Ceza infaz paketinin ayrıntıları belli oldu
10 farklı kanunda değişikliğe gidilen ceza infaz paketinin içerdiği maddeler...
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, İnfaz Hâkimliği Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplam 10 farklı kanunda değişiklik yapıldı.
Yapılan düzenlemede; cezaevlerinde geçirilmesi gereken süre kısalacak. Koşullu salıverilme oranı yüzde 50 olarak uygulanacak. Kasten öldürme suçunda üçte iki, terör ve örgütlü suçlarda dörtte üçlük oran korunacak. Mükerrer suçlar, cinsel suçlar ve uyuşturucu ticareti suçları bakımından dörtte üçlük koşullu salıverilme oranı üçte ikiye inecek.
İşte o maddeler:
SÜRE KISALIYOR
I. Ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken süre kısalıyor:Koşullu salıverilme oranı 2/3'ten 1/2'ye (yüzde 67'den yüzde 50'ye) indirilmektedir. Böylelikle, koşullu salıverilme oranı kural olarak 1/2 (yüzde 50) olarak uygulanacaktır.Kasten öldürme suçu bakımından 2/3 ve terör suçları ile örgütlü suçlar bakımından 3/4'lük koşullu salıverilme oranında herhangi bir değişiklik yapılmamaktadır.Mükerrirler ve buna bağlı olarak cinsel suçlar ve uyuşturucu ticareti suçları bakımından 3/4'lük koşullu salıverilme oranı 2/3'e (yüzde 75'den yüzde 67'ye) indirilmektedir.
DENETİMLİ SERBESTLİK
II. Denetimli serbestlik uygulamasındaki cezasızlık algısı ortadan kaldırılmaktadır.Tüm hapis cezaları için 1 yıllık sabit bir denetimli serbestlik süresinin uygulanması, toplumda cezasızlık algısına yol açtığı gibi hakkaniyete aykırı bir infaz rejiminin ortaya çıkması sonucunu da doğurmaktadır.Denetimli serbestlik kriterleri değiştirilerek, herkese maktu 1 yıl uygulamak yerine, ceza adaletini sağlamak amacıyla hükmolunan ceza ile orantılı olarak (koşullu salıverilmeye esas alınacak sürenin (1/2'nin) 1/5'nin denetimli serbestlikte geçirilmesi yönünde) bir düzenleme yapılmaktadır. Böylelikle, her hükümlünün en az yüzde 40 oranında ceza infaz kurumunda kalması sağlanmış olacaktır.
DENETİMLİ SERBESTLİKTEN KİMLER YARARLANACAK
III. 1 yıllık denetimli serbestlik süresi geçici olarak 3 yıla çıkarılmaktadır.
1. Geçici bir düzenlemeyle belirli bir tarihten önce işlenen terör, kasten öldürme ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç tüm suçlar bakımından denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarılmaktadır.
2. Belirli bir tarihten önce işlenen suçlar bakımından, terör suçları, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç olmak üzere;
a) Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında 105/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan 'iki yıl'lık sürenin, 'dört yıl' olarak uygulanması,
b) Maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyen altmışbeş yaşını bitirmiş hükümlülerin koşullu salıverilmeleri için ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken sürelerin, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesinde düzenlenen denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilmesi,öngörülmektedir.
3. Yukarıda belirtilen hükümler, iyi halli olmak koşuluyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler hakkında da uygulanacaktır.
4. Belirli bir tarihten önce suç işleyen çocuk hükümlülerin 18 yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdikleri 1 günün 3 olarak kabul edilmesi öngörülmektedir.
ÖZEL İNFAZ USULLERİ
IV. Özel infaz usullerinin kapsamı genişletilmektedir.
1. Hapis cezalarının hafta sonu ve geceleyin ceza infaz kurumunda kalmak suretiyle infaz edilebilmesine ilişkin 6 aylık sınır, kasıtlı suçlar bakımından 1 yıl 6 aya, ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakımından ise 3 yıla çıkarılmaktadır.
2. Kadınlar ve yaşlılar için öngörülen konutta infaz usulünün uygulanacağı hapis cezalarının sınırı artırılmaktadır. Çocuklar da buraya dahil edilmektedir.Bu kapsamda konutta infazın sınırı;
a) Kadın, çocuk ve 65 yaşını bitirmiş erkeklerde 6 aydan 1 yıla,
b) 70 yaşını bitirmiş kişilerde 1 yıldan 2 yıla,
c) 75 yaşını bitirmiş kişilerde 3 yıldan 4 yıla,çıkarılmaktadır.
3. Toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan veya adli para cezasıinfaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlülerden maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği Adli Tıp Kurumu raporuyla tespit edilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine imkan sağlanmaktadır.
4. Yeni doğum yapan ve toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan ya da adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlü kadınların cezasının konutunda çektirilmesine imkan sağlanmaktadır.
İYİ HAL İNCELEMESİ
V. İyi hal incelemesi infazın tüm aşamalarında yapılacaktır.
1. Hükümlülerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesine (iyi halin belirlenmesine) ilişkin esaslar yeniden belirlenmekte ve hükümlülerin iyi hal incelemesinin infazın tüm aşamalarında yapılması sağlanmaktadır.
2. Hükümlülerin ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm aşamalarda, idare ve gözlem kurulu tarafından iyi hâlin belirlenmesine esas olmak üzere en geç 6 ayda bir değerlendirmeye tabi tutulması sağlanmaktadır.
3. Toplam 10 yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkum olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanlar hakkında yapılacak açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin değerlendirmelerde idare ve gözlem kuruluna Cumhuriyet başsavcısı veya belirleyeceği bir Cumhuriyet savcısı başkanlık edecektir. Ayrıca, idare ve gözlem kuruluna Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenen bir izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri tarafından belirlenen birer uzman katılacaktır.
HAKİMLERİN GÖREV YETKİLERİ
VI. İnfaz hakimliğinin görev ve yetkileri genişletilmektedir.İnfaz aşamasında verilecek tüm kararların infaz hâkimleri tarafından verilmesi sağlanmaktadır. Cumhuriyet savcısının infaza ilişkin verdiği kararlara karşı infaz hakimliğine şikayet başvurusunda bulunulabilmesine imkan tanınmaktadır.
İNFAZ HİZMETLERİ İYİLEŞTİRİLECEK
VII. İnfaz Kanununda yapılan düzenlemelerle infaz hizmetleri iyileştirilmektedir.
1. Açık ceza infaz kurumuna ayrılma koşulları yeniden belirlenmektedir.Toplam 10 yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkum olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların açık ceza infaz kuruma ayrılması infaz hakiminin onayına tabi tutulmaktadır.
2. Hükümlünün, duruşma, sağlık, eğitim ve çalışma gibi nedenlerle geçici olarak cezaevi dışında bulunduğu yerlerde gerçekleştirdiği disipline aykırı eylem ve sözleri nedeniyle de disiplin yaptırımlarının uygulanabilmesine imkan tanınmaktadır.
3. Zorunlu ve çok ivedi durumlarda, Cumhuriyet başsavcılığının hapis cezasının infazına 6 ay ara verebilmesine ilişkin yetkisi 1 yıla çıkarılmakta, ayrıca, hükümlünün eş veya çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle bakıma muhtaç olmaları halinde de infaza ara verilebilmesine imkan tanınmaktadır.
4. Yeni doğum yapan kadınların cezası 6 ay yerine, 1 yıl 6 ay ertelenebilecektir.
5. Çocuk hükümlülere verilebilecek ödül imkanının kapsamı genişletilmektedir.
6. Hükümlülerin, hediye kabul etme hakkı genişletilmekte, ayrıca, çocuk ve altmış beşyaşını tamamlamış hükümlüler ile beraberinde çocuğu bulunan kadın hükümlüler bakımından, belirli zaman dilimi dışında da hediye alabilme imkan sağlanmaktadır.
7. Hükümlünün bakıma muhtaç çocuklarının barındırılmasına ilişkin hükümlerin tutuklular bakımından da uygulanabilmesine imkan tanınmaktadır.
8. Hükümlülerin kamu kurum ve kuruluşlarının iş alanlarında, geceleyin bu kurum ve kuruluşlar tarafından barındırılmak koşuluyla çalıştırılabilmelerine imkan tanınmaktadır.
9. Açık ceza infaz kurumunda olanlara verilen üç günlük mazeret izni yedi güne çıkarılmaktadır.
10. Hükümlülerin mazeret iznini kullanabilmesi için ceza infaz kurumlarında iyi halli olarak geçirmesi gereken süre kısaltılmakta, hasta ziyareti amacıyla verilen mazeret izni hakkı bir defadan ikiye çıkarılmaktadır.
11. Açık ve kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlülerin salgın hastalık halinde de kuruma ait telefon ve faks cihazından derhâl yararlandırılmasına imkan tanınmaktadır.
SORUNLAR GİDERİLECEK
VIII. Diğer kanunlarda yapılan düzenlemelerle bir takım sorunlar giderilmektedir.
1. Yurt dışına çıkış yasağı gibi adli kontrole ilişkin bazı tedbirlerin takibine ilişkin şekli görevler, denetimli serbestlik müdürlüğünün görevleri arasından çıkarılmaktadır.
2. Yaralama suçunun canavarca his saiki ile (örneğin; kezzap atmak suretiyle) işlenmesi durumunda ceza artırılmaktadır. Azami verilecek süre 13 yıl 6 aydan 18 yıla çıkarılmaktadır.
3. Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim nedeni olarak kabul edilmekte ve kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık imkanı getirilmektedir.Kaçakçılık suçlarında malın değerinin hafif veya pek hafif olması halinde cezadan oransal bir indirim yapılması öngörülmektedir.Ayrıca, kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık getirilerek kaçakçılık konusu malın değerinin iki katı parayı Devlet Hazinesine ödediği takdirde cezada belli bir oranda indirim yapılması sağlanmaktadır.