GRAFİKLİ - İsrail'in 1967'Den Bu Yana Mescid-İ Aksa'ya Yönelik Saldırıları

Mescidi Aksa'nın avlusuna 2009'dan 2015 yılına kadar yaklaşık 54 bin 247 İsrailli zorla girdi.

Müslümanların ilk kıblesi olan Kudüs'teki Mescid-i Aksa'nın avlusuna son 7 yılda yaklaşık 54 bin 247 İsraillinin zorla girdiği bildirildi.

Filistin resmi makamlarının verilerine göre, İsrail, Doğu Kudüs'ü işgal ettiği 1967 Haziran ayından bu yana Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlallerini sürdürürken, söz konusu ihlallerin en çok yaşandığı ve tehlikeli aşamaya vardığı 2014 - 2015 yılları oldu.

Aslında İsrail, 1967'de Kudüs kentini işgal ettikten hemen sonra gerekçeleri belirtmeden Mescid-i Aksa'nın olduğu muhitte geniş kazı çalışmaları başlattı ve 21 Ağustos 1969'da da Avustralyalı Yahudi Dennis Michael Rohan, Mescid-i Aksa'ya saldırarak, mihrabını ve bin yıllık minberini yaktı. Bu güne kadar yapılan çeşitli tadilatlara rağmen söz konusu saldırının Mescid-i Aksa'da bıraktığı tahribatın eserleri yok edilemedi.

İsraillilerin Mescid-i Aksa'ya yönelik saldırıları, 11 Eylül 1982'de bir askerin Aksa'da namaz kılanların üzerine rastgele ateş açmasıyla 2 kişinin hayatını kaybetmesine ve 6 kişinin yaralanmasına yol açmasıyla yeni bir boyuta ulaşmıştı. İsrail polisinin ise 10 Ekim 1990'da Mescid-i Aksa'ya Süleyman heykelinin temel taşını yerleştirmeye çalışan Yahudilere karşı çıkan Filistinlilere ateş açması sonucu 21 kişi ölmüş, 150 kişi yaralanmıştı.

İsrail'in Mescid-i Aksa muhitinde yaptığı kazı çalışmaları çerçevesinde 25 Eylül 1996'da Aksa'nın batısındaki Burak Duvarı'na (Ağlama Duvarı) çıkan bir tünel açması, Filistin'de halkın tepkisine neden olmuş ve birkaç gün süren olaylarda 63 Filistinli öldürülmüş, bin 600 kişi yaralanmıştı.

İsrail'in eski Başbakanı Ariel Şaron'un, 2000 yılında yüzlerce korumasıyla Mescid-i Aksa'yı ziyaret etmesi de Filistin topraklarında birkaç yıl devam eden ikinci intifadanın ilk kıvılcımı oldu.

Bu baskınlara tepki olarak Mescid-i Aksa İslami Vakıflar İdaresi, Müslüman olmayanların Aksa'yı ziyaretlerini yasakladı ve İsrail'in 'ziyaretlerin yeniden başlaması' yönündeki taleplerini reddetti. Bunun üzerine 2003'te, İsrail hükümeti, Aksa Vakfı'nın itirazına rağmen Müslüman olmayan turistleri tek taraflı olarak Harem-i Şerif'in avlusuna almaya başladı. Aksa'ya yönelik baskınlarda 2014 ve 2015 yıllarında dikkate değer şekilde artış görüldü.

Eski Kudüs Müftüsü ve Mescid-i Aksa Camisi İmamı İkrime Sabri, bu konuda yaptığı açıklamada, 2015'in özelde Mescid-i Aksa ve genelde de Filistin halkı için 'en şiddetli ve zor yıl' olduğunu belirtmiş buna, İsrail işgal yönetiminin uzlaşmaz tutumu ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki aşırı sağcı hükümetin ihlallerinin neden olduğunu ifade etmişti.

Ürdün Vakıflar Bakanlığına bağlı Kudüs'teki İslami Vakıflar İdaresi verilerine göre, 2015 yılı içinde 11 bin 472 Yahudi yerleşimci Mescid-i Aksa'nın avlusuna girdi.

İslami Vakıflar Medya Koordinatörü Firas ed-Debs, 'Eylül 2015'in Aksa'ya yönelik baskınların en yoğun yaşandığı ay olduğuna işaret ederek, sadece bu dönemde Aksa'ya bin 575 Yahudi yerleşimcinin girdiğini' aktardı.

Yahudiler için yılbaşı kabul edilen 'Roş Aşana' günü olan 13 Eylül 2015'te Aksa'ya giren Yahudi yerleşimci sayısında büyük bir artış yaşandığını kaydeden Debs, 'Söz konusu baskınlara Aksa'da bulunan Müslümanların tepki göstermesi üzerine gerginlikler yaşandığını' belirtti.

Batı Şeria, Kudüs ve Gazze'de geçen ekim ayı başında başlayan ve günümüze kadar devam eden gerginliklere, Yahudi yerleşimcilerin İsrail polisinin koruması altında Aksa'ya girmeleri konusundaki ısrarının neden olduğunu vurguladı.

İsrail Savunma Bakanı Moşe Yalon'un, 9 Eylül 2015'te Mescid-i Aksa'nın kapısını ve avlusunu koruyan ve “Murabıt' olarak tanımlanan Filistinlilerin yasa dışı bir yapılanma olduğuna ilişkin kararnameyi imzalamasının ardından Aksa'ya yönelik baskınlarda artış görüldü.

Mescid-i Aksa’da özellikle sabahları bulunan ve Yahudi yerleşimcilerin Aksa’nın avlusuna düzenlediği baskınlarını önlemeye çalışan Filistinlilere “Murabıt” deniliyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinden, Aksa’daki mevcut durumun değiştirilmeyeceğine dair birkaç yazılı açıklamanın yapılmasına rağmen İsrail hükümeti, yakın zamanda Aksa’yı Müslüman ve Yahudiler arasında ayırmak istediği yönünde beyanda bulunmuştu. Hükümetin söz konusu niyeti 13 Ağustos 2014’te yapılan iç parlamenter komisyonunun oturumunda açıkça dile getirilmişti.

İsrail’in tarih boyunca Mescid-i Aksa’ya yönelik saldırıları:

- 7 Haziran 1967: Aksa işgal edilmişti.

- 21 Ağustos 1969: Mescid-i Aksa, Avustralyalı Yahudi Denis Michael Rohan tarafından ateşe verilmişti.

- 11 Nisan 1982: Bir İsrailli askerinin Aksa’da rastgele ateş etmesi sonucunda 2 Filistinli öldü, 6 Filistinli yaralandı.

- 10 Ekim 1990: Filistinlilerin, Aksa’ya Süleyman heykeline ait temel taşını koymaya çalışan Yahudi gruplarına engel olmaya çalıştığı sırada açılan ateşte 21 kişi hayatını kaybetmiş, 150 Filistinli yaralanmıştı.

- 25 Eylül 1996: Aksa’nın batı duvarının altından Acılar Yolu ile Burak Meydanı’nı birbirine bağlayan tünelin açılması, Filistin'de halkın toplu ayaklanmasına neden olmuş ve birkaç gün süren olaylarda 63 Filistinli öldürülmüş, bin 600 kişi yaralanmıştı.

- 28 Eylül 2000: Eski İsrail Başbakanı Ariel Şaron’un Aksa’nın avlusuna zorla girmesi 2. Filistin intifadasını ateşlemişti.

- 20 Ağustos 2003: İslami Vakıflar Dairesi’nin itirazlarına rağmen İsrail polisi Yahudi yerleşimciler karşısında Aksa’yı tek taraflı açmıştı.

- 6 Şubat 2007: İsrail makamlarının Aksa’nın batı duvarındaki El-Meğaribe Kapısı aracılığıyla mescide geçilmesini sağlayan Telletu’l-Meğaribe yolunu yıkmaya başlaması Filistinlileri ile İsrailliler arasında arbedelere neden olmuştu.

13 Haziran 2014 : İsraillilerin Mescid-i Aksa avlusuna girmesini protesto ettikten sonra namaz kılan 30 kişi yaralandı.

13 Ağutos 2014: İsrail Parlemtosu Knesset İçişleri Komitesi Başkanı Miri Regev: 'Tapınak Dağında namaz kılmak isteyen herkese bu olanak sağlanmalıdır' dedi.

13 Kasım 2014: Ürdün'ün başkneti Amman'da Mescid-i Aksa'daki durumu sakinleştirmek için Ürdün Kralı Abdullah, ABD Dışişleri Bakanaı John Kerry ve İsrail Başbakanı Binyamim Netanyahu'nun katılımıyla üçüncü toplantı düzenlendi.

9 Eylül 2015: İsrail Savunma Bakanı Moşe Yalon, Mescid-i Aksa'da nöbet tutan Murabıtlara yasak konulduğunu açıkladı.

14 Eylül 2015: İsrail askerleri, Mescid-i Aksa'ya postallarıyla girerek 5 Filistinliyi göz altına aldı.

Yahudi yerleşimcilerin Mescid-i Aksa'ya yönelik baskınları Filistinlilerin öfkesine neden olurken, ekim ayından günümüze İsrail güçleri ile Filistinli gençler arasında çatışmalar ve gerginlik giderek arttı.

Vakıflar İdaresi Medya Birimine göre, 2009 ile 2015 yılları arasında Mescid-i Aksa'nın avlusuna giren Yahudi yerleşimci sayısı 54 bin 247 kişiye ulaştı. Girişlerin yıllara göre dağılımı ise şöyle oldu:

-2009 yılı 5 bin 931 yerleşimci

-2010 yılı 5 bin 950 yerleşimci

-2011 yılı 3 bin 694 yerleşimci

-2012 yılı 6 bin 230 yerleşimci

-2013 yılı 9 bin 75 yerleşimci

-2014 yılı 11 bin 878 yerleşimci

-2015 yılı 11 bin 489 yerleşimci

2015 yılında ihlalde bulunan yerleşimci sayısının dağılımı ise aşağıdaki gibi gerçekleşti:

'- Ocak 717

- Şubat 604

- Mart Bin 64

- Nisan Bin 213

- Mayıs 958

- Haziran 623

- Temmuz 930

- Ağustos 808

- Eylül Bin 575, aralarında İsrail Tarım Bakanı Uri Ariel de bulunuyordu.

- Ekim Bin 64

- Kasım Bin 15

- Aralık 918.'

Kaynak: AA