Ates Filo Için Özel Tasarlanan HÜRKUS'lar Ilk Kez Görüntülendi

Türk Havacilik ve Uzay Sanayii AS (TUSAS) tarafindan tasarlanan, yerli ve milli imkanlar ile üretilen HÜRKUS Hava Yer Entegrasyon Uçagi (HYEU), Hava Kuvvetleri Komutanligi’nin egitim faaliyetlerinde kullanilmasi planlaniyor. HÜRKUS HYEU ile Ileri Hava Kontrolörü, Ileri Muharebe Kontrolörü ve Müsterek Ates Destek Timi egitimleri verilecek. Konya’daki 3’üncü Ana Jet Üs Komutanligi’nda yer alan 135’nci Filo yani Ates Filo’da konuslanacak olan HÜRKUS’lar Filo’nun istekleri dogrultusunda tasarlandi. Ates Filo’ya teslim edilmek üzere gün sayan HÜRKUS’lari ilk kez Ihlas Haber Ajansi görüntüledi. Öte yandan, HÜRKUS HYEU’nun, düsük kullanim maliyet ve gelismis aviyonik sistemleri ile önemli avantajlar saglayacagi öngörülüyor. HÜRKUS’un mevcut gelismis özelliklerine ek olarak HÜRKUS HYEU ile Elektro-Optik / Infrared (EO/IR) kamera, lazer güdümlü ve güdümsüz egitim mühimmatlarinin yani sira oto pilot entegrasyonlari da asamali olarak gerçeklestirilebilecek. Öte yandan, çok kuvvetli ve 1600 beygirlik güç üretebilen turboprop bir motora da sahip olan HÜRKUS HYEU bu sayede akrobatik ve çevik bir uçak olarak da biliniyor. Ilk olarak Anadolu Ankasi-21 Tatbikati’nda görücüye çikan HÜRKUS HYEU, nefes kesen akrobatik hareketleri ile uzmanlardan tam not almisti.

“HÜRKUS aslinda bir uçak ilesi”

HÜRKUS’un ilk projesinin ortaya çikmasindan bugüne kadar tüm süreçte yer aldigini belirten Türk Havacilik Uzay Sanayii Uçak Genel Müdür Yardimcisi ve Ürün Direktörü Nezaket Güneri Orbay, IHA muhabirine yaptigi açiklamada, “HÜRKUS uçagimizin macerasi 2006 yilinda basladi.

HÜRKUS aslinda bir uçak ilesi. HÜRKUS A projemiz ile basladi.

2006 yilinda sifirdan, aerodinamigini, yapisini, sistemlerini, kisaca her seyini kendimizin tasarladigi bir proje olarak yürürlüge girdi. HÜRKUS A projemizin özelligi analog kokpite sahip olmasi ve Avrupa Sivil Havacilik Otoritesi EASA’dan ‘Tip Sertifikasi’ almis olmasi. Bu önemli bir deger bizim için. HÜRKUS B projemize ise 2013 yilinda basladik. Cumhurbaskanligi Savunma Sanayii Baskanligi ve Hava Kuvvetleri Komutanligi ile yaptigimiz sözlesme ile beraber start vermis olduk. HÜRKUS B’nin farki ise aviyonik sistemleri olmasi. Glass (Cam) Kokpit seklinde bir kokpitimiz var. Tamamen yazilim üzerinde kosan, aviyonik mimarisini Aselsan ile olusturdugumuz bir uçagimiz var. Burada toplamda 6 tane MFT dedigimiz akilli ekranlarimiz bulunmakta ve bütün uçakla ilgili bilgileri bu ekranlar üzerinden pilotlarimiza saglamaktayiz. Aviyonik mimarinin kalbinde de iki tane merkezi komuta bilgisayarimiz bulunmakta” ifadelerini kullandi.

“Ilk ihracatimizi da Nijer’e yapiyoruz”

Nijer’e HÜRKUS ihracati için sözlesmesi yapilan ve Konya’da bulunan 135’inci Filo yani Ates Filo’ya teslim edilecek HYEU modeli hakkinda da bilgiler veren Orbay, “HÜRKUS ailemizin bir diger üyesi ise Hava Yer Entegrasyon Uçagi (HYEU) olarak adlandirdigimiz görev egitimi uçagi. Görev egitimi uçagimizin ilk startini da yaklasik 2 sene önce vermistik. Hatirlarsaniz 2021 yilinin Haziran ayinda Anadolu Ankasi’nda bir boy gösterdik, tatbikata katildik ve güzel bir ses getirdik. O tatbikatin bir uzantisi olarak IDEF’te de ihracat konusunda çalismalarimiz oldu ve ilk ihracatimizi da Nijer’e yapmis olduk. HYEU uçagimizin amaci, hava ve yer birliklerinin koordinasyonunun saglanmasi. Bu uçagimizin esasinda hedef kitlesi Konya’daki 135’inci Filo. Burada görev yapmak üzere uçagimizda gerekli degisimleri yaparak modifiye ettik. Agustos ayinda Nijer ile bir temasimiz olmustu. Bunun neticesinde yaptigimiz görüsmeler sonucunda Ekim ayinda da Nijer kontratini imzalamis olduk ve 2 uçaklik bir sözlesmemiz oldu. Simdi hem Nijer uçaklari için hem de HYEU uçaklari için çalismalarimizi sürdürüyoruz. Suan önünde bulundugumuz uçaklarimiz, Konya’ya teslim etmeyi planladigimiz 4 ve 6 kuyruk numarali uçaklarimiz. Bunlar hazir, bakimi ve pilot egitimlerinin verilmesini bekliyoruz, akabinde de envantere girisleri saglanacak” diye konustu.



“Aviyonik mimarisi çok özel, 1 milyon satirdan fazla kod kullanildi”

HÜRKUS’u diger muadillerinden ayiran birçok önemli özelligi olduguna dikkat çeken Orbay, “Çok güçlü bir motorumuz var. Turboprop sinifinda bir uçagimiz ve 1600 beygir gücünde bir motorumuz bulunmakta. Aviyonik mimarisi çok özel ve 1 milyon satirdan fazla kod kullanildi. Kendi yaptigimiz aviyonik olmasi bize çok ciddi anlamda bir avantaj sagliyor. Istedigimiz gibi modifiye edebiliyoruz. Muadillerinin hepsinin EASA’dan sertifikasi yok bu da arti bir özelligimiz. Bu tip uçaklarda kullanilan her türlü son teknoloji ürünü kullaniyoruz. Örnegin firlatma sandalyesi. Anormal bir durumda pilotlarimizin kendini kurtarabilecegi üstün özellikli firlatma sandalyelerimiz var” seklinde konustu.



“Tamamen bizim tasarimimiz oldugu için HÜRKUS’ta yapilabilecek her seyi yapma yetenegine sahibiz”

HÜRKUS’un tasarimdan üretime kadar tamamen yerli ve milli bir proje oldugu için her türlü degisikligi yapma esnekligine sahip olduklarini belirten Orbay, “Tamamen bizim tasarimimiz oldugu için HÜRKUS’ta yapilabilecek her seyi yapma yetenegine sahibiz. Bundan sonra potansiyel kullanicilarimizin istekleri dahilinde istedigimiz degisiklikleri yapabiliriz. Örnegin suan da yürüttügümüz bir harici yakit tanki projemiz var. Menzilini neredeyse iki katina çikarmak için harici yakit tanki entegre etmeye çalisiyoruz. Envanterimizde bulunan her türlü mühimmatin entegrasyonu saglanabilir. Bunlar üzerine de çalisiyoruz” açiklamasinda bulundu.