Yeni sistemle işçinin dert yandığı tazminat oyunu tarih olacak

2022'de devreye alınacak yeni emeklilik sisteminin detayları netleşmeye devam ediyor. Yeni sistemle kıdem vermemek için girdi-çıktı oyunu bitecek. Çalışan bir gün bile çalışmış olsa bireysel fon hesabındaki hakkı saklı olacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Amacımız işçilerimizin kıdem tazminatı hakkını birilerinin insafına bırakmadan kalıcı ve garantili bir sisteme bağlamaktır" derken, çalışanların yüzde 66'sı mevcut sistemde kıdemini alamadıklarını vurguluyor. "Kırmızı çizgimiz" diyen sendikalara karşın üyesi bulunan işçilerin yüzde 76'sı kıdem tazminatında mevcut sistemin değişmesini istiyor.

İki kişiden biri mağdur

Sabah'ın haberine göre, her iki çalışandan biri kendisi ve yakınlarının kıdem konusunda sorun yaşadığını ifade ediyor. Çalışma Genel Müdürlüğü'nün araştırmasına göre, yüzde 49'u işverenin kıdem ödememek için çalışanlarını belirli sürelerde girdi-çıktı yaptığını belirtiyor. Kıdemde en büyük sorun sanayi sektöründe yaşanıyor. Kıdem tazminatını alamayan ya da eksik alanların yüzde 96'sından fazlası dava açmaktan kaçınıyor. Çalışanların yüzde 42'si kıdem hakkının yanmaması için iyi koşullarda yeni iş tekliflerini kabul etmediğini belirtiyor. İşverenlerin de yüzde 77,6'sı mevcut sistemden şikayet ederken, yüzde 75'i tek seferde ve toptan ödemenin mali güçlüğe neden olduğunu ifade ediyor.

İŞKUR da kıdemi sordu

İŞKUR iş başvurusunda bulunanlara kıdem tazminatını sordu. Yüzde 78,6'sı işveren tarafından işten çıkarıldığını, yüzde 21,5'i istifa ettiğini, yüzde 57'si kıdem tazminatı alamadığını bildirdi. İş arayan gençlerin çoğu mevcut kıdem sisteminden memnun olmadığını, yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu ifade ediyor. Kıdem tazminatını almada sendikalı olmak da işe yaramıyor. Yapılan araştırmalar kıdem tazminatı almakta sendikalı olmanın da işe yaramadığını gösteriyor. Buna göre, sendikaya üye olan çalışanların yüzde 51,9'u kıdem tazminatlarını alamadı, yüzde 35,8'i kıdem tazminatının tamamını aldığı, yüzde 12'si ise bir kısmını aldığı görülüyor. Çalışanlar kıdem tazminatı hakkı yanacağı korkusuyla yeni iş tekliflerini de değerlendiremiyor. Araştırmaya göre, çalışanların yüzde 42'sinden fazlası kıdemini kaybetmemek için yeni iş tekliflerini kabul etmediğini belirtiyor.

Kıdemde 8 önemli başlık

- İşsizlik Fonu devam edecek.

- Şirket iflas etse de kıdem yanmayacak.

- Yeni iş bulan hesabı taşıyacak.

- Geriye dönük haklar korunacak.

- Düşük kıdem önlenecek.

- Bir yıla bir ayda azalma değil artış olacak

- Patronun maliyeti düşecek.

- İstifada haklı neden aranmayacak.

Emeklilik için süre ve yaş

Çalışan bir gün bile çalışmış olsa bireysel fon hesabındaki hakkı saklı olacak. İşveren tarafından işten çıkarılmış olsa bir günlük çalışması karşılığı TES katkısı hesabında duracak. Tamamlayıcı emeklilik yaşı 60 olarak belirlendi fakat emekli olmak için herhangi bir süre şartı bulunmuyor. Çalışan adına ödenen katkılar kişinin bireysel fon hesabında yer aldığı için her çalışan emeklilik yaşını doldurduğunda hesabındaki birikime hak kazanmış olacak. Başka bir deyişle 5 yıl çalışana da 30 yıl çalışana da 60 yaşını doldurduğunda bireysel fon hesabındaki birikim kapsamında ödeme yapılacak.