Osmanli Padisahi I. Murad Vefatinin 632. Yilinda Aniliyor

Bursa Uludag Üniversitesi Tarih Bölümü Dr. Ögretim Üyesi Sezai Sevim: 'I. Murad hem Anadolu topraklarinda hem de Rumeli'de Osmanli'yi genis cografyalara ulastirmis, Rumeli'de kalici sinirlar olusturmustur'

BÜSRA NUR YILMAZ - Osmanli padisahi I. Murad, vefatinin 632. yilinda aniliyor.

"Hüdavendigar" lakabiyla taninan I. Murad, babasi Orhan Gazi'den edindigi devlet adamligi tecrübesi, askeri becerisi ve stratejik hamleleriyle, bir devre mührünü vuran Osmanli'nin topraklarini genisletti.

Rumeli'de fetihler yapan, Türklerin Balkanlar'da hakimiyetini saglayan Kosova Savasi ile büyük zafer kazanan I. Murad, 1389'da savas alaninda bir Sirp asker tarafindan biçaklanarak sehit edildi.

Bursa Uludag Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Dr. Ögretim Üyesi Sezai Sevim, AA muhabirine, aslinda Orhan Gazi'den sonra tahta büyük ogul Süleyman Pasa'nin geçmesinin beklendigini söyledi.

Süleyman Pasa'nin 1357'de bir av partisi sirasinda tökezleyen atindan düsüp ölmesi üzerine tahta I. Murad'in geçtigini anlatan Sevim, "Annesi Nilüfer Hatun. Haziran 1326'da dogdugunu biliyoruz. Tahta 1362'de çikti. Tam olgunluk dönemi, genç, dinamikligini kaybetmemis, yetismis, bilgi birikimi ve tecrübesi var. Tahta oturmadan önce, sehzadeyken Rumeli'de Edirne'yi fethetmistir." diye konustu.

Orhan Gazi'nin 1362'de vefat ettigini belirten Sevim, "Onun oglunun üzüntüsünden öldügünü söyleyenler de vardir. Daha sonra I. Murad, tahta oturuyor. Yaklasik 27 yillik saltanati var ve hemen hemen 35-36 sefer içinde, savasta bulunmus. Bunlarin hepsini zaferle neticelendirmis. Kendisinin 5 oglu, 2 kizi var." ifadelerini kullandi.

Rumeli topraklarinda en genis cografyayi fetheden Osmanli sultaninin I. Murad oldugunu ifade eden Sevim, "O yüzden Rumeli insani, en çok I. Murad'i sever." dedi.

- "Osmanli sultanlari içinde sehit olan tek sultan"

Türklerin Balkanlar'da hakimiyetini saglayan Kosova Savasi'na deginen Sevim, sunlari anlatti:

"I. Murad, Kosova Savasi'na giderken hava yagmurlu, toprak çamura dönmüs, öyle bir de firtina var ki etraf toz dumana karismis. Savasin her an olma ihtimali var. Böyle bir ortamda savas olsa kiminle mücadele edilecek? Göz gözü görmüyor ve savasta zafer elde etme imkani zayifliyor. Öyle olunca I. Murad, gece yalvariyor, 'Ya Rabb'im bu, senin son, en güçlü ordundur. Bu ordunun maglup olmasina müsaade etme. Yarin senin için zafer kazanalim. Zafer Allah'indir.' diye dua ediyor. Sabah kalkar, bakar ki her taraf açilmis. Yagmur, firtina durmus ve toz duman gitmis. Savas neticesinde, Haçli ordusu gibi büyük ve güçlü orduyu, birçok devletin askerinin bulundugu ittifak ordusunu Kosova'da yeniyor. I. Murad, savas meydanindaki durumu inceledigi sirada, Sirp askerlerinden biri tarafindan biçaklanip yaralanir. O biçak yarasi, I. Murad'in 1389'da sehit olmasina sebep olur. Osmanli sultanlari içinde sehit olan tek sultan I. Murad'dir."

Sultanin ölüm tarihiyle ilgili 15 Haziran ve 28 Haziran seklinde iki farkli bilgi oldugunu anlatan Sevim, Osmangazi Belediyesinin Bursa'da düzenledigi anma törenlerinin 28 Haziran'da yapildigini söyledi.

Sevim, "I. Murad, hem Anadolu topraklarinda hem de Rumeli'de Osmanli'yi genis cografyalara ulastirmis, Rumeli'de kalici sinirlar olusturmustur. Rumeli'de fethettigi topraklardaki yerlesim birimlerinde imar faaliyetleri sürdürmüstür. Okullar, çesmeler, hamamlar, asevleri yaptirmistir." diye konustu.

I. Murad'in vakiflar yaptigini, Bursa'nin imarina önemli katkilar sagladigini ifade eden Sevim, sunlari kaydetti:

"Bursa'ya Bey Sarayi'ni yaptirmistir. I. Murad'in meshur lakabi 'Hüdavendigar', diger lakabi da 'Bey'dir. Bey Sarayi'nin hemen karsisina cami yaptirdi. O camiye I. Murad'in sehit olmasi sebebiyle 'Sahadet Camisi' ismi verildi. Bursa'nin sehir içindeki yapisini ekonomik açilima müsait olacak sekilde sehir disina tasidi. Sehre gelen tüm mallarin tartildigi, kalite kontrolünün yapildigi, vergilendirildigi, mühürlendigi, dükkanlarin, çarsi esnafinin ham madde ihtiyacinin temin edildigi Kapan Han'i insa ettirdi. I. Murad, Bursa'ya ana omurga binalari insa ettiren sultandir."

Sevim, I. Murad'in sehit edildigi yerin Kosova'da Pristine'ye yakin oldugunu anlatarak, "Vasiyeti, Bursa'ya gelmektir. Defnedildikten sonra cenazesi koruma altina alinir ve Bursa'ya getirilip defnedilir. Sandukanin altindaki toprakta gömülüdür." dedi.

I. Murad'in orta boylu, yuvarlak yüzlü, hayirsever, adil, ömrünü gazaya sarf etmis bir hükümdar olarak bilindigine dikkati çeken Sevim, Bizans kaynaklarinda ise az konusan, konustugunda güzel konusan, yorulmak bilmeyen, Hristiyanlara karsi merhametli, düsmanlarina karsi daima basarili bir sultan olarak anildigini sözlerine ekledi.
Kaynak: AA