Tarim Sigortasi Çiftçiye Koruma Kalkani Oluyor
Geçtigimiz hafta tüm yurtta yasanan kar yagisi ve don olaylari nedeniyle birçok sera, ahir ve tarim ürünleri zarar gördü. Yasar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dr. Ögretim Görevlisi Oya Turhaner, “Kar, dolu, don, kuraklik gibi beklenmedik iklim degisikliklerine engel olamayiz, ancak tarim sigortalari ile çiftçilerimiz emegini koruyabilir ve üretim kayiplarinin ekonomik zararlarini karsilayabilir” diyerek çiftçilere bulunduklari bölgeye ve tarimsal ürüne göre risklerini degerlendirip sigorta yaptirmalari çagrisinda bulundu.
Oya Turhaner, “TÜIK verilerine göre 2020 yilinda tarimda yüzde 4,8 büyüme ile 47,7 milyar dolar tarimsal gelir elde edilmistir. Bu gelirin GSYIH içerisindeki payi yüzde 6,6. Tarim Sigortalari Havuzu (TARSIM), 2005 yilinda kurulusundan bu yana geçen 17 yil içerisinde sigortacilik alaninda büyük bir ivme yakalamis durumda. 2021 yilinda 124 milyar TL’lik tarimsal varlik sigortalanmis. 2020’de 2 milyondan fazla, 2021’de ise 2,5 milyona yakin poliçe yaptirilmis. 2020 yilinda 2 milyar TL’ye, 2021 yilinda da 5 milyar TL yakin sigorta primi üretilmis. 2020’de 1,5 milyar TL’ye yakin hasar ödemesi yapilirken, sigortalanma oraninin ve risklerin artmasi ile birlikte 2021 yilinda bu rakam 2,4 milyar TL oldu” dedi.
Primlerde devlet destegi
TARSIM’in sekiz farkli poliçe sundugunu hatirlatan Dr. Oya Turhaner, “Tarim poliçeleriyle meyve agaçlari, bag, bahçe ve tarla ürünleri, kesme çiçek, çay bitkileri, yaglik gül, sebzeler gibi bitkisel ürünler sigortalanabilir. Kümes hayvanlari, arilar, su ürünleri, büyük ve küçükbas hayvancilik ile ugrasan çiftçilerimiz sigortadan yararlanabilir. Daha önemlisi seralar ve beraberindeki tarimsal teknolojiler sigortalanabilir. Ilçe/köy bazli kuraklik verim kaybi sigortasi yaptirabilir. Tarim sigortasi yaptirmadan önce çiftçilerin sisteme kayit olmasi ve yillik olarak arazi, sera, ürün, hayvan bilgilerin güncellenmis olmasi gerekli. Genç çiftçilere, kadin çiftçilere ve dijital platform üyelerine poliçe primlerinde indirim yapilmakta. Primler yüzde 50 ile yüzde 70 arasinda degisen oranlarda devlet destekli. TARSIM poliçelerin primlerinin ödemesinde de çesitli vadeler yapiliyor, bazi poliçelerde ise prim ödemesi hasat sonrasina kadar erteleniyor” diye konustu.
Tarim teknolojileri de poliçeye dahil edilebiliyor
TARSIM’in tarimsal faaliyetlerin risklerine uygun poliçe teminatlari genisleterek yenilikler sundugunu belirten Turhaner, söyle devam etti:
“Poliçelerde don, dolu, firtina, kuslarin tohumlari yemesi, yangin, araç çarpmasi, hortum, yaban domuzu zararlari, hasatta verim kaybi ve kalite düsüklügü gibi zararlarin detaylari bulunmakta. Bitkisel ürünlerde farkli nedenlerle ortaya çikacak olan miktar kaybi ve kalite kaybina karsi teminatin yani sira meyve agaçlari gibi bazi tarim ürünlerinin sigortasi için bölgelere göre düzenlenmis poliçe kabulün ilk ve son günleri de bulunuyor. Seralar ise sigortacinin görevlendirdigi eksper tarafindan incelenip degerlendirilir. Seranin kendisi, içindeki ürün ve teknoloji sigortalanabilir. Dolu, deprem ve yanardag püskürmesi, tasit çarpmasi ile firtina, hortum, yangin, heyelan, sel ve su baskini, kar ve dolu agirligi nedeniyle zarar meydana gelmesi halinde serada enkaz sökülme, kaldirma temizleme, tasinmasi gibi masraflar poliçeye eklenebilir. Sera ürünün verim kaybi kapsama alinir. Seralarda isitma, havalandirma, gübreleme, ilaçlama ve sulama tesisati gibi tarim teknolojileri de poliçeye dahil edilebilmektedir."
Hayvanlar için de sigorta
Büyükbas ve küçükbas hayvanlarda sigorta için yasin önemli oldugunu ifade eden Oya Turhaner, “Poliçeler 12 veya 18 ay üzerinden yapilir. Tavuk, hindi, devekusu, kaz ve ördek gibi kanatlilarin açik ve yari açik sistemler ile yumurta, anaç veya et için yetistirilmesi ile ilgili yasa göre sigortaya kabul detaylari bulunmakta. Her poliçenin kendi genel sarti bulunur. Genel sartlarda teminata dahil durumlar, istege bagli olarak teminata dahil edilebilecek durumlar ve teminata kesinlikle dahil edilmeyecek durumlar genel siralanmistir. Örnegin, hirsizlik riski, büyükbas ve küçükbas hayvancilik ile su ürünlerinde istege bagli olarak teminata eklenebilir, ancak kümes hayvanlari ve aricilikta teminata dahil edilmeyen durumlar olarak ifade edilmistir” seklinde konustu.
"Poliçe ve bilgilendirme formlarini dikkatle inceleyin"
Tarim sigortalarinda pek çok detay oldugunu hatirlatan Dr. Turhaner, “Bu nedenle poliçe yaptirmadan önce genel sartlari yazili olarak talep edip incelemelisiniz. Poliçe ile birlikte bilgilendirme formu verilir ve çiftçilerin gerçekten bilgi almadan bu formu imzalamamasini tavsiye ediyorum. Poliçelerdeki muafiyet ve koasürans olarak ifade edilen özel sartlara dikkat edilmeli. Tüm detaylar hasar tazminatini etkilemekte. Zarar gerçeklestiginde genel sartlarda belirtilen süreler içerisinde sigortaciya bilgi verilmesi gerekir. TARSIM eksperleri zarari tespit edecektir. Tazminat miktarinin kesinlesmesi için bazen hasat zamanini beklemek gereklidir. Tazminatlar TARSIM tarafindan direkt çiftçinin hesabina aktarilir” dedi.