz daha saflastirilmis temizlenip dereye akiyordu. Ve böylece günümüzden 2 bin yil - bin 800 yil önceki Roma Imparatorlugu döneminde günümüz sehircilik, kent planlamasi anlaminda önemli bulgulardan bir tanesini Mastaura’da görüyoruz. Mastaura daha önce hiç çalisilmamis bir yer. Biz 2 yildir çalisarak Anfi Tiyatro, Roma Hamami, çesitli su yapilari ile beraber kanalizasyon sistemini de ortaya çikardik. Ve böylece daha önce bilinmeyen bir antik kentin ki Menderes Havzasindaki antik kentlerin en önemlilerinden bir tanesi Mastaura. Bu sekilde kentin tamamen ortaya çikarip, arkeoloji bilimi adina önemli katkilar sagliyoruz” dedi.
Akkurnaz son olarak, “Bu sistemin girisinde ancak 20 metre gidebiliyoruz. 20 metreden sonraysa bazi noktalarda göçükler var. Göçüklerden sonra tabi ki daha önce baska yerde bildigimiz örneklerle sistem devam ediyor. Devam etmesi de gerek ve çesitli birlesme noktalarini görüyoruz. Daha küçük sokaklardan gelip bu ana hatta baglanan kanallar var” dedi.