Saglikli Karaciger Için 11 Besin Önerisi

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümünden Prof. Dr. Onur Yaprak, her 3 kisiden birini tehdit eden karaciger yaglanmasina karsi etkili 11 besini açikladi.

Prof. Dr. Yaprak, “Karaciger vücudumuzdaki en büyük ve kanlanan organ olup agirligi ortalama olarak kisinin kilosunun yüzde 2’sine tekabül eder. Karacigerin önemli görevlerinden baslicalari; yedigimiz besinlerle alinan karbonhidrat, protein ve yaglarin birçok kimyasal islemden geçirilip metabolizmasinin saglanmasi ve vücutta kullanilir hale getirilmesi, safra üretimi ve salgilanmasi, agiz yoluyla alinan ilaçlarin ve kimyasal maddelerin zararli etkilerinin temizlenmesi, bagisiklik sisteminin desteklenmesi, kanin pihtilasmasina yardimci olan pihtilasma faktörlerinin üretilmesidir. Karaciger yaglanmasi her 3 kisiden 1’ini etkileyen ve sikligi dünyada gün geçtikçe artan bir sorun haline gelmistir” diye konustu.



“Bel çevresinde erkeklerde 100 santim, kadinlarda 85 santime dikkat”

Modern çagin hastaligi haline gelen karaciger yaglanmasina iliskin açiklamalarini sürdüren Prof. Dr. Yaprak, “Islenmis birçok katki maddesini içeren hazir besinlerin, glukoz surubunun, früktozun yaygin kullanimi, fastfood, hareketsizlik, obezite, diyabet, yüksek kolesterol modern çagin hastaligi olan karacigerde yaglanmayi da beraberinde getirmistir. Türk halki özelinde konusacak olursak, erkeklerde 100 santimetre bel çevresi, kadinlarda ise 85 santimetre üzerinde bel ve karin çevresi kiside bir karaciger yaglanmasi olup olmadigini tahmin ettirir. Karacigerde yaglanma saptanan kisilerde vücut agirliginin yüzde 10 kadarini verecek bir diyet ve egzersiz programi ile yaglanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan zengin gidalari, fastfood ürünlerini, doymus yag içeren gidalari azaltilip Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi önerilir. Akdeniz diyeti meyveler, sebzeler, kepekli tahillar, bakliyat, findik, zeytinyagi, balik ve az miktarda yüksek kaliteli süt ve etten olusur. Karacigere iyi gelen besinlerin ortak özelligi antioksidan içermesi, E vitamini ya da glutatyon depolarini artiriyor olmasidir” ifadelerini kullandi.

“Kahve, brokoli, ispanak, findik ve balik tüketin”

Prof. Dr. Yaprak, karacigere en iyi gelen besinleri su sekilde siraladi: “Günde 3-4 fincan içilmesi tavsiye edilen kahve iltihaplanmayi azaltirken karacigerdeki antioksidan seviyelerini arttirir. Karacigerde sertlesmeyi azaltir. Ayrica karaciger hastaligi, kanser ve yagli karaciger gelistirme riskini azaltmaya yardimci olur. Brokoli, lahana, karnabahar, turp, salgam gibi turpgiller ise karotenoid (beta-karoten, lutein), vitamin C, E, K, folat ve mineraller gibi besin bilesenleri açisindan zengin olup iyi bir posa kaynagidir. Buna ek olarak glukozinolatlar olarak bilenen kükürt içeren kimyasallari içermektedir. Bu kimyasallar aci tat ve aromadan sorumludur. Ispanak, tere, roka gibi yesil yapraklilarda yine aci aromadaki sebzelerdir. E vitamini açisindan zengindirler ayrica glutatyon depolarini artirarak detoksa yardimci olurlar. Her gün 30-40 gram tüketilmesi tavsiye edilen findik omega 9, çig badem ise E vitamini yönünden zengindir. Antioksidan görevi gören findik ve çig badem karacigere de iyi gelir. Omega-3 açisindan zengin yagli balik yemenin ise karaciger için birçok faydasi vardir.”

Zeytinyagi, sarimsak, zerdeçal, enginar ve yulaf ezmesi

Prof. Dr. Yaprak, söyle devam etti: “Arastirmalar zeytinyagi tüketiminin karacigerdeki yag seviyelerini düsürmeye, kan akisini artirmaya ve karaciger enzim seviyelerini iyilestirmeye yardimci oldugunu gösteriyor. Sarimsak ise antioksidandir. Kükürt içerir ve glutatyon depolarini yükseltir. Zerdeçaldaki aktif bilesen olan kurkumin, güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar etkilere sahiptir ve karaciger sagligi için faydalari oldugu gösterilmistir. Çalismalar zerdeçalin sadece 8 hafta sonra karaciger enzimlerinin kan seviyelerini ve karacigerdeki yag miktarini azalttigini bulmustur. Birçok faydasi olan enginar da karacigerinizden zararli toksinlerin atilmasina yardimci olan safra üretimini artirir. Bilim adamlari, enginarda bulunan antioksidanlarin (sinarin ve silimarin, quercetin, kolin ve C vitamini) bu faydalardan sorumlu oldugunu düsünüyorlar. Kolin çok kuvvetli bir antioksidan olan klorojenik asid öncüsüdür. Yagli karaciger hastaligi olan 90 kiside yapilan bir deneme, iki ay boyunca günde 600 mg enginar özü tüketmenin karaciger fonksiyonunu iyilestirdigini ortaya koydu. Yaban mersini, ahududu ve kizilcik, avokado, üzüm dahil olmak üzere pek çok koyu renkli meyve de karacigeri hasardan korumaya yardimci olabilecek polifenol adi verilen antioksidanlar içerir. Son olarak zengin lif kaynagi olan yulaf beta glukan içerir. Beta glukan deneysel çalismalarda karacigere faydali bulunmus ayni zamanda LDL kolesterol ve kilo verme üzerine de yulaf ezmesinin faydalari oldugu belirtiliyor.”