Anayasa Mahkemesinden 'Hak İhlali' Kararı
Yüksek Mahkeme, bir üniversitede alt işverene bağlı olarak çalışan işçinin iş akdinin feshedilmesi sonrası açılan davada mahkemenin, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunu adres göstererek 'karar verilmesine yer olmadığı'na yönelik hüküm kurmasında mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar verdi Anayasa Mahkemesinin kararında, 685 sayılı KHK'nin birinci maddesinde OHAL Komisyonunun yetkisinin başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan KHK hükümleri ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvurularla sınırlı olduğunun herhangi bir duraksamaya yer vermeyecek şekilde açıkça düzenlendiği vurgulandı Karardan: 'İşçi ve işveren arasındaki iş hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkları çözme görevi verilen ilk derece mahkemesinin OHAL Komisyonunu işaret ederek önüne gelen bir uyuşmazlığın esası hakkında inceleme yapmadan yargılamayı sona erdirmesi bariz bir yorum hatası niteliğinde olup yargılama sonucunda verilen kararın kanunilik unsurunu taşıdığı söylenemez'.
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, bir üniversitenin rektörlüğünce, Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında çıkartılan 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) uyarınca kararnamede belirtilen yapı ve oluşumlarla olan ilişkisi nedeniyle alt işverene bağlı olarak hizmet sözleşmesiyle üniversitede çalışan işçinin, alt işverenden iş akdinin feshedilmesi istendi.
Bunun üzerine alt işveren tarafından iş akdi sona erdirilen işçi, üniversite ve alt işveren aleyhine işe iade istemiyle dava açtı.
Ankara 21. İş Mahkemesi, 667 sayılı KHK hükümlerine dayalı iş sözleşmesinin feshedildiğini, 685 saylı KHK hükümleri uyarınca da davayı inceleme yetkisinin Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonununda olduğunu belirterek, karar verilmesine yer olmadığına ve dosyanın Komisyona gönderilmesine hükmetti.
İşçi, bu karar üzerine Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu. 685 sayılı KHK ile getirilen idari başvuru yolunun KHK ile hakkında doğrudan işlem yapılan kişilere ilişkin olduğunu, kendisine ait iş sözleşmesinin herhangi bir KHK ile doğrudan sona erdirilmediğini savunan başvurucu, mahkemece, ileri sürülen deliller toplanıp bir değerlendirme yapılmadan işe iade talebini inceleme görevinin OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonuna ait olduğu gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığı şeklinde hüküm kurulmasının savunma hakkı ile mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğini ileri sürdü.
Yüksek Mahkeme, başvurucunun mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için de yeniden yargılama yapılmasına hükmetti.
- Karardan
Anayasa'nın 36. maddesinde hiçbir mahkemenin, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınmayacağının belirtildiği kararda, adil yargılanma hakkının, koşulları bulunduğu takdirde kişilere davanın görüldüğü mahkemeden uyuşmazlığın esasının incelenmesini isteme güvencesi sağladığı vurgulandı.
Üniversite bünyesinde alt işverene bağlı olarak çalışan başvurucunun işe iade istemiyle açtığı davada, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunun görevli olduğu gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiğinin hatırlatıldığı kararda, iş mahkemelerinin, işçi sayılan kişiler ile işveren arasındaki iş sözleşmesine veya İş Kanununa dayanan uyuşmazlıkların çözümü için kurulmuş mahkemeler olduğu belirtildi.
Kararda, 685 sayılı KHK'nın birinci maddesinde OHAL Komisyonunun yetkisinin başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan KHK hükümleri ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvurularla sınırlı olduğunun herhangi bir duraksamaya yer vermeyecek şekilde açıkça düzenlediği bildirildi.
Yüksek Mahkemenin kararında, şunlar kaydedildi:
"İşçi ve işveren arasındaki iş hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkları çözme görevi verilen ilk derece mahkemesinin OHAL Komisyonunu işaret ederek önüne gelen bir uyuşmazlığın esası hakkında inceleme yapmadan yargılamayı sona erdirmesi bariz bir yorum hatası niteliğinde olup yargılama sonucunda verilen kararın kanunilik unsurunu taşıdığı söylenemez. Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir."