Üstün Zekalı Çocuklarda Doğru Yönlendirmeye Dikkat
Üstün zekalı çocukların bir ya da birden çok yetenek alanında ve zeka özelliğinde yaşıtlarından çok yüksek performans gösterdiklerini belirten Uzman Psikolog Merve Demir, üstün zekalı çocukların doğru şekilde yönlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Çocuk-Ergen Psikoloğu Uzman Psikolog Merve Demir, "Bu çocuklar yaşıtlarının yaklaşık yüzde 98’inden daha yüksek zeka seviyesine sahiptirler. Bu nedenle diğer çocuklardan farklı davranışları vardır. Çoğunlukla, öğretmenlerinin ve ailelerinin dikkatini çekerler. Doğru bir değerlendirme ve yönlendirme, üstün zekalı çocukların kapasitelerini daha uygun şekilde kullanmalarını sağlar" dedi.
Uzman Psikolog Demir, üstün yetenekli çocukların özelliklerini şöyle sıraladı:
"Yaratıcı düşünme becerileri gelişmiştir. Problemlere pek çok farklı çözüm bulabilirler. Meraklıdırlar, çok fazla soru sorarlar. Bilim, teknoloji, sanat gibi çeşitli ilgi alanları vardır. Birçok konuda bilgi sahibidirler. Çabuk öğrenirler. Okuduklarını kolay anlarlar. Konuşma becerileri gelişmiştir. Yaşından daha büyük bir çocuk gibi konuşabilirler. Sözcük dağarcıkları gelişmiştir. Farklı kelimeler kullanarak düşüncelerini ifade edebilirler. Hafızaları kuvvetlidir. Akıl yürütme becerileri gelişmiştir. Karmaşık ve zor işlerde başarılı olurlar. Sebep-sonuç ilişkisi kurabilirler. Gelişmiş bir mizah anlayışları vardır. Çoğunlukla kendilerinden daha büyük çocuklarla vakit geçirmeyi tercih ederler. Pek çok alanda yaşıtlarından önce gelişim gösterirler. Erken konuşabilirler. Okuma ve yazmayı yaşıtlarından erken öğrenebilirler. Sınıf ortamında; dersler onlara kolay geldiği için, sıkılabilirler."
"İzlenecek yol ile ilgili destek alın"
Uzman Psikolog Merve Demir, çocuğunun üstün yetenekli olduğunu düşünen ailelere bazı tavsiyelerde bulundu:
"Öncelikle bir uzmanla görüşün. Çocuğun profesyonel şekilde değerlendirilmesi ve daha sonra izlenecek yol ile ilgili destek alın. Üstün yetenekli çocukların ayırt edilmesinde kullanılan zeka testleri bulunmaktadır. İnternet ortamında zeka testi olarak kendi kendine yapılan testlerin hiçbir geçerliliği yoktur. Zeka testleri, yalnızca o testin eğitimini tamamlamış psikologlar tarafından uygulanabilir. Çocuğunuz üstün zekalıysa, onu ’üstün zekâlı’ olarak etiketlemeyin. Onun da diğer çocuklar gibi normal bir çocuk olduğunu, ancak bazı becerilerinin yaşıtlarından daha fazla gelişmiş olduğunu kabul edin. Ona diğer insanlardan farklıymış gibi davranmayın. Bir ebeveyn olarak koymanız gereken sınırları esnetmeyin, imtiyazlar vermeyin. Çocuğunuzun üstün yetenekli olması hiç sorun çıkarmayacağı anlamına gelmez. Üstün yetenekli çocuklar da diğer tüm çocuklarla benzer problemler yaşarlar. Bu sebeple ondan daha olgun olmasını beklemeyin. Çocuğunun yüksek bir zihinsel kapasiteye sahip olduğunu öğrenen çoğu anne baba, çocuğunun sahip olduğu potansiyeli kullanamamasından korkar. Ancak çocuğu çok zorlayıcı bir program içine sokmak da, onun isteğini azaltacaktır. Bu sebeple çocuğa baskı uygulamayın. Üstün yetenekli çocuklar oldukça meraklıdırlar ve çok fazla soru sorarlar. Hatta bazen bu, aileler için zorlayıcı da olabilir. Çocuğun sorularını mümkün olduğunca yanıtsız bırakmayın. Alışılmışın dışındaki, farklı görüşlerine saygı duyun. Konuşmasını sonuna kadar dinleyin. Çocuğun kendini geliştirebileceği fırsatlar oluşturun. Bunu yaparken ilgi alanlarını ve tercihlerini dikkate alın."
Kaynak: İHA
Uzman Psikolog Demir, üstün yetenekli çocukların özelliklerini şöyle sıraladı:
"Yaratıcı düşünme becerileri gelişmiştir. Problemlere pek çok farklı çözüm bulabilirler. Meraklıdırlar, çok fazla soru sorarlar. Bilim, teknoloji, sanat gibi çeşitli ilgi alanları vardır. Birçok konuda bilgi sahibidirler. Çabuk öğrenirler. Okuduklarını kolay anlarlar. Konuşma becerileri gelişmiştir. Yaşından daha büyük bir çocuk gibi konuşabilirler. Sözcük dağarcıkları gelişmiştir. Farklı kelimeler kullanarak düşüncelerini ifade edebilirler. Hafızaları kuvvetlidir. Akıl yürütme becerileri gelişmiştir. Karmaşık ve zor işlerde başarılı olurlar. Sebep-sonuç ilişkisi kurabilirler. Gelişmiş bir mizah anlayışları vardır. Çoğunlukla kendilerinden daha büyük çocuklarla vakit geçirmeyi tercih ederler. Pek çok alanda yaşıtlarından önce gelişim gösterirler. Erken konuşabilirler. Okuma ve yazmayı yaşıtlarından erken öğrenebilirler. Sınıf ortamında; dersler onlara kolay geldiği için, sıkılabilirler."
"İzlenecek yol ile ilgili destek alın"
Uzman Psikolog Merve Demir, çocuğunun üstün yetenekli olduğunu düşünen ailelere bazı tavsiyelerde bulundu:
"Öncelikle bir uzmanla görüşün. Çocuğun profesyonel şekilde değerlendirilmesi ve daha sonra izlenecek yol ile ilgili destek alın. Üstün yetenekli çocukların ayırt edilmesinde kullanılan zeka testleri bulunmaktadır. İnternet ortamında zeka testi olarak kendi kendine yapılan testlerin hiçbir geçerliliği yoktur. Zeka testleri, yalnızca o testin eğitimini tamamlamış psikologlar tarafından uygulanabilir. Çocuğunuz üstün zekalıysa, onu ’üstün zekâlı’ olarak etiketlemeyin. Onun da diğer çocuklar gibi normal bir çocuk olduğunu, ancak bazı becerilerinin yaşıtlarından daha fazla gelişmiş olduğunu kabul edin. Ona diğer insanlardan farklıymış gibi davranmayın. Bir ebeveyn olarak koymanız gereken sınırları esnetmeyin, imtiyazlar vermeyin. Çocuğunuzun üstün yetenekli olması hiç sorun çıkarmayacağı anlamına gelmez. Üstün yetenekli çocuklar da diğer tüm çocuklarla benzer problemler yaşarlar. Bu sebeple ondan daha olgun olmasını beklemeyin. Çocuğunun yüksek bir zihinsel kapasiteye sahip olduğunu öğrenen çoğu anne baba, çocuğunun sahip olduğu potansiyeli kullanamamasından korkar. Ancak çocuğu çok zorlayıcı bir program içine sokmak da, onun isteğini azaltacaktır. Bu sebeple çocuğa baskı uygulamayın. Üstün yetenekli çocuklar oldukça meraklıdırlar ve çok fazla soru sorarlar. Hatta bazen bu, aileler için zorlayıcı da olabilir. Çocuğun sorularını mümkün olduğunca yanıtsız bırakmayın. Alışılmışın dışındaki, farklı görüşlerine saygı duyun. Konuşmasını sonuna kadar dinleyin. Çocuğun kendini geliştirebileceği fırsatlar oluşturun. Bunu yaparken ilgi alanlarını ve tercihlerini dikkate alın."