Göbeklitepe'yi Insanlik Tarihine Kazandiran Prof. Dr. Klaus Schmidt Vefatinin 7. Yilinda Aniliyor

Sanliurfa Büyüksehir Belediye Baskani Zeynel Abidin Beyazgül: 'Buraya çok büyük bir emek verdi. Bu nedenle ben Klaus Schmidt için diyorum ki buranin annesi odur, çünkü buranin ortaya çikmasina o neden olmustur. Onun ölüm yil dönümünde bir kez daha tesekkürlerimizi iletiyoruz'

ESBER AYAYDIN - UNESCO Dünya Miras

Listesi'nde yer alan Göbeklitepe'yi yaptigi çalismalarla insanlik tarihine kazandiran Prof. Dr. Klaus Schmidt, vefatinin 7. yilinda aniliyor.

AA muhabirinin derledigi bilgilere göre, "Tarihin sifir noktasi" olarak nitelendirilen Göbeklitepe, ilk kez 1963 yilinda Istanbul ve Chicago üniversitelerinin ortaklasa yaptigi yüzey arastirmasiyla gündeme geldi. Tarlasini süren bir çiftçinin 1986 yilinda buldugu heykelin ardindan Göbeklitepe'de somut bulgulara ulasildi.

Buldugu tasin tarihi bir degere sahip oldugunu düsünen çiftçi, duyarlilik göstererek bu heykeli Sanliurfa Arkeoloji Müzesi yetkililerine teslim etti. Ilk baslarda ne oldugu pek anlasilamayan heykel, müzede koruma altina alindi. 1994'te bölgeyi ziyaret eden Prof. Dr. Schmidt ise Göbeklitepe'deki üst kisimlari görünen taslarin neolitik döneme ait oldugunu fark etti.

Konuyla ilgili çalismalarin baslatilmasi üzerine 1995-2006 yillarinda Sanliurfa Müze Müdürlügünün baskanliginda, Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Harald Hauptmann, daha sonra Schmidt ve ekibinin katilimiyla kesintisiz kazi çalismalari gerçeklestirildi.

- Klaus Schmidt kazi baskanligi görevini üstlendi

Ören yerinde sürdürülen kazi çalismalarinin baskanlik görevi 2007 yilinda Prof. Dr. Schmidt'e verildi. Bu dönemde Göbeklitepe'de gerçeklesen kazilarda insanlik tarihi için önemli ipuçlari ortaya konuldu.

Kazilardaki buluntulara göre, insanoglunun avci-toplayici bir yasam tarzindan yerlesik hayata geçtigi, bu dönemde insanlarin mütevazi ve basit bir yasam tarziyla yetinmemis olduklari, aksine görkemli bir evre yasadiklari seklinde yorumlandi.

Kazilarda, neolitik döneme ait insan heykeli, kireç tasindan sekillendirilmis yaban domuzu, tilki ve kus kabartmalariyla çakmak tasindan yapilmis çok sayida ok ucu bulundu.

Çalismalarda, neolitik döneme ait, boylari 3-6 metre, agirliklari da 40-60 ton olan, yabani hayvan figürlü "T" biçimli dikili taslar gün yüzüne çikarildi.

Bölgede 8-30 metre çapinda dairesel ve dikdörtgen sekilli dünyanin en eski tapinak kalintilari ve yaklasik 12 bin yil öncesine ait oldugu belirtilen 65 santimetre uzunlugunda insan heykeli gibi çesitli tarihi eserler bulundu.

Elde edilen buluntularda bölgenin "tarihin sifir noktasi" olarak nitelendirilmesi, dünyanin gözünün bölgeye çevrilmesini sagladi.

Kisa sürede dünyanin dikkatini çeken ören yeri, 2011 yilinda UNESCO Dünya Kültür Miras Geçici Listesine alindi. Kazi Baskani Schmidt, Göbeklitepe'nin kalici miras listesine geçmesi noktasinda ilgili kurumlarla uyumlu bir sekilde çalismalara destek verdi.

Prof. Dr. Schmidt, tatil için gittigi Almanya'da 20 Temmuz 2014 tarihinde geçirdigi kalp krizi sonucu 61 yasinda hayatini kaybetti. Cenazesi 25 Temmuz 2014'te Almanya'nin Diebach kentinde düzenlenen törenle topraga verildi. Profesörün ölümü, Göbeklitepe çalismalarini yürüttügü Sanliurfa'da da üzüntüyle karsilandi.

- "Buraya çok büyük bir emek verdi"

Sanliurfa Büyüksehir Belediye Baskani Zeynel Abidin Beyazgül, Prof. Dr. Schmidt'in dünya tarihi mirasina büyük bir hizmette bulundugunu söyledi.

Klaus Schmidt'in yillarca aradigi yeri Sanliurfa'da buldugunu ve kazilari büyük bir heyecanla gerçeklestirdigini belirten Beyazgül, "Buraya çok büyük bir emek verdi. Bu nedenle ben Klaus Schmidt için diyorum ki buranin annesi odur, çünkü buranin ortaya çikmasina o neden olmustur. Onun ölüm yil dönümünde bir kez daha tesekkürlerimizi iletiyoruz." dedi.

Göbeklitepe'nin bulundugu arsanin sahibi Mahmut Yildiz da Prof. Dr. Schmidt ile 1995 yilinda araziyi kesfe geldigi sirada tanistiklarini ve kazi çalismalarinda da kendisi gibi bölgedeki köylülere is kapisi açtigini dile getirdi.

Schmidt'in Göbeklitepe'nin gün yüzüne çikarilmasi ve tanitilmasi noktasinda verdigi mücadeleye yakindan taniklik ettigini anlatan Yildiz, "Klaus Schmidt burada isçi gibi çalisirdi. Bizimle beraber yemek yer çay içerdi. Isçilerin namaz vaktine ve istirahat saatine hiç karismazdi, dürüst bir sekilde çalisiyordu. Herkes de onu severdi ve saygi gösteriyordu. O da bizim bölgenin giyimine uyardi, kafasina pusi takardi." diye konustu.

Kaynak: AA