Iran'da Muhsin Sikari'nin Idami Tartismalara Neden Oldu

Iran’da geçtigimiz hafta idam edilen Muhsin Sikari hakkinda Iran Yargi Erki tarafindan verilen "muharebe" suçlamasi, Iranli hukukçular arasinda tartisma konusu oldu. Bazi Iranli hukukçular Sikari hakkinda verilen "muharebe" hükmünün dogru olmadigini ve kendisine idam yerine hapis cezasi verilmesi gerektigini savundu.

Iran’da Mahsa Amini protestolari sirasinda Devrim Muhafizlari Ordusu’na bagli milis gücü mensubu bir kisiyi yaraladigi gerekçesiyle Muhsin Sikari’nin idam edilmesi, Iranli hukukçular arasinda tartisma konusu oldu. Bazi Iranli hukukçular, Sikari hakkinda Iran Yargi Erki tarafindan verilen "muharebe" suçlamasinin dogru olmadigini ve kendisine idam yerine hapis cezasi verilmesi gerektigini savundu.

Baskent Tahran’da bulunan Imam Sadik Üniversitesi’nde "Fikh ve Kanunda Muharebe" konulu panelde konusan Tahran Üniversitesi Ögretim Üyesi ve Ceza Hukukçusu Muhsin Borhani, Sikari için verilen "muharebe" hükmünün dogru olmadigini söyledi.

Muharebe suçunu "atesli veya atessiz silah kullanarak toplumda kasten korku ve dehsete neden olmak" seklinde tanimlayan Borhani, Sikari’nin atessiz silah kullanarak bir güvenlik görevlisini yaralamasinin muharebe olarak adlandirilamayacagini belirtti.

Borhani, "Eger amacim halki korkutmak ve dehsete düsürmek ise silahimi halkin görecegi sekilde çekmem ve kullanmam gerekir. Oysa Sikari silahini çekerken halki degil, kendisine gelen güvenlik görevlisini hedefliyordu" dedi.

Gösteriler sirasinda bölgede bulunan magaza ve dükkanlarin kapali olmasina deginen Borhani, "Olay esnasinda esnafin kepenk indirmesinin nedeni Sikari’nin halki korkutmasi degil, protestolar nedeniyle dükkanlarinin zarar görmemesi içindir" ifadelerini kullandi.

“Insan cani bir ot degildir"

Sosyal medya hesabindan Sikari’nin idami sonrasi paylasim yapan Borhani, idam hükmünü elestirerek, "Her biçak çekme ve biçakla saldirma muharebe degil, her zorbalik ve adam öldürmek yine muharebe degil. Eger süpheniz varsa bu konuda muharebe hükmü vuku bulmuyor deyin. Keske biraz fikih ve hukuk bilseydiniz. Insan cani bir ot degildir" ifadelerini kullandi.

“Bir insana sadece biçak çekmek ve yol kesmekten idam etmenin sonuçlari olur"

Iran’da Mahkum Haklarinin Savunmasi Komitesi ve Yasam Hakki Muhafizlari Dernegi’nin kurucusu olan Emadeddin Baghi ise, Sikari’nin idam yerine hapis cezasi almasi gerektigini belirterek, "Anayasanin 614’üncü maddesine göre Muhsin Sikari idam yerine hapis cezasi almasi gerekiyordu. Bir insana sadece biçak çekmek ve yol kesmekten idam etmenin sonuçlari olur" dedi.



Sakiri idamina mansetten tepki

Iran’daki son idamlari mansetine tasiyan Etemad gazetesi, "Bunlar silah çektiler ama muharebe hükmü almadilar" baslikli haberinde ülkedeki geçmis uygulamalari örnek vererek idam kararini elestirdi.

Sosyal medya kullanicilarinin Sikari’nin idamina iliskin tepkilerine yer verilen haberde, muharebe hükmünü idam mahkumlarina uygulamada aceleci davranildigi belirtilerek, "Meshur meddah Mahmud Kerimi’nin 2013 yilinda herkesin içerisinde silah çekmesi muharebe hükmü almadi. Davaci sikayetinden vazgeçti ve yargilama sona erdi. Oysa dönemin Bassavcisi Ayetullah Muhsini Gorgani, nerede olursa olsun bir kisinin halki korkutmak amaciyla silah çekmesinin muharebe hükmü alacagini söylemisti" ifadeleri kullanildi.

Iran’in Isfahan kentinde 2014 yilinda dört kadina yönelik asit saldirisina isaret edilen haberde, asit saldirisi sonucu bir kadinin hayatini kaybettigi vurgulanarak, "Henüz bu kadinlara saldiran ve bir kadinin ölümüne neden olan bu saldirinin muammasi çözülmüs degil. Yine Kerman kentinde 6 Besic üyesi genç, sehirdeki fuhus ve fesada son vermek amaciyla cinayetler isledi. Ancak davacilarin sikayetlerini çekmesi ile dava son buldu" ifadeleri kullanildi.

"Muharebe hükmünün nasil verileceginde hakim özgürdür"

Iran’da tartismalara neden olan “muharebe” hükmü hakkinda konusan Iran Yargi Erki Baskani Muhsin Ejei, söz konusu hükümde dört cezanin uygulandigini belirterek, hakimlerin hangi cezalarin uygulanacagina karar vermede özgür olduklarini söyledi.

Ejei, "Islami Ceza Kanunu’nun 282’inci maddesinde muharebe suçu için dört ceza belirlenmistir. Yine maddenin devaminda her dört cezadan hangisini uygulayacagi hakimin inisiyatifine birakilmistir" dedi.

Iran Islami Cezalar Kanunu’nda yer alan "muharebe" suçu, "bir kisinin halkta korku, panik ve dehsete neden olacak sekilde atesli veya atessiz silah kullanmasi" seklinde tanimlaniyor. Söz konusu suça yönelik ceza kanununda yer alan hükümler ise, "hapis, sürgün, ellerin ve ayaklarin çapraz kesilmesi ve idam" seklinde yer aliyor.

Amini protestolari sirasinda tutuklanan Sikari, "atessiz silah tasimak, yolu kapatmak, araçlari durdurmak, güvenligi ihlal etmek, milis güçlerle (Besic) çatisma, bir güvenlik görevlisini yaralama, korku ve dehset salma gibi eylemlerle devlete karsi savas açmak" suçlamasiyla 20 Kasim’da idama mahkum edilmisti. Sikari’nin idam hükmü 8 Aralik tarihinde baskent Tahran’da infaz edilmisti.

Iran’da bir gösterici daha idam edildi

Devrim Muhafizlari Ordusu’na bagli milis güç 2 Besic üyesini öldürdügü ve 4 kisiyi yaraladigi gerekçesiyle idama mahkum edilen 23 yasindaki Mecidriza Rahnavard’in cezasi da bu sabah Meshed kentinde halka açik bir sekilde infaz edildi. Meshed Devrim Mahkemesi tarafindan hazirlanan iddianameye göre Rahnavard, "kasten adam öldürmek, devlete karsi savas açmak ve 4 kisiyi kasten yaralamak" suçlarindan idama mahkum edilmisti. 18 Kasim’da tutuklanan ve 29 Kasim’da idam cezasi alan Rahnavard, Iran’da Amini protestolariyla baglantili idam edilen ikinci gösterici oldu.

Iran’da Amini’nin hayatini kaybetmesinin ardindan ülke genelinde baslayan ve yaklasik 3 aydir devam eden protestolarda tutuklanan 11 kisiye idam cezasi verildi.

Kaynak: İHA