Litvanya, Çin'le Yasanan Tayvan Gerginliginin Ardindan Pekin Büyükelçiligini Kapatti

Litvanya'nin, Çin'le yasanan Tayvan gerginliginin ardindan Pekin Büyükelçiligini kapattigi bildirildi.

Disisleri Bakanligindan yapilan yazili açiklamada, Pekin'deki Litvanya maslahatgüzarinin istisareler için geri çagirildigi ve elçiligin faaliyetlerini uzaktan sürdürecegi belirtildi.

Açiklamada, elçilik personelinin geri çagirildigi ancak Litvanya'nin Çin ile diyalogu sürdürmeye ve karsilikli yarar saglayan bir anlasmaya varildiginda büyükelçiligi eski fonksiyonuna geri getirmeye hazir oldugu ifade edildi.

- Maslahatgüzar düzeyinde sürdürülmesi karari alinmisti

Çin, 21 Kasim'da egemenlik ihtilafi yasadigi Tayvan'in kendi adiyla diplomatik temsilcilik açmasina onay veren Litvanya ile diplomatik iliskilerinin derecesini düsürerek maslahatgüzar düzeyinde sürdürülmesi kararini almisti.

Tayvan lideri Tsai Ing-wen, 20 Temmuz'da Litvanya'da "Tayvan Temsil Ofisi" adiyla temsilcilik kuracagini duyurmustu.

Litvanya hükümeti, 9 Agustos'ta temsilciligin kurulmasina izin vermisti. Çin, verilen iznin ardindan ülkedeki Büyükelçisi'ni geri çagirmis, Litvanya'dan da Pekin Büyükelçisi'ni geri çagirmasini istemisti.

Çin ile ihtilafli Tayvan, diplomatik olarak Pekin'i taniyan ülkelerde "Taipei Ekonomi ve Kültür Misyonu" adiyla temsilcilikler kuruyor.

- Çin-Tayvan anlasmazligi

Çin'de Ikinci Dünya Savasi'nin ardindan çikan iç savasta Mao Zedong liderligindeki Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 1949'da iktidari ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulusunu ilan etmesi üzerine Çan Kaysek liderligindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerlesip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarinin Ada'da devam ettigini ileri sürerek bagimsizlik ilan etmisti.

Bu girisim, Çin tarafindan kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birlesmis Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Çin'i temsil etmisti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayida ülkenin diplomatik iliski tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardindan 1971'de BM Genel Kurulunda yapilan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek mesru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'in uluslararasi örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmisti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Çin'i uluslararasi toplumda sadece kendilerinin temsil ettigini savunuyor ve Tayvan'in dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik iliskiler kurmasina, BM'de ve diger uluslararasi kuruluslarda temsil edilmesine karsi çikiyor. Pekin, Tayvan'i diplomatik olarak taniyan ülkelerle iliskilerini donduruyor.

Kaynak: AA