(Özel) Ülkenin Ceviz Fidani Ihtiyacinin Yüzde 95'Ini Karsiliyorlar

Bandirma’ya 25 kilometre mesafede bulunan 240 haneli ve bin nüfusa sahip Sahil Yenice Türkiye’de ve dünyada adindan "Ceviz Fidani" ile söz ettiriyor. Türkiye’deki toplam ceviz fidani ihtiyacinin yüzde 95’ini, dünyadaki ihtiyacin ise yüzde 3’ünü karsilayan köyde bulunan 80 firmadan tirlarla Türkiye’nin dört bir yanina ve dünyanin 35 ülkesine fidan ihracati yapiliyor. Sahil Yenice Mahallesi’nin muhtari ve ayni zamanda ceviz fidani ihracati yapan bir firmanin da sahibi olan Nuri Varlik, Yenice’nin ceviz fidani ticaretinde yasadigi sorunlari ve yetkililerden isteklerini Ihlas Haber Ajansi’na anlatti.

Yilda 12 milyon adet ceviz fidani üretiyorlar

2013 yilinda Balikesir’in Büyüksehir olmasi ardindan köy statüsünden kirsal mahalle statüsüne geçen fakat köy görünümünden daha çok gelenleri karsilayan çok katli binalari ve modern yasantisi ile adeta bir belde veya ilçeyi andiran Sahil Yenice’de ekonominin tamamen asili ceviz fidani üzerine oldugunu belirten Muhtar Nuri Varlik 1982 yilindan bugüne kadar mahallelerinde asili ceviz fidani üretimi yapildigini ifade ederek, "Sahil Yenice asili ceviz fidani üretiminde su an Türkiye’de birinci, dünyada üçüncü sirada yer aliyor. Mahallemiz 240 ve ve bin nüfusa sahip. Nüfusumuzun tamami asili ceviz fidani üretimi ile ugrasmakta. Ceviz fidanini biz mahalle olarak bugünlere kadar getirdik fakat artik Avrupa’da rekabet edebilmemiz için ve daha modern ve saglikli fidan üretimi yapabilmesi için Doku Kültürü’ne geçmesi gerekiyor. Mahallemize kurulmasini istedigimiz Doku Kültürü Laboratuvari ile Avrupa Birligi normlarinda saglikli ve modern bir sekilde ceviz fidani üretimi yapabilecegiz. Sahil Yenice’de yilda ortalama 8-12 milyon adet ceviz fidani üretiliyor. Bu üretilen fidanlarin üçte birini Avrupa ülkelerine, üçte ikisini ise ülkemiz geneline verir. Tunceli’den Çanakkale’ye kadar her ilden müsterimiz var. Biz ceviz fidaninda dünyada bir numara olmaya adayiz. Sahil Yenice köyünün elinden tutun. Doku Kültür Laboratuvarini kurun" dedi.



"Ceviz fidani asisi sadece bu köyde tutuyor Türkiye’de"

Sahil Yenice’deki asili ceviz fidani üreticilerinin sorunlarini çözüme kavusturmak ve istenilen Doku Kültür Laboratuvarini kazandirmak amaciyla konu hakkinda bir rapor hazirlayarak önce Balikesir Valiligi’ne ardindan da Tarim ve Hayvancilik Bakani Bekir Pakdemirli’nin Bandirma ziyaretinde Bakan Pakdemirli’ye ileten Bandirma Onyedi Eylül Üniversitesi Ekonometri Bölüm Baskani ve TOBB Balikesir Il Akademik Danismani Prof. Dr. Metehan Yilgör ise yapilan çalismalari anlatti. Prof. Dr. Yilgör, "Üreticilerin sertifikasyon ile ilgili sorunlari var. Asi ile ilgili sertifikasyon sorunlari belli ölçüde asildi ama ilk üretimde bunu Doku Kültür Laboratuvari ile üretmek istiyorlar. Bunun için de teknolojik anlamda belirli bir yatirim gerekiyor. Bizler de Bandirma Ticaret Odasi ve Borsasi olarak bes kisiden olusan bir komisyon kurduk. Bunu yetkililere tasimak istiyoruz. Gördügümüz su ki ceviz fidani asisi sadece bu köyde tutuyor Türkiye’de. Bu Allah’in bir hikmeti. Burada degisik bir iklim hakim. Ceviz meyvesinde Hakkari birinci, Maras ikinci, Denizli üçüncü sirada yer aliyor ama oralarda ceviz asisi tutturmak isteseniz tutmuyor. Tutsa bile ancak yüzde 30’u tutuyor. O zaman maliyet yükseliyor. Ama burada asiyi yüzde 95 oraninda tutturmak mümkün. Bu Allah’in buraya verdigi ayri bir özellik. Bu konuda biz devletimizden yardim istiyoruz. Hani diyoruz ya köyden kente göç var. Köylerde insan kalmadi. Bandirma’nin köylerine bakin insan kalmadi. Ama burada bir tane disariya göç yok. Bin kisinin tamami istihdam olusturmus durumda. 80 tane kurduklari resmi isletme var. Fakat köylümüzün yapabilecegi bu kadar. Bundan sonraki asamalarda teknoloji gerekiyor. Bu konuda da kamuoyu olusturmak amaciyla komisyon olarak faaliyetlerimiz var. Bu dogrultuda hazirladigimiz raporu Bandirma Kaymakamimiza, Balikesir Valimize ilettik. En son da Sayin Bakanimiz Bekir Pakdemirli Bandirma’ya geldiginde raporu kendisine takdim ettik. Insallah dünyada bir numara olmak için know how olur ve Doku Kültür Laboratuvari kurulursa bu köyümüz dünyada ceviz konusunda bir numara olur. Olmamasi için hiçbir sebep yok. 20 yil önce insanlar kisi basina bir kilo ceviz yerken simdi bu oran 3,5 kiloya kadar yükseldi. O kadar ceviz ekimi olmasina ragmen halen daha ceviz meyvesi ithal ediyoruz. Çözüm burada. Hem üretimi arttirmak amaciyla hem de dünya çapinda rekabeti arttirmak amaciyla bu laboratuvara çok ihtiyaç var" dedi.



"Doku Kültür Laboratuvari olmazsa AB’ye ihracat da olmaz"

Ceviz fidani üreticisi Mümin Acar ise, "1982 yillarinda basladik ve günümüze kadar ceviz fidani üretiyoruz. Geçimimizi bununla sagliyoruz. Biz su anda Kasim ayinda tohum ekimi ile baslayip Temmuz-Agustos aylarinda sicagin altinda asilama yapariz. Sonraki yil da çikan fidanlarimizi satisini yapariz. Bu böyle devredip gider. Son yillarda ürettigimiz fidanlarin ihracatinda sikintilar çikti. Bizden alti-üstü belli çesitler isteniyor. Bizim Chendler gibi üstü belli çesitlerimiz var. Bunlar tescilli ama alt kök olarak tescilli bir ürünümüz yok. Bu nedenle su anda ihracat yapamiyoruz. Bizden istenen ya doku kültürü üzerinden laboratuvarda üretilmis kök anaci üzerine asili veya tescillenmis belgeli tohum üzerine asili fidan isteniyor. Su anda tohum üzerine olmadigi için bizim ilk etapta Doku Kültür Laboratuvarinda üretilmis fide üzerine asi yapmamiz lazim" diye konustu.