Eklem Hastalıklarının Tedavisinde Robotik Cerrahi Dönemi

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Nevzat Selim Gökay, insan hayatını ve sağlığını ilgilendiren konularda robotlardan faydalanmamanın mümkün olmadığına dikkat çekerek, "Günümüzde teknolojinin pek çok alanında robotlar, insandan kaynaklanan hataların ortadan kaldırılması amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Peki robotik sistemlerin bu kadar yaygınlaştığı bir dünyada, insan hayatını ve sağlığını ilgilendiren bir konuda robotlardan faydalanmamak mümkün olabilir mi? Bu sorunun cevabı tabiidir ki koca bir hayır olacaktır" dedi.



Gökay, robotik sistemlerin, ilk kullanımının hava ulaşımı alanında olduğunu belirterek, bu alandaki kullanım amaçlarından bahsetti. Bu sistemin insana bağlı hataların en az seviyeye indirilmesi ve kazaların engellenmesini amaçladığını ifade eden Gökay, robotik sistemlerin sağladığı doğruluk ve güvenilirliğin hızdan etkilenmemeleri, yani tutarlı olmalarının da bu sistemleri vazgeçilemez hale getirdiğinin altını çizdi.

Kireçlenme tedavisinde protez cerrahisi

Eklem kıkırdağının yıpranması ve kaybı sonucunda halk arasında ‘kireçlenme’ olarak bilinen hastalığın ortaya çıktığını ifade eden Doç. Dr. Gökay, üzerinde kıkırdak dokusu bulunmayan kemik uçlarının sürtünmesi ile ağrının ortaya çıktığını, ağrının azaltılması için eklem yüzeylerinin kaplanması yani protez cerrahisi işleminin kullanıldığını dile getirdi.

Gökay, protez cerrahisi işleminin uzun yıllardır kireçlenme hastalığının tedavisinde kullanılan bir yöntem olduğunu vurguladı. Günümüzde protez cerrahisinin daha genç yaşlarda ve daha fazla hastaya uygulanmaya başladığına değinen Doç. Dr. Nevzat Selim Gökay, protezin yerleşme şeklinin, protezin ömrünü belirlediğine dikkat çekti.

Eklem cerrahisinde robotik sistemler

Standart cerrahi teknikte, protez uygulaması yapılırken, bir takım mekanik kılavuzların kullanıldığını ifade eden Gökay, "Bu yöntemde göz ardı edilen bir konu son yıllarda tartışılmaya başlanmıştır ki, bu da eklemlerimizin yapısının kişiye özel olmasıdır. Yani herkesin ekleminin kendine has bir anatomisi ve aynı zamanda biyomekaniği bulunmaktadır. Dolayısıyla ideal bir cerrahi için her hastanın protez cerrahisinin, kendine has bir kılavuzu yani yönlendiricisi bulunmalıdır" diyerek, robotik sistemlerin eklem cerrahisinde kullanılma fikrinin çıkma amacını açıkladı.

Robotik sistemlerde hastaların ameliyatlarının ilk olarak sanal model öncesinde planlandığını, bu planlamanın aslında bir deneme olarak görüldüğünü ifade eden Doç. Dr. Nevzat Selim Gökay, "Ayağımıza, sadece bir süreliğine giymeyi planladığımız ayakkabıları satın alırken bile defalarca denememize rağmen, ömür boyu bizi taşıyacak olan eklemlerimizin bu model üzerinde denemesini yapabilmenin bir lüks olarak görülmemesi gerekli" dedi.

Gökay, bu planlama sayesinde eklem için en uygun implant çeşidinin, ameliyat öncesinde belirlenebildiğini ifade ederek, robotik sistemlerin eklem cerrahisinde ki diğer bir avantajının eklemin biyomekaniğini cerrahi sırasında analiz edebilmeleri olduğunu sözlerine ekledi.

Son planlama sanal model üzerinde yapılıyor

Eklem bağ dengesinin, tüm derecelerdeki hareketlerde insan sezgilerinin ulaşamayacağı bir hassasiyetle cerraha rapor ettiklerini vurgulayan Doç. Dr. Gökay, bu sayede hastanın anatomisine en uygun implantı, hastanın biyomekaniğine en uygun bir pozisyonda yerleştirmek için sanal model üzerinde son planlamaların yapılabileceğini söyledi.



Doç. Dr. Gökay, "Robotik sistemlerin en can alıcı özelliğinden faydalanırız ki, o da doğruluktur. Yani robotik sistem verilen bir planı yüzde 100 bir doğrulukla uygulama kapasitesine sahiptir. Bu şekilde robot, hasta için en ideal eklem cerrahisini gerçekleştirmemize olanak sağlamış olur. Özellikle eklem cerrahisinde tecrübeli biz cerrahları heyecanlandıran robotik sistemlerin, zaman içerisinde eklem cerrahisi hakkında tüm bildiklerimizi değiştireceğini düşünmekteyim" diyerek sözlerini bitirdi.