Türkiye'nin Ilk Cep Uydusu Dünyanin Dört Bir Yanina Sinyal Gönderiyor

Zonguldak’ta Grizu-263 takiminin 5 yil önce çalismalarina basladigi Türkiye’nin ilk cep uydusu Grizu-263A, 13 Ocak günü saat 18.40 siralarinda Amerika Birlesik Devletleri’nden uzaya firlatildi. Firlatmanin ardindan uzaydaki yörüngesine oturan 5 santimetrelik uydu, kisa süre içerisinde uzaydan sinyaller göndermeye basladi.

3 Mart 1992 yilinda meydana gelen maden faciasinda ölen 263 isçinin isminin verildigi Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Uzay Takimi Grizu-263 tarafindan üretilen Türkiye’nin ilk cep uydusu Grizu-263A’dan üniversite kampüsüne kurduklari yer istasyonundan sekiz günde bine yakin veri alan takim, 4 yil boyunca yörüngede kalmasi planlanan uydu üzerinde test ve çalismalarini sürdürecek. Üzerindeki modüller araciligiyla günes panellerinden alinan voltaj degerleri, harcanan enerji gibi verilerin yani sira repeater (alici) sayesinde yeryüzündeki bir sinyalin uyduya gönderilip buradan da uzak mesafelere gönderilmesi mümkün olabilecek.

"Zonguldak hep olaganüstü isler yapiyor"

Laboratuvarda çalismalarini sürdüren Grizu263 takimini ziyaret eden ZBEÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çufali, yörüngedeki Grizu263A uydusundan gelen son veriler hakkinda bilgiler aldi. Hep birlikte basardiklarini, hedefin daha da ileride oldugunu aktaran Rektör Çufali, söyle dedi:

"Bundan sonra sinyal alimlarinin devam etmesi Türkiye’de bir ilk. O bakimdan da basariliyiz. Degisik yerlerden de telefonlar geliyor. Bizzat karsilasinca yüzyüze de görüstügümüz insanlar çok memnun. Biz hep birlikte yapiyoruz. Hep birlikte basariyoruz. Hedefimiz daha da ileri diyoruz. Zonguldak son yillarda bir çok konuda ismini duyurmaya basladi.

Uluslararasi sekilde de bunlar oluyor. Son olarak Grizu263 ekibimizle beraber daha baska bir sekilde ismini duyurmaya basladi.

Siradisi insanlarin bulundugu bir sehir Zonguldak. Hep olaganüstü isler yapiyor. Grizu 263’ün uzaya firlattigi bu bizim cep uydumuz da bu isin zirvesi. Tabii biz orada kalmayacagiz. Devam edecegiz. Zirveye ulasmak kolay orada kalmak zor. Ama bizim arkadaslarimiz onu basaracaklar. Basariyorlar zaten."

Uydunun uzaydan gönderdigi sesi dinlediler

Grizu263 takimindan Osman Turgut, ilk verinin firlatmadan kisa süre sonra alinmaya baslandigini anlatti. Sekiz günde bine yakin veri aldiklarini anlatan Turgut, dünya çapinda çok sayida yer istasyonuna da verilerin ulastigini hatirlatarak, toplamda uydudan binlerce veri alindigini söyledi.

Turgut, "Uydumuz 13 Ocak günü firlatildi. Ilk veriyi gece THK Üniversitesi’nin destegiyle birlikte aldik ve dekode ettik. Veriyi aldigimiz ilk günden beri her gün saglikli bir sekilde uydumuzdan veri almaya devam ediyoruz. Bizim aldigimiz veri sayisi bine yaklasmistir" diye konustu.



"Asil her sey bizim için yeni basliyor"

Uydunun firlatilmasiyla birlikte asil sürecin basladigini anlatan akademik danisman Prof. Dr. Bülent Ekmekçi, sinyallerin dünyanin dört bir tarafindan alindigini aktardi. Uydunun her noktaya sinyal gönderdigini belirten Ekmekçi, "Bu süreçte özellikle cep uydumuz firlatildiktan sonra heyecanli anlar yasamaya basladik. Belki firlatma aninda öyle bir düsünce oldu. Firlatildi ve bitti olay gibi düsünüldü. Ama asil hersey bizim için yeni basliyordu. Firlatmadan üç saat sonra sinyal almak bizim için yorucu bir çalisma takviminin baslangici oldu. Artik sinyallerimizi takip edip çesitli teknik gereksinimleri saglamak maksadiyla ekibimiz yogun bir çalisma temposuna girdiler. Su anda da devam ediyorlar. Çok mutluyuz. Sinyallerimiz dünyanin dört bir tarafindan alinmakta. Artik uydumuz her noktaya sinyallerini gönderiyor" dedi.



"Uydudan gelen veriler yeni yol haritasini belirleyecek"

Uydunun alçak dünya yörüngesinde 1,5 saatte dünyanin etrafinda tur attigini ifade eden Ekmekçi, sinyalleri kaybetmeden yörüngenin matematiksel modelini olusturmayi basardiklarini ifade ederek, "Hayaller büyüyor, daha büyük hayallere hizla kosuyoruz" dedi.

Uydudan gelen verilerin yeni yol haritasini belirleyecegini aktaran Ekmekçi, sözlerini söyle sürdürdü:

"Yörünge üzerinde çok hizli hareket eden bir uydu. Yaklasik 1,5 saat içerisinde dünya içerisinde kutuplar arasinda tur atiyor. Ilk uydularin firlatilmasi bir kaos anidir. Kaos aninin baslangicindan sonra sinyallerin alinmasi uydularin birbirinden ayrilmasi, yörüngelerin oturmasi gerekiyordu. Bu süreç içerisinde sinyalimizi kaybetmememiz gerekiyordu. Çünkü sinyallerimizi kaybetmeden yörüngemizin bir matematiksel modelini olusturmak durumundaydik. Mutluyuz ki artik yörüngemiz oturmaya basladi.

Matematiksel modelimiz oturmaya basladi.

Artik bundan sonra çesitli deneysel çalismalarla devam edecegiz. Hem uydumuzdan gelen verileri degerlendirip bundan sonraki hayallerimiz için yol haritamizi da olusturmus olacagiz. Uydumuzun artik performansini degerlendirebiliyoruz. Bu degerlendirmelerle birlikte bir sonraki uydunun ana sekilleri ortaya çikmis olacak. Hayaller büyüyor, daha büyük hayallere hizla kosuyoruz."

"Uydu araciligiyla uzak mesafelere sinyal göndermek mümkün"

Grizu263A uydusundan elde edilecek birikimle yeni uydularin uzaya gönderilmesinin çok daha kolaylasacaginin altini çizen Prof. Dr. Bülent Ekmekçi, "Çünkü artik ne yapacagimizi biliyoruz" dedi.

Uydudan elde edilen verilerin daha ileri teknolojileri gelistirmeye isik tutacagini söyleyen Ekmekçi, sözlerini söyle tamamladi:

"Temel olarak uydumuz üzerinde dört alt sistemimiz var. Çalisma performansi bizim için önemli. Günes panellerinden aldigimiz voltaj degerleri, sinyaller sirasinda harcadigimiz enerji, yönelim bilgileri uydumuzun cayra bilgileri diyoruz. Manyatometremiz var üzerinde. Bu sekilde uydumuzun davranislari hakkinda daha detayli gerçek bilgileri aliyoruz. Bu elde ettigimiz bilgiler özellikle bize bundan sonraki çalismalar için de önemli bir kaynak teskil edecek. Artik daha ileri teknolojileri gelistirmek için isik tutacak. Aslinda demastrasyon ve test uydusu bu. Mesela küçük bir repeaterimiz var. Bunun araciligiyla yer yüzünden bir sinyali bu uyduya gönderip tekrar yansimasini alabiliyoruz. Yani uzak mesafelere sinyal göndermek mümkün. Tabii bu da islevsellerimiz arasinda. Çesitli kontrol tekniklerimiz var. Bunlar denenecek zaman içerisinde. Örnegin uydumuzu açip kapatma, modlarini degistirme bunlar üzerinde sinyal yansitma gibi çesitli çalismalarimiz olacaktir. Bir anlamda çalisan bir sistemimiz var artik uzaydi. Bir cep uydumuz var. Onu takip edebiliyoruz. Bu da ekip açisindan tecrübesel bir birikim olusturuyor. Bu birikimle artik bundan sonra uydularin gönderilmesi çok daha kolay olacaktir. Çünkü artik ne yapacagimizi biliyoruz."