Doktor Vagonu, Cumhuriyet Bayramında Uşaklılarla Buluştu
Yıllarca Uşak’ta sağlık hizmeti veren Doktor Vagonu İzmir’deki restorasyonun ardından 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla Uşak’a getirildi. Uşak Valisi Salim Demir’in açılışını yaptığı vagona Uşak halkı büyük ilgi gösterdi. Konuyla ilgili olarak konuşan Uşaklı Araştırmacı Yazar Mehmet Keyvanoğlu vagonun bu hale gelmesi için Uşak Tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneği olarak büyük uğraş verdiklerini söyledi. Keyvanoğlu; “Keşke yalnız Uşak’ımıza mahsus olsaydı da Banaz istasyonda, Eşme İstasyonda, ara istasyonlarda sergilenseydi. Ziyaretçiler burada görseydi daha çok hoşnut olacaktık.” Şeklinde konuştu.
Vali Demir açılışın ardından vagonu gezerek yetkililerden bilgiler aldı.
Doktor vagonunu gündeme taşıyan isim olarak bilinen Emekli öğretmen Banazlı Ramazan Taylan vagonun hikayesini şu şekilde anlattı; “ Babam köy enstitü mezunu bir öğretmendi, konuşmaları sırasında sürekli kumpanya doktorlarından, vagonlarından bahsederdi. Banaz’da o dönemlerde doktorların olmadığını ve eczanenin olmadığını, kumpanya doktorlarının her hafta Cuma günleri demiryolundan gelerek garlarda mola verdiğini ve o çevre köylerinin hastalarının geldiğini söylerdi. Doktorlar yanlarında ilaç varsa verirlermiş yoksa Uşak’tan reçeteyle alırlarmış. Babam beni de küçükken muayene olmam için bu doktor vagonuna götürmüştü.
Yıllar sonra yaklaşık 6-7 sene evvel eşimle beraber Büyükoturak istasyonuna gittiğimde bu vagonu gördüm. Sonra arkadaşlarımızla Uşak Tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneğini kurunca bu vagonu gündeme getirdik. Vagon 20 yıl Büyükoturak istasyonunda çürüdü. Çok kötü bir hali vardı. Sonra sürekli basında paylaşıldı, Banaz Belediye Başkanlarına, Banaz Kaymakamına sürekli söylendi ve bu hale geldi. Çok mutluyum, bunu görmek hem benim adıma hem dernek mensubu arkadaşlarım adına çok mutluluk verici.”
Konuyla ilgili olarak konuşan Uşaklı Araştırmacı Yazar Mehmet Keyvanoğlu Banaz’da kitap çalışmaları yaparken Doktor Vagonunun varlığını Ramazan Taylan’dan işittiklerini ve belirli zamanlarda iki üç sefer vagonu görüntülediklerini söyledi.
Vagonun orada çürümeye yüz tuttuğunu çok kötü bir halde olduğunu belirten Keyvanoğlu bundan sonraki gelişmeleri şu şekilde anlattı ; “ Yaklaşık bundan bir yıl kadar önce Ramazan Tayla öğretmene bir haber geliyor, diyor ki ‘akşam vagon gitmiş’. Biz buradan araçlarımıza bindik Büyükoturak istasyonuna gittik, gerçekten de vagon yok. Sorduk soruşturduk devlet görevlisi arkadaşlar haliyle konuşmuyorlar. Buralarda da araştırdık vagonun Balıkesir’e gittiği yönde bilgiler aldık, düştür peşine, Balıkesir’de olmadığını öğrendik. Dediler ki Manisa’da burayı aradık orada da yok. Daha sonra bindim arabama Alsancak gara gittim. Alsancak garda ben bu vagonu buldum. Akıbetini sorduk nedir ne olacak, Uşak’a verilecek mi, verilmeyecek mi? Verilebileceği söylendi. Biz bu işin peşine düştük, gerekli mercilere müracaatımızı yaptık, tamirattan sonra Uşak’a verilsin diye çok uğraştık. Bu arada restorasyonu yapan mühendislerle görüşmelerimiz oldu, bizden vagonun iç dizaynını istediler, dediler ki bu vagonu aslına uygun nasıl yapacağız. Ramazan Taylan ve diğer arkadaşlarla çektiğimiz bütün fotoğrafları topladık bir cd halinde götürdük mühendis arkadaşlara elden teslim ettik. Yapılma aşamasında en az 3 sefer bizzat atölyeye girerek vagonunun yapılmasına eşlik ettik. Sağ olsunlar bizi adam yerine koyup fikir sordular. Biz de elimizden geldiği dilimizin döndüğü kadar bilgileri verdik. Vagon bu hale geldi. Hatta Basmahanede ilk sergilendiği gün yine buradan dernek olarak gittik orada ilk ziyaretimizi yaptık. Hocamızın dediği gibi Uşak’ta olmasından gurur duyuyoruz. Keşke yalnız Uşak’ımıza mahsus olsaydı da Banaz istasyonda, Eşme İstasyonda, ara istasyonlarda sergilenseydi. Ziyaretçiler burada görseydi daha çok hoşnut olacaktık. Çünkü bu vagon Eskişehir bölgesine aitti ancak sadece Uşaklılara hizmet veriyordu. Bu vagonda doğum yapıldığını bilenler var, vagonda doğan insanlarla görüşmüşlüğümüz var. Uşak’ta çok büyük hatırası olan bir vagon. Şunu da eklemekte fayda var vagonun bu günde burada olmasında emeği geçen bütün arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.”
Doktor Vagonunda 1958-59 yıllarda muayene olan Ali Rıza Öznek Banaz’da eczane olmadığı için kendilerine buradan ilaç da verildiğini söyledi.
Yük vagonunun arkasına bağlanarak Afyonkarahisar’dan Alaşehir’e uzanan hat boyunca duraklarda halka sağlık hizmet verdini belirten Öznek; “Her hafta Cuma günü İzmir yönünde giderken muayene olurduk. Bu vagonda 3 kere muayene oldum. Banaz’da ortaokulda okuyordum. Banaz’da doktor yoktu, eczane de, yoksul aile çocukları zaten Uşak’a gidemiyordu. Haftada bir gün gelen bu vagon bütün hastaları muayene ederdi, sıradaki hastaları muayene etmeden duraktan ayrılmazdı. Tabi vagonlarda pratisyen doktorlar vardı, uzman doktor yok. Bir gün hastanın birisi fenalaştı, doktor hemen müdahale etti. Doktor hastaya Uşak’a gitmen lazım dedi ve vagona aldı. Hasta ertesi gün postayla sağlıklı bir şekilde Banaz’a döndü” dedi.