Entübe Nedir? Entübe Neden Yapılır?

Dünyayı kasıp kavuran yeni taç zatürree salgını ile günlük vaka sayısı, hasta sayısı ve kritik hasta sayısı gibi kelimeler hemen hemen her gün toplumsal ilgi gördü. Tüm bu yeni normal unsurlarla birlikte günlük hayatta sıkça duyulan terimlerden biri de entübasyon kavramıdır. Yoğun bakım ünitesinde yatış sayısının artmasıyla birlikte özellikle COVID-19 hastalığının neden olduğu ağır hastalık durumlarında entübasyon kavramı birçok kişinin anlaması gereken bir konu haline geldi. Peki Entübe Nedir? Entübe Neden Yapılır? Entübasyon Nasıl Uygulanır?

Entübe Nedir?

Entübasyon, insan vücudunun doğal üst solunum yolunun çeşitli nedenlerle kullanılamadığı veya alt solunum yolu dokusuna yeterli havanın ulaşamadığı durumlarda soluk borusuna yerleştirilen belirli tüpler ve cihazlar aracılığıyla doğrudan solunumun sağlanması işlemidir. Başka bir deyişle, tüpü soluk borusuna sokan hastaya entübasyon denir. Hava yolları kontrol edilen hastalarda solunum genellikle mekanik ventilatör adı verilen bir solunum cihazı ile sağlanır.

Entübasyon, koronavirüs pandemisi olan bir toplumda daha belirgin bir kavram haline gelmiş olsa da, solunum sistemini tehdit eden hemen hemen tüm sağlık problemlerinde entübasyon gerekli olabilir. Entübe bireyin üst solunum yolu dokusunu bypass ederek alt solunum yollarına gelişmiş ve etkili solunum veya oksijen desteği sağlayabilir. Bu anlamda genel anestezi altında yapılan cerrahi müdahale öncesinde anestezinin neden olduğu spontan solunum ortadan kalkabileceği için operasyon sırasında hasta rutin olarak entübe edilecek ve takip amaçlı solunum cihazı kullanacaktır. Benzer şekilde solunum yetmezliği olan yoğun bakım hastaları da belirli koşullar altında entübe edilir. Bu bakımdan acil durumlarda veya hastane koşullarında hastanın selektif anestezisi sonucu entübasyon yapılabilir.

Entübasyon Neden Yapılır?

Entübasyon, özellikle üst veya alt solunum yollarında solunumu tehdit eden anatomik engeller ortaya çıktığında, solunan havadaki oksijeni emerek kana taşıyarak akciğer fonksiyonuna zarar verdiğinde veya çeşitli nedenlerle fizyolojik mekanizmasını kaybettiğinde öne çıkabilir. Bu nedenle hastalar aşağıdaki klinik durumlarda entübe edilebilir:

-Kalp atımının durması veya ani solunum yetmezliği (kardiyak arrest, solunum arresti) yaşanması
-Anafilaktik şok, kitle veya kanama gibi nedenlerle üst veya alt solunum yolunda solunum yolunun korunması amacıyla
-Genel anestezi uygulanan hemen tüm cerrahi uygulanan hastalarda işlem öncesi rutin olarak
-Akciğerlerde solunan havaya rağmen solunum yetmezliğine neden olacak şekilde ağır hastalık tablosuna yol açan rahatsızlıkların seyrinde
-Beyindeki solunum merkezinin işlevini yitirmesiyle sonuçlanabilecek nörolojik hastalıkların seyrinde
-Bilinç bulanıklığı ile seyreden, kişinin spontan solunumunun engellenebileceği sağlık koşullarında

Entübasyon Nasıl Uygulanır?

İdeal olarak entübasyon işleminden önce hastaya anestezik verilerek sedasyon yapılmalı ve kaslar gevşetilmelidir. Bu anlamda operasyon öncesi rutin entübasyon işleminde hastaya solunum ve intravenöz enjeksiyon yoluyla anestezi verilir ve hasta uyutulur. Daha sonra hastanın ağzından gırtlağın anatomik yapısı geçer ve laringoskop adı verilen bir cihazla dilin arkasındaki anatomik bölgede görselleştirilir. Larinksin kıkırdak yapısı ile ses telleri arasındaki soluk borusu belirlendikten sonra kanül ağzın üzerinden soluk borusundan geçirilir ve uygun bir seviyeye getirilerek sabitlenir. Trakea akciğer seviyesinde iki ana bronşa bölündüğünde, trakea etrafındaki hava kabarcıklarını trakeanın üst kısmına şişirerek trakea trakea içinde sabitlenir ve her iki akciğerin de hava alması sağlanır. Fiksasyon işlemi bittikten sonra seviye kontrol cihazında hastanın akciğerlerini dinleyin veya değerlendirin ve üniform ventilasyon sağladıktan sonra respiratörü bağlayarak işlemi tamamlayın.