40 Yasindan Sonra Ihmal Edilmemesi Gereken 10 Test
Medline Adana Hastanesi Iç Hastaliklari Uzmani Doç. Dr. Ahmet Aktas, yas aldikça hastaliklara yakalanma yönünden riskin arttigini belirterek, “Belli bir yastan sonra düzenli saglik kontrollerini ihmal etmemek gerekiyor” dedi.
Dünyada en sik görülen hastaliklardaki risk faktörleri arasinda insan yasinin ilk siralarda geldigini söyleyen Doç. Dr. Ahmet Aktas, “Yas aldikça hastaliklara yakalanma yönünden riskimiz de artiyor. Bu nedenle özellikle belli bir yastan sonra düzenli saglik kontrollerini ihmal etmemek gerekiyor” diye konustu.
Iç Hastaliklari Uzmani Doç. Dr. Ahmet Aktas, 40 yas üstü yaptirilmasi gereken 10 testi su sekilde siraladi:
Kalbinizin sesini dinleyin
Kalp-damar hastaliklari riski 40 yasindan sonra 10 kat artiyor. Bu nedenle kisinin tasidigi risk faktörlerine göre 1 ila 3 yilda bir kardiyoloji uzmanina muayene olmak gerekiyor. Yüksek kolesterol, diyabet ve hipertansiyon hastasi olanlar, ailesinde kalp-damar hastaligi öyküsü bulunanlar ve sigara tüketenler ise kalp hastaliklari açisindan yüksek riskli grupta yer aliyor.
Kolesterolü kontrol altina alin
Kolesterol, yasla birlikte çok farklilasmiyor; bireyin yasam tarzi bu düzeyi etkiliyor. Ancak 40’indan itibaren kalp-damar hastaliklarinin gelisme ihtimali yükseliyor. Bu nedenle kalp-damar hastaliklarinda bir risk faktörü olan kolesterol düzeyinin belli bir seviyede olmasi gerekiyor. Bunun için de hekim tarafindan belirlenecek kolesterol takip ve tedavi programina uymak önem kazaniyor.
Tansiyon ihmale gelmez
Hipertansiyon açisindan 45-55 yas arasi kadinlarda 2, erkelerde ise 1,5 kat risk artisi söz konusu. Kendi basina dahi hayati bir problem olan hipertansiyon, diyabet ve kalp hastaliklari yönünden de sorun yaratiyor. Bu hastaligin erken tanisi için sadece düzenli tansiyon ölçümleri yeterli olabiliyor. Erken tani konulan hastalarda yasam tarzi degisikligiyle ilaca gerek kalmadan tansiyon kontrol altinda tutulabiliyor. Ilaç kullanmasi gereken hastalarda ise tedaviye erken baslamak, beyin kanamasi, inme ve kalp yetmezligi gibi yan etkilerin olusmasini önleyebiliyor.
Diyabeti erken yakalayin
Yapilan arastirmalar diyabetin 40’li yaslardan sonra kayda deger bir atis gösterdigine isaret ediyor. Bu nedenle hiçbir sikâyet veya belirti olmasa bile eriskin dönemde düzenli araliklarla açlik kan sekerinin takibi erken tani için büyük önem tasiyor. Eger fazla kilo veya ailede diyabet öyküsü gibi risk faktörleri varsa taramanin ve doktor kontrollerinin daha erken yaslarda baslamasi ve sikliginin da artirilmasi gerekiyor.
Akciger kanseri belirti vermez
Akciger kanseri erken evrede herhangi bir belirti vermedigi için düzenli kontroller hastaligin erken tanisi ve tedavi basarisinda büyük önem tasiyor. Ayrica akciger kanserinin ortaya çikmasinda uzun süre sigara kullanimi ve miktarinin riski artirdigi biliniyor. Bu nedenle özellikle sigara içen kisilerin 40 yas sonrasi her yil düzenli kontrollerini yaptirarak akciger filmi hatta gerekirse akciger tomografisi çektirmesi önem kazaniyor.
Kolonoskopiden kaçmayin
Kalin bagirsak kanserine yakalanma ihtimali 40 yasindan sonra 3 kat, 50 yasindan sonra 10 kat artiyor. Ancak kanserin öncü lezyonlarindan olan bagirsak poliplerinin erken saptanmasi halinde riski ortadan kaldirmak mümkün olabiliyor. Bu nedenle 40 yasindan itibaren yilda bir kere gaitada gizli kan ve 50 yasindan itibaren de hastanin bulgularina göre degisecek sikliklarda kolonoskopi ile takip edilmesi gerekiyor. Ayrica ailede kolon kanseri öyküsü varsa mutlaka yakin takip öneriliyor.
Meme kanseri için görev kadinlarda
Kadinlarda en sik görülen kanser türü olan meme kanserinde yaslanma en önemli risk faktörleri arasinda yer aliyor. Erken evrede yakalandiginda tedavi sansi çok yüksek olan bu kanser türünde kadinin kendine büyük görevler düsüyor. Hiçbir meme yakinmasi olmayan kadinlarda 20-40 yas arasinda düzenli olarak kendi kendini muayene ve yillik hekim kontrolleri isteniyor. 40 yasindan sonra ise elle muayene ve düzenli hekim kontrollerine yilda bir mamografi ekleniyor. Risk grubunda yer alan kadinlarin ise hekime basvurarak uygun takip periyodlarini belirlemesi önem tasiyor.
Pap smear testi hayat kurtariyor
Jinekolojik kanserlerde çok sik rastlanan rahim agzi kanserinde risk, özellikle 40-50 yaslari arasinda 20’li yaslara göre 10 kat artiyor. Bu nedenle 40 yas üstü kadinlarin her yil mutlaka jinekolojik degerlendirme ve Pap smear testi yaptirmalari gerekiyor. Bu sayede rahim agzi kanserini çok erken asamada yakalamak ve tedavi etmek mümkün olabiliyor.
Kemik erimesi riskinizi ölçün
Kemik dokusunun zamanla bozulmasi ve kemiklerin zayiflamasi sonucu ortaya çikan osteoporozun (kemik erimesi) en büyük tehlikesi, neden oldugu kiriklar olarak biliniyor. Özellikle kadinlarin kemik kütlesindeki kayip menopozla birlikte hiz kazandigindan osteoporoz ihtimali de artiyor. Bundan dolayi tarama amaçli olarak, kadinlarda menopozun ardindan, erkeklerde ise 65 yasindan sonra kemik yogunlugu ölçümü yapilmasi önem kazaniyor.
Prostat kanseri kapinizi çalmasin
Prostat kanseri, erkeklerde en sik görülen kanserler arasinda yer aliyor. Yaslanma ise bu kanser türünde en önemli unsur olarak rol oynuyor. Kanseri, belirtiler bas göstermeden yakalayabilmek için her erkegin 50 yasindan itibaren düzenli sekilde prostat muayenesi olmasi gerekiyor. Bireyin, tasiyabilecegi risk faktörlerine göre hekimin önerecegi uygun tarama programina periyodik olarak devam etmesi isteniyor.