'İkiz Meyve ve Sebzelerin Nedeni Hormon Değil'
Sebze ve meyvelerde görülen ikiz oluşumların hormon kullanımından değil, tomurcuklanma döneminde doğal iklim koşullarının olumsuzluklarından etkilenme nedeniyle kaynaklandığı belirlendi.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yasemin Evrenseloğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sert çekirdekli türlerde meyve tutumu için yapay hormon kullanılmadığını söyledi.
Bazı durumlarda domates ve patlıcan gibi bazı sebzelerde meyve tutumunu sağlamak için yapay hormon kullanıldığı bilgisini veren Evrenseloğlu, şöyle konuştu:
"Yapay hormon uygulaması sonucu özellikle yüksek dozlarda meyvede şekil bozuklukları görülebilmektedir. Bu şekil bozuklukları görülen domates meyvelerinde tohum yoksa hormon uygulamasından şüphelenilmelidir. Kiraz, vişne, şeftali ve nektarin gibi meyve türlerindeki ikiz meyve oluşumunda kesinlikle hormon uygulaması söz konusu değildir. Bu, doğal bir oluşumdur ve insan sağlığı için zararlı bir yönü yoktur. Bu türlerin yanında çilek, muz, yenidünya gibi türlerde de ikiz meyve oluşumu görülmektedir. Yine bu türlerde de ikiz meyve oluşumunun hormonla ilgisi bulunmamaktadır."
- İkiz meyve oluşumunun etkileri
Aynı bölümde görevli Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cenap Yılmaz ise hormon uygulama zamanının çok önemli olduğunu vurguladı.
Büyümeyi düzenleyici maddelerin bahçe bitkilerindeki etkilerinin, uygulama zamanı ve dozuna göre değiştiğini anlatan Yılmaz, "Yetersiz veya fazla dozaj, çok olumsuz etkiler oluşturabileceği gibi uygulama zamanının tam belirlenememesi de istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Bahçe bitkileri yetiştiriciliğinde değişik amaçlarla büyümeyi düzenleyici maddeler kullanılmaktadır fakat tavsiye zamanında ve dozunda kullanılan bu preparatlar herhangi bir kalıntı ve olumsuz etkiye neden olmamaktadır. İkiz meyveler hormon kullanımı sonucu değil, ağaç üzerinde doğal iklim koşullarının olumsuzlukları neticesinde oluşmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.
İkiz veya çift meyve olarak adlandırılan anormal meyve oluşumunun, iki dişi organ ihtiva eden çiçeklerin döllenmesinden oluştuğunu dile getiren Yılmaz, bunun hormon kullanımına bağlı olmadığını aktardı.
Yılmaz, ikiz meyve oluşumunun özellikle sert çekirdekli meyve türlerinde çiçek tomurcuğu şekillenirken yaz mevsiminde ağaçların aşırı sıcaklara maruz kalmasından kaynaklanabileceğine işaret eden Yılmaz, şunları kaydetti:
"Yüksek sıcaklık, kuraklıkla daha şiddetli olarak etki etmekte ve daha fazla ikiz meyve oluşmaktadır. Bazı tür ve çeşitlerde bu anormal oluşumdan dolayı yüzde 50'lere varan ürün kayıplarıyla karşılaşılmaktadır. Bu türlerde çift meyve oluşumu, bir önceki yaz aylarında çiçek organ taslaklarının farklılaşma dönemindeki, anormal iklim ve bakım koşullarından kaynaklanmaktadır. Bu anormal oluşum içinde en hassas devre, çiçek tomurcuğu farklılaşmasının oluştuğu dönemdir. Birbirine yapışık iki meyveden biri olgunlaşmaz. Bazı durumlarda ise ikisi de olgun bir meyvenin renk ve lezzetinde olan bu tip meyveler asimetrik yapıda olur. Bazı durumlarda az miktarda meyve eti gelişimi olmaktadır. Bazen de yumurtalıklardan biri diğerine yapışık olarak kurur ve buruşur. Bu durumlar, üçlü veya daha fazla meyve oluşumlarında da görülebilir. İkiz meyve oluşumunu engellemek için öncelikle ikiz meyve oluşturma eğilimi az olan çeşitler tercih edilmelidir. Bununla beraber yaz döneminde yeterli ve düzenli sulama, meyve ağaçları için gölgeleme uygulaması ve ışığı yansıtıcı beyaz renkli bir kil minerali olan kaolin uygulaması yapılması yararlı olmaktadır."
Kaynak: AA
Bazı durumlarda domates ve patlıcan gibi bazı sebzelerde meyve tutumunu sağlamak için yapay hormon kullanıldığı bilgisini veren Evrenseloğlu, şöyle konuştu:
"Yapay hormon uygulaması sonucu özellikle yüksek dozlarda meyvede şekil bozuklukları görülebilmektedir. Bu şekil bozuklukları görülen domates meyvelerinde tohum yoksa hormon uygulamasından şüphelenilmelidir. Kiraz, vişne, şeftali ve nektarin gibi meyve türlerindeki ikiz meyve oluşumunda kesinlikle hormon uygulaması söz konusu değildir. Bu, doğal bir oluşumdur ve insan sağlığı için zararlı bir yönü yoktur. Bu türlerin yanında çilek, muz, yenidünya gibi türlerde de ikiz meyve oluşumu görülmektedir. Yine bu türlerde de ikiz meyve oluşumunun hormonla ilgisi bulunmamaktadır."
- İkiz meyve oluşumunun etkileri
Aynı bölümde görevli Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cenap Yılmaz ise hormon uygulama zamanının çok önemli olduğunu vurguladı.
Büyümeyi düzenleyici maddelerin bahçe bitkilerindeki etkilerinin, uygulama zamanı ve dozuna göre değiştiğini anlatan Yılmaz, "Yetersiz veya fazla dozaj, çok olumsuz etkiler oluşturabileceği gibi uygulama zamanının tam belirlenememesi de istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Bahçe bitkileri yetiştiriciliğinde değişik amaçlarla büyümeyi düzenleyici maddeler kullanılmaktadır fakat tavsiye zamanında ve dozunda kullanılan bu preparatlar herhangi bir kalıntı ve olumsuz etkiye neden olmamaktadır. İkiz meyveler hormon kullanımı sonucu değil, ağaç üzerinde doğal iklim koşullarının olumsuzlukları neticesinde oluşmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.
İkiz veya çift meyve olarak adlandırılan anormal meyve oluşumunun, iki dişi organ ihtiva eden çiçeklerin döllenmesinden oluştuğunu dile getiren Yılmaz, bunun hormon kullanımına bağlı olmadığını aktardı.
Yılmaz, ikiz meyve oluşumunun özellikle sert çekirdekli meyve türlerinde çiçek tomurcuğu şekillenirken yaz mevsiminde ağaçların aşırı sıcaklara maruz kalmasından kaynaklanabileceğine işaret eden Yılmaz, şunları kaydetti:
"Yüksek sıcaklık, kuraklıkla daha şiddetli olarak etki etmekte ve daha fazla ikiz meyve oluşmaktadır. Bazı tür ve çeşitlerde bu anormal oluşumdan dolayı yüzde 50'lere varan ürün kayıplarıyla karşılaşılmaktadır. Bu türlerde çift meyve oluşumu, bir önceki yaz aylarında çiçek organ taslaklarının farklılaşma dönemindeki, anormal iklim ve bakım koşullarından kaynaklanmaktadır. Bu anormal oluşum içinde en hassas devre, çiçek tomurcuğu farklılaşmasının oluştuğu dönemdir. Birbirine yapışık iki meyveden biri olgunlaşmaz. Bazı durumlarda ise ikisi de olgun bir meyvenin renk ve lezzetinde olan bu tip meyveler asimetrik yapıda olur. Bazı durumlarda az miktarda meyve eti gelişimi olmaktadır. Bazen de yumurtalıklardan biri diğerine yapışık olarak kurur ve buruşur. Bu durumlar, üçlü veya daha fazla meyve oluşumlarında da görülebilir. İkiz meyve oluşumunu engellemek için öncelikle ikiz meyve oluşturma eğilimi az olan çeşitler tercih edilmelidir. Bununla beraber yaz döneminde yeterli ve düzenli sulama, meyve ağaçları için gölgeleme uygulaması ve ışığı yansıtıcı beyaz renkli bir kil minerali olan kaolin uygulaması yapılması yararlı olmaktadır."