'Bulgurun Atasi' Siyezin Ekimine Baslandi
Kastamonu’da, geçmisi 12 bin yil öncesine dayanan ve “Hitit bugdayi” olarak anilan cografi isaretli siyezin ekimine baslandi. Siyezin ekim islemi bu ayin sonuna kadar sürecek.
Dogal ortamda ilaçsiz gübresiz büyüyebilen tek tahil ürünü 12 bin yillik geçmisi ile 14 kromozom sayisiyla genetik olarak yeryüzündeki ilk bugday türü olarak kabul ediliyor. Günümüze kadar Kastamonu’da korunarak yetistirilen siyez, en çok Ihsangazi, Seydiler ve Devrekani ilçelerinde üretiliyor.
Bölgede üretilen siyez bugdayinin yaklasik yüzde 70’i bulgur, geri kalan bölümü de un ve yem olarak degerlendirilirken bugdayin atasi siyez, iç pazarin yani sira yurt disinda da yogun ragbet görüyor. Siparisleri hasat edilmeden alinan siyez bugdayi adeta yok satiyor.
“12 bin yilli ata tohumumuz siyezi toprakla bulusturuyoruz”
Ihsangazi’de geçmisi 12 bin yillik ata tohumu siyez bugdayini toprakla bulusturduklarini söyleyen genç çiftçi Yasin Cigerci, “Siyezi üretip tas degirmenimizde isliyoruz. Isledigimiz ürünlerimizden siyez unu, siyez bulguru, siyez ekmegi, siyez eriste, siyez makarnasi, siyez tarhanasi, siyez gevregi, siyez Galetasi, siyez kisirligi, siyez çorbaligi gibi ürünler ortaya çikararak kendi ürünümüzü internet üzerinden Ihsangazi siyez adiyla pazarliyorum. Türkiye’nin her yerine gönderiyorum ve bazen talebe yetisemiyoruz” dedi.
Ata tohumu siyezin günümüze kadar bozulmadan dogal olarak gelmesinden ötürü degerini çok iyi bildiklerini ifade eden Cigerci, “Günümüze kadar Ihsangazi’de korunarak sahip çikilan siyez bugdayimizin degerini bilmek bir genç çiftçi olarak çok güzel bir duygu. Çünkü atanizin size birakmis oldugu mirasi anlamis oluyorsunuz. Herkes çiftçi olmak ister ama cesaret edip basaramaz. Ben bu duyguyu yasadim ve inandim ve basardim. Son zamanlarda hastaliklarin çogaldigi su dönemde herkes sagligina çok dikkat etmeli, yedigimiz ürünleri bilerek, arastirarak yedigimizde daha güzel olur. Saglik bizim için çok önemli, her çiftçi genç topragina sahip çikmalidir” diye konustu.
“Ilk etapta 20 dönümlük alana siyezin ekimine basladik”
Ilk olarak 20 dönümlük tarlalarina siyez ektiklerini anlatan Cigerci Siyez bugdayini mibzer yöntemiyle ektiklerini belirterek, “Mibzer ile tarlada yavas giderek kendi basamaklariyla atma yapiyor. Her atmada bir tane siyez bugdayi düsmüs oluyor. Bugün 20 dönümlük tarlamiza, dönüme 20 kilogram siyez bugdayi ektik. Ektigimiz her siyez bugdayi bizim için çok önemli. 1 tanesi bile ziyan olmamali. Çok ekersek tarlada yatma olur, az ekersek bu sefer verim kaybi olur. Bu yüzden ayarlamasini çok iyi yapmak lazim. Siyez bugdayimizi ektikten sonra tarlamizi gözlem yapmamiz gerekiyor. Tarlamizi sulama yapmadan dogal yagislar ve kar sulariyla kendini besliyor. Doga her seyiyle bize kendini sunuyor. Bizim için bu olay çok daha güzel. Tarlamizin büyüme hasat olasiya kadar takip etmemiz gerekiyor. Her bölgenin iklimi kosulu farklidir. Ata tohumu siyez bugdayimiz her yerde kendini sevdirmiyor, sadece Ihsangazi’mize has bir bugdaydir. Bu degeri sadece bize gösteriyor. Bizde degerini biliyoruz” seklinde konustu.
Siyezi ekmeden önce tek sürüsünü ve ardindan çift sürüsünü yaptiklarini söyleyen Cigerci, “Su anda siyez bugdayimizi toprakla bulusturuyoruz. Allah nasip ederse verimi de hava sartlarinin durumuna göre degerlendirip ona göre topraktaki yagisi ve kar bereketini bekleyerek verim alacagiz. Insallah bu yilda siyezden güzel verim bekliyoruz. Bu yil ki hasattaki verim çok iyiydi, ayni verimi önümüzdeki yilda bekliyoruz” dedi.
“Ayni tarlaya iki sene üst üste biz siyez ekmeyiz”
2022-2023 yilinin siyez ekimine basladiklarini söyleyen siyez üreticisi Sebahattin Cigerci ise, söyle konustu: “Su anda 20 dönümlük tarlamiza siyez ekiyoruz. 12 bin yillik olan ata tohumumuz siyezini ekiyoruz. Verimi yüksek, ayni zamanda siyezden biz, siyez ekmegi, siyez bulguru, siyez unu gibi diger çesitlerini de yapmaktayiz. Bunu kendi degirmenlerimizde isleyip ekonomiye de katki sagliyoruz. Siyez verimli bir ürün, ayni tarlaya iki sene üst üste bize siyez ekmeyiz. Her yil farkli tarlaya siyez ekeriz. Ekmedigimiz tarlamizi nadasa birakiriz, bu sayede verimi artar. Ben, her yil siyez üretimi yapiyorum, bu sayede ülke ekonomisine de bir katkimin oldugunu düsünüyorum. Bu yil ben, 70-80 dönüm arasinda siyez ekmeyi düsünüyorum”
Cigerci, siyezde gübreleme yapmadiklarini ve dogal olarak ürettiklerini kaydetti.