Yeni Yargı Paketi Tbmm'ye Sunuldu (1)

Tasarı, esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapanlara verilen cezayı artırıyor. Esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişiye verilen 1 yıldan 7 yıla kadar olan hapis cezası, 5 yıldan 12 yıla çıkarılıyor.

Özellikle kendi kullanımı için ihtiyaç duyduğu esrarı elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
İdari yargıda itiraz, kanun yolu yerine istinaf kanun yolu olarak öngören tasarıyla, bu doğrultuda Harçlar Kanunu'nda gerekli uyum düzenlemesi yapılıyor.
Temyiz, istinaf ve itiraz harçlarında, yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil olmak üzere bölge idare mahkemelerine "itirazen yapılacak başvurularda" ibaresi, "yapılacak istinaf yolu başvurularında" şeklinde değiştiriliyor.

-Bölge idare mahkemeleri

Tasarı, bölge idare mahkemelerinin oluşumunu yeniden düzenliyor.
Bölge idare mahkemeleri, başkanlık, başkanlar kurulu, daireler, bölge idare mahkemesi adalet komisyonu ve müdürlüklerden oluşacak.

Bölge idare mahkemelerinde, biri idare diğeri vergi olmak üzere en az 2 daire yer alacak. Gerekli hallerde dairelerin sayısı, Adalet Bakanlığı'nın teklifi üzerine HSYK'ca artırılıp azaltılabilecek.

Dairelerde bir başkan ile yeteri kadar üye bulunacak. Bölge İdare Mahkemesi başkan ve üyeliklerine HSYK tarafından atama yapılacak.

Bölge idare mahkemelerinin görevleri arasında, istinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak da yer alacak. Bölge idare mahkemeleri ayrıca, yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını kesin karara bağlayacak.
Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulu, bölge idare mahkemesi başkanı ile daire başkanlarından oluşacak. Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulu, bölge idare mahkemesi daireleri arasındaki iş bölümünü belirleyecek, daireler arasında çıkan iş bölümü uyuşmazlıklarını karara bağlayacak, hukuki veya fiili nedenlerle bir dairenin kendi üyeleriyle toplanamadığı hallerde ilgisine göre diğer dairelerden üye görevlendirecek. Başkanlar kurulu eksiksiz toplanacak, çoğunlukla karar verecek.
Bölge idare mahkemesi daireleri, ilk derece mahkemelerince verilen ve istinaf yolu açık olan nihai kararlara karşı yapılan istinaf başvurularını ve yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlara karşı yapılan itirazları inceleyerek karara bağlayacak.
Bölge idare mahkemesi başkanı ve daire başkanları, birinci sınıf olup birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş; daire üyeleri ise en az birinci sınıfa ayrılmış olup birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idari yargı hakim ve savcıları arasından HSYK'ca atanacak.
Bölge idare mahkemesi başkanı, daire başkanları ve üyeleri, istekleri olmaksızın 4 yıldan önce başka bir yere veya göreve atanamayacak. Ancak ihtiyaç bulunması halinde muvafakatleri alınarak veya haklarında yapılacak soruşturma sonunda görev yeri veya görevlerinin değiştirilmesine HSYK'ca karar verilebilecek. Danıştay daire başkanı ve üyeleri, istekleri üzerine HSYK tarafından bölge idare mahkemesi başkan veya daire başkanı olarak atanabilecek.
Her daire, bir başkan ve 2 üyenin katılımıyla toplanacak. Görüşmeler gizli yapılacak, kararlar çoğunlukla verilecek. Hukuki veya fiili nedenlerle bir daire toplanamazsa, başkanlar kurulunun kararıyla diğer dairelerden; bu da mümkün olmazsa, HSYK tarafından diğer bölge idare mahkemelerinden yetkili olarak görevlendirilen üyelerle eksiklik tamamlanacak.
Her bölge idare mahkemesinde bir bölge idare mahkemesi adalet komisyonu bulunacak.
Her idare ve vergi mahkemesinde bir yazı işleri müdürlüğü kurulacak. Adalet Bakanlığınca gerekli görülen yerlerde ayrıca idari, mali ve teknik işlerle ilgili müdürlükler oluşturulacak.

-3 ay içinde kurulacak

Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'da öngörülen tek hakimle çözümlenecek davalara ilişkin parasal sınırın, her takvim yılı başında yeniden değerleme oranında arttırılması sırasında 10 milyon lirayı aşmayan bölüm yerine artık bin lirayı aşmayan kısım dikkate alınmayacak.
Adalet Bakanlığı, tasarının yasalaşıp yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde öngörülen bölge idare mahkemelerini kuracak. Mevcut bölge idare mahkemeleri, ilan tarihine kadar faaliyetlerine devam edecek. İlan tarihi itibarıyla, mevcut bölge idare mahkemelerinde bulunan dosyalar; yargı çevreleri dikkate alınarak kurulan bölge idare mahkemelerine devredilecek.
Bölge idare mahkemeleri, göreve başlamadan önce HSYK'ca bu mahkemelerin başkanları, daire başkanları ve üyelerinin atamaları yapılacak.


-İvedi yargılama usulü geliyor

Tasarı, idari yargılamaya ivedi yargılama usulü kurumu kazandırıyor.
İvedi yargılama usulü, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemleri, acele kamulaştırma işlemleri, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararları, Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca yapılan satış, tahsis ve kiralama işlemleri, Çevre Kanunu uyarınca, idari yaptırım kararları hariç çevresel etki değerlendirmesi sonucu alınan kararlar, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesinde alınan Bakanlar Kurulu kararlarından doğan uyuşmazlıklar hakkında uygulanacak.
İvedi yargılama usulünde, dava açma süresi 30 gün olacak. 7 gün içinde ilk inceleme yapılacak, dava dilekçesi ile ekleri tebliğe çıkarılacak.
Savunma süresi, dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gün olacak, bu süre bir defaya mahsus en fazla 15 gün uzatılabilecek.
Yürütmenin durdurulması talebine ilişkin verilecek kararlara itiraz edilemeyecek. Bu davalar dosyanın tekemmülünden itibaren en geç 1 ay içinde karara bağlanacak.

-İstinaf yolu

İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilinecek.
İstinaf yoluna başvurulamayacak davalar tasarıda şöyle sıralanıyor:
-İlk, orta ve yükseköğrenim öğrencilerinin not tespitleri ile bu öğrencilere uyarma ve kınama niteliğinde disiplin cezası verilmesine ilişkin işlemlere,
-Kamu görevlilerinin lojman ve izin işlemlerine,
-Kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının üyelerine uyarma ve kınama niteliğinde disiplin cezası verilmesine ilişkin işlemlere,
-Asker ailelerine yardımla ilgili işlemlere,
-Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik
Kanunu gereğince kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan sosyal yardımlarla ilgili işlemlere,
-Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin
Önlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasıyla ilgili işlemlere karşı açılan davalar,
-Konusu 5 bin lirayı geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları.
Bunlar hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olacak.
İstinaf, temyizin şekil ve usullerine tabi olacak. İstinaf başvurusuna konu olacak kararlara karşı yapılan kanun yolu başvurularında dilekçelerdeki hitap ve istekle bağlı kalınmaksızın dosyalar bölge idare mahkemesine gönderilecek.
Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verecek.
Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmazsa, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verecek.
İvedi yargılama usulüne tabi olan davalarda istinaf yoluna başvurulamayacak.
(Sürecek)