Ay Misyonunda Kullanilmasi Planlanan Hibrit Motorlu Sonda Roket Sistemi Basariyla Test Edildi
Sanayi ve Teknoloji Bakani Mustafa Varank: 'Adim adim aya, ay misyonundaki hedeflerimize yaklasiyoruz'.
SEVGI CEREN GÖKKOYUN - Cumhuriyet'in 100'üncü yilinda Ay'a gönderilecek insansiz uzay aracinda kullanilmasi planlanan hibrit motor teknolojisiyle gelistirilen Sonda Roket Sistemi'nin (SORS) uçuslu testleri basariyla tamamlandi.
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan'in 9 Subat'ta ilan ettigi Milli Uzay Programi'ndaki hedeflere iliskin çalismalar araliksiz sürüyor.
Programin en önemli kisa vadeli hedefi, 2023 yilinda milli ve özgün teknolojileri kullanarak Ay'a bir uzay araciyla sert inis gerçeklestirmek. Türk mühendisleri, bu amaç dogrultusunda gece gündüz demeden çalisirken uzayda ateslenecek roketlerin motorlari dahil tüm ayrintilar üzerinde titizlikle duruluyor.
- Bakan Varank çalismalari yerinde inceledi
Sanayi ve Teknoloji Bakani Varank, hibrit roket teknolojileriyle yapilan çalismalari yerinde görmek üzere Sinop'ta temaslarda bulundu.
Bakan Varank, Cumhurbaskanligi Savunma Sanayii Baskanliginin istiraki olan Delta V Uzay Teknolojileri AS'nin gelistirdigi SORS'un firlatma testleri için Sinop Test Merkezi'ni ziyaret etti.
Varank'a ziyaretinde, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardimcisi Mehmet Fatih Kacir, Sinop Valisi Erol Karaömeroglu, AK Parti Sinop Milletvekili Nazim Mavis, Türkiye Uzay Ajansi (TUA) Baskani Serdar Hüseyin Yildirim, KOSGEB Baskani Hasan Basri Kurt, Delta V Genel Müdürü Arif Karabeyoglu ve SSTEK Savunma Sanayi Teknolojileri AS Genel Müdürü Ahmet Çagri Özer eslik etti.
Varank, firlatma öncesinde test alanini inceledi, SORS'un montaj ve uçus öncesi hazirlik asamalarina iliskin bilgi aldi.
- "Hedef 100 kilometre siniri"
Varank, AA muhabirine yaptigi açiklamada, Milli Uzay Programi'nin hedeflerinden birinin 2023'te Ay'a sert inis gerçeklestirmek oldugunu animsatarak, "Su anda uzay aracimizin tasarimina basladik." dedi.
Sinop'ta Delta V tarafindan yapilan testler konusunda bilgi veren Varank, "Buradaki nihai hedef hibrit motorlu roketlerle beraber 100 kilometre dedigimiz uzay sinirini asabilmek." ifadesini kullandi.
Varank, yabanci bir firmanin (Virgin Galactic) hibrit motorlar kullanarak yakin zamanda uzayda seyahat gerçeklestirdigini belirterek, "Iste bu motoru biz test edebilirsek uzayda buna bir tarihçe kazandirabilirsek bu hibrit motorlarla uzay alaninda önemli bir açilim yakalamis olacagiz. Bu alanda Türkiye bir adim öne çikmis olacak." diye konustu.
"Ay Görevi" için yürütülen çalismalarin basariyla ilerledigini anlatan Varank, "Adim adim aya yaklasiyoruz. Ay misyonundaki hedeflerimize yaklasiyoruz." dedi.
Varank, Milli Uzay Programi'ndaki diger bir hedef olan uzaya insan göndermek konusunda da süreci hizlandiracaklarini ifade ederek, bu göreve duyulan ilginin farkinda olduklarini dile getirdi.
- "Yüksek performans, ileri teknoloji"
Delta V Genel Müdürü Karabeyoglu, ateslemesi yapilan SORS'un dünyada kullanilan en ileri teknolojilerden birine sahip oldugunu vurgulayarak, "Sivi oksijen ve parafin yakit kullanan çok hizli yanan ve yüksek performans ortaya koyan bir motordan bahsediyoruz." dedi.
TUA Baskani Yildirim, Milli Uzay Programi'ndaki 10 hedefin tamaminda ilerleme kaydettiklerini bildirerek, "2030 yilina geldigimizde Türkiye bir uzay gücü olarak yerini alacak dünyada 7-8 ülkeden biri olacak." ifadesini kullandi.
- 10'dan geriye sayildi
Bakan Varank ve beraberindekiler, oksitleyici olarak sivi oksijen kullanan sondanin firlatma öncesi dolum süreci ve diger hazirliklarinin tamamlanmasinin ardindan firlatma kontrol binasina geçti.
Burada yapilan son güvenlik kontrollerinin ardindan 10'dan geriye sayildi ve SORS'un firlatma testi yapildi. Bakan Varank'in komutuyla firlatilan sonda roketi, Sinop'ta yapilan testi basariyla geçti.
Delta V'nin, roketin irtifasinin artirilmasina iliskin çalismalari devam ediyor. SORS, büyütülen tankiyla daha fazla oksitleyici kapasitesine sahip olacak. Böylelikle firlatilan roket 100 kilometreden çok daha yüksek irtifalara da ulasabilecek.
Imalati tamamlanan büyük oksitleyici tankinin yer testlerinin agustosta yapilmasi, eylülde yapilacak firlatmalarda kullanilmasi hedefleniyor.
- Önceki testler de basarili
SORS'un itki sistemi dikey atesleme testi ve "Ay'a Sert Inis" görevinde kullanilmasi planlanan hibrit roket motorunun testi nisan ayinda yapilmis, testler tam basariyla sonuçlanmisti.
SORS, hibrit roket motorlari konusunda Türkiye'nin ulastigi basari ve teknolojik yetkinligi göstermesi yaninda, "Ay Görevi" için de önemli bir yapi tasi olacak. Ay Görevi'nde kullanilacak hibrit motorun kritik bilesenleri, SORS sistemiyle uzay ortamina çikarilip test edilecek ve uzay görevleri için uygunluklari teyit edilecek.
- Hibrit roket motorlari daha çevreci
Hibrit roket motorlari kati yakit ve sivi oksitleyicinin bir araya getirilmesiyle elde edilen yenilikçi roket sistemleri olup, kati ya da sivi sistemlerde bulunmayan emniyet, maliyet ve daha çevreci olma avantajlarina sahip.
Bu sistemler, maliyetin öncelik haline geldigi ticari uzay faaliyetlerinde, maliyetin yaninda güvenligin ve çevre hassasiyetinin de ön planda oldugu uzay turizmi gibi yeni uygulama alanlarinda talep edilir hale geldi. Hibrit yakitli roketler sayesinde yeni nesil firlatma sistemleri, üst kademe itici motorlari ve yörünge alti sistemlerin gelistirilmesi mümkün olabilecek.
Kaynak: AA
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan'in 9 Subat'ta ilan ettigi Milli Uzay Programi'ndaki hedeflere iliskin çalismalar araliksiz sürüyor.
Programin en önemli kisa vadeli hedefi, 2023 yilinda milli ve özgün teknolojileri kullanarak Ay'a bir uzay araciyla sert inis gerçeklestirmek. Türk mühendisleri, bu amaç dogrultusunda gece gündüz demeden çalisirken uzayda ateslenecek roketlerin motorlari dahil tüm ayrintilar üzerinde titizlikle duruluyor.
- Bakan Varank çalismalari yerinde inceledi
Sanayi ve Teknoloji Bakani Varank, hibrit roket teknolojileriyle yapilan çalismalari yerinde görmek üzere Sinop'ta temaslarda bulundu.
Bakan Varank, Cumhurbaskanligi Savunma Sanayii Baskanliginin istiraki olan Delta V Uzay Teknolojileri AS'nin gelistirdigi SORS'un firlatma testleri için Sinop Test Merkezi'ni ziyaret etti.
Varank'a ziyaretinde, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardimcisi Mehmet Fatih Kacir, Sinop Valisi Erol Karaömeroglu, AK Parti Sinop Milletvekili Nazim Mavis, Türkiye Uzay Ajansi (TUA) Baskani Serdar Hüseyin Yildirim, KOSGEB Baskani Hasan Basri Kurt, Delta V Genel Müdürü Arif Karabeyoglu ve SSTEK Savunma Sanayi Teknolojileri AS Genel Müdürü Ahmet Çagri Özer eslik etti.
Varank, firlatma öncesinde test alanini inceledi, SORS'un montaj ve uçus öncesi hazirlik asamalarina iliskin bilgi aldi.
- "Hedef 100 kilometre siniri"
Varank, AA muhabirine yaptigi açiklamada, Milli Uzay Programi'nin hedeflerinden birinin 2023'te Ay'a sert inis gerçeklestirmek oldugunu animsatarak, "Su anda uzay aracimizin tasarimina basladik." dedi.
Sinop'ta Delta V tarafindan yapilan testler konusunda bilgi veren Varank, "Buradaki nihai hedef hibrit motorlu roketlerle beraber 100 kilometre dedigimiz uzay sinirini asabilmek." ifadesini kullandi.
Varank, yabanci bir firmanin (Virgin Galactic) hibrit motorlar kullanarak yakin zamanda uzayda seyahat gerçeklestirdigini belirterek, "Iste bu motoru biz test edebilirsek uzayda buna bir tarihçe kazandirabilirsek bu hibrit motorlarla uzay alaninda önemli bir açilim yakalamis olacagiz. Bu alanda Türkiye bir adim öne çikmis olacak." diye konustu.
"Ay Görevi" için yürütülen çalismalarin basariyla ilerledigini anlatan Varank, "Adim adim aya yaklasiyoruz. Ay misyonundaki hedeflerimize yaklasiyoruz." dedi.
Varank, Milli Uzay Programi'ndaki diger bir hedef olan uzaya insan göndermek konusunda da süreci hizlandiracaklarini ifade ederek, bu göreve duyulan ilginin farkinda olduklarini dile getirdi.
- "Yüksek performans, ileri teknoloji"
Delta V Genel Müdürü Karabeyoglu, ateslemesi yapilan SORS'un dünyada kullanilan en ileri teknolojilerden birine sahip oldugunu vurgulayarak, "Sivi oksijen ve parafin yakit kullanan çok hizli yanan ve yüksek performans ortaya koyan bir motordan bahsediyoruz." dedi.
TUA Baskani Yildirim, Milli Uzay Programi'ndaki 10 hedefin tamaminda ilerleme kaydettiklerini bildirerek, "2030 yilina geldigimizde Türkiye bir uzay gücü olarak yerini alacak dünyada 7-8 ülkeden biri olacak." ifadesini kullandi.
- 10'dan geriye sayildi
Bakan Varank ve beraberindekiler, oksitleyici olarak sivi oksijen kullanan sondanin firlatma öncesi dolum süreci ve diger hazirliklarinin tamamlanmasinin ardindan firlatma kontrol binasina geçti.
Burada yapilan son güvenlik kontrollerinin ardindan 10'dan geriye sayildi ve SORS'un firlatma testi yapildi. Bakan Varank'in komutuyla firlatilan sonda roketi, Sinop'ta yapilan testi basariyla geçti.
Delta V'nin, roketin irtifasinin artirilmasina iliskin çalismalari devam ediyor. SORS, büyütülen tankiyla daha fazla oksitleyici kapasitesine sahip olacak. Böylelikle firlatilan roket 100 kilometreden çok daha yüksek irtifalara da ulasabilecek.
Imalati tamamlanan büyük oksitleyici tankinin yer testlerinin agustosta yapilmasi, eylülde yapilacak firlatmalarda kullanilmasi hedefleniyor.
- Önceki testler de basarili
SORS'un itki sistemi dikey atesleme testi ve "Ay'a Sert Inis" görevinde kullanilmasi planlanan hibrit roket motorunun testi nisan ayinda yapilmis, testler tam basariyla sonuçlanmisti.
SORS, hibrit roket motorlari konusunda Türkiye'nin ulastigi basari ve teknolojik yetkinligi göstermesi yaninda, "Ay Görevi" için de önemli bir yapi tasi olacak. Ay Görevi'nde kullanilacak hibrit motorun kritik bilesenleri, SORS sistemiyle uzay ortamina çikarilip test edilecek ve uzay görevleri için uygunluklari teyit edilecek.
- Hibrit roket motorlari daha çevreci
Hibrit roket motorlari kati yakit ve sivi oksitleyicinin bir araya getirilmesiyle elde edilen yenilikçi roket sistemleri olup, kati ya da sivi sistemlerde bulunmayan emniyet, maliyet ve daha çevreci olma avantajlarina sahip.
Bu sistemler, maliyetin öncelik haline geldigi ticari uzay faaliyetlerinde, maliyetin yaninda güvenligin ve çevre hassasiyetinin de ön planda oldugu uzay turizmi gibi yeni uygulama alanlarinda talep edilir hale geldi. Hibrit yakitli roketler sayesinde yeni nesil firlatma sistemleri, üst kademe itici motorlari ve yörünge alti sistemlerin gelistirilmesi mümkün olabilecek.