'TTIP Ve TPP Müzakereleri Hüsranla Sonuçlanabilir'

ABD Kongresi'nin ABD Başkanı Barack Obama'ya "Ticaret Geliştirme Yetkisi" (TPA) verilmesi konusundaki çelişkili tutumu, Trans Pasifik Ortaklığı (TPP) ve Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı'nın (TTIP) geleceğini belirsizleştiriyor.

Obama'ya, müzakereleri devam eden TPP ve TTIP anlaşmalarını hızlandırma yetkisi tanıyacak tartışmalı TPA yasa tasarısı, ABD'de iç siyasetinin son dönemdeki en önemli gündem maddesi haline geldi.

ABD Senatosu, Kongre'nin 'Obama'nın imzaladığı anlaşma şartlarını değiştirme hakkından vazgeçmesini öngören' tasarısını, hükümetin serbest ticaret nedeniyle işini kaybeden Amerikalı işçiler için 1962'den bu yana sürdürdüğü 'Ticari Uyum Yardımı'nın (TAA) uzatılmasına yönelik kanun teklifiyle beraber torba yasa şeklinde onaylamıştı.

Kongre'nin diğer kanadı Temsilciler Meclisi, geçen cuma günü, söz konusu yardım programına yönelik yasa teklifini, Obama'ya hızlı yasama yetkisi tanınmasını önlemek amacıyla 126'ya karşı 302 oyla reddetti.

Obama'nın Kongre'ye olağandışı ikna ziyaretinden sonra gerçekleşen oylamada, TAA programını başından beri destekleyen Demokratların büyük çoğunluğunun ret oyu kullanması dikkat çekti. Meclis'in dakikalar sonra,Obama'ya şartsız TPA desteği verilmesi teklifini 212'ye karşı 219 oyla kabul etmesi sürpriz olarak değerlendirildi.

- Belirsizlik devam ediyor

ABD'de kanun tasarılarının yasalaşması için Başkan'ın imzasına sunulmadan önce Kongre'nin her iki tarafından da aynı içerikle geçmesi gerekiyor.

Obama'ya özel yetki sağlayacak TPA yasa tasarısının Temsilciler Meclisi'nde tek başına kabul edilmiş olması yeterli değil. Tasarı, Senato'dan TAA'ye ilişkin yasa teklifiyle aynı pakette geçtiği için Temsilciler Meclisi'nin bu öneriyi de geçirmesi gerekiyor .Bazı Demokrat ve Cumhuriyetçi temsilciler, Beyaz Saray'ın öncelikleri arasında yer alan ticaret anlaşmalarına daha fazla Amerikalının işini kaybetmesine neden olacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor.

- Her yıl milyonlarca Amerikalı işini kaybediyor

Ulusal Ekonomik Araştırmalar Bürosu (NBER) tarafından yayımlanan bir araştırma, 'Her yıl milyonlarca Amerikalı'nın işini kaybettiği' argümanını destekler nitelikte.

Araştırmada yer alan veriler, sadece ABD sanayisinin her yıl ucuz emek ve girdi için yurtdışına taşınan şirketler nedeniyle 1 milyon kişilik istihdam kaybına uğradığını ortaya koyuyor.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Ekonomik Politikalar Enstitüsü'ne göre ise ABD, 2001-2011 yılları arasında 2,7 milyon iş pozisyonunu Çin'e kaptırdı.

- "TPP'in net getirisi yıllık 77 milyar dolar olacak"

Ülkedeki serbest ticaret yanlıları, dış kaynak kullanımı ve sermaye hareketliliğinin küreselleşmenin bir sonucu olduğuna dikkat çekerken sürecin ticaret anlaşmalarından bağımsız gerçekleştiğine işaret ediyor.

Birçok ekonomist serbest ticaret anlaşmalarının ABD ekonomisine net katkı sağlayacağı görüşünde. Johns Hopkins Üniversitesi Ekonomi Profesörü Michael Plummer ve Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Ekonomisti Peter Petri'nin ortak araştırmalarına göre, sadece TPP'nin ABD ekonomisine net getirisi yıllık 77 milyar dolar olacak.

TPP ve TTIP anlaşmalarının ABD'ye sadece ekonomi değil siyaset ve güvenlik alanlarında da avantaj sağlayacağını düşünen destekçiler, Obama'ya özel yetki tanınmasının anlaşmaların gerçekleşmesi için gerekli olduğunu savunuyor.

TPP'in, ABD'nin Asya ülkeleriyle ilişkilerini güçlendireceğini ve Çin'le rekabette önem taşıdığını düşünen gruplar, anlaşmanın gerçekleşmemesi halinde dünya ticaretinin Çin'in kurallarına göre şekilleneceğini, ABD'nin ise Çin'in gerisinde kalacağını dile getiriyor.

- "Müzakereler hüsranla bitebilir"

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Brookings Enstitüsü Uzmanı Joshua Meltzer, TPA tasarısının Kongre'den geçme olasılığının tüm açmazlara rağmen sürdüğünü belirtirken, "TPA tasarısı için farklı senaryolar izlenebilir. Ne olacağını bekleyip göreceğiz fakat TPP ve TTIP'in, Obama'ya özel yetki tanınmadan sonuçlanması çok zor" dedi.

Meltzer, TPA'nın olmaması durumunda Kongre üyelerinin imzalanan ticaret anlaşmalarının her şartını değiştirmeye çalışacağını savunarak şunları kaydetti: "Kongre, TPA yoksa, anlaşmaya taraf ülkelerden daha fazla imtiyaz isteyebilir. Bu nedenle diğer ülkeler de masaya en iyi tekliflerini koymayacaklar ve uzun süre devam eden müzakereler hüsranla sonuçlanacak.TPP müzakereleri ise TPA'in onaylanması halinde bu yıl içinde sonlandırılabilir"

Müzakereleri 2008 yılında başlayan TPP'in; ABD, Japonya, Avustralya, Brunei, Malezya, Yeni Zelanda, Vietnam, Meksika, Singapur, Kanada, Peru ve Şili olmak üzere Pasifik Okyanusu'na kıyısı bulunan 12 ülke arasında imzalanması planlanıyor. Bu ülkelerin toplam Gayri Safi Yurtiçi Hasılası, dünya ekonomisinin yüzde 40'ını oluştuyor. TTIP ise 2013 yılından bu yana ABD ve Avrupa Birliği tarafından müzakere ediliyor.

Kaynak: AA