İran'la Türkiye Arasında Yeni Bir Doğalgaz Boru Hattı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Petrol Platformu Derneği (PETFORM) Yönetim Kurulu üyelerini makamında kabul etti. Yıldız, 2013 yılının genel bir değerlendirmesini yapacaklarını belirterek, "Normalde 2013 yılı içerisinde 26 adedi yerli ve 24 adedi yabancı olmak üzere toplam 50 tane şirketin Türkiye genelindeki kara ve denizlerde olmak üzere 400 bin kilometrekarelik daha üzerinde ruhsatta faaliyet gösterdiler. 2013 yılında ruhsatlarda devam eden bütün jeolojik çalışmalarda, yaklaşık 18 bin kilometrekarelik yerde 2 ve 3 boyutlu sismikler yapıldı" dedi.

2013 yılında 95 adet arama ve tespit, 73 adet de üretim olmak üzere toplam 168 adet kuyunun açıldığını anlatan Yıldız, bunun geçen yıla göre yüzde 6'lık bir büyümeye karşılık geldiğine dikkati çekti. Yıldız, 42 adetinde petrol ve 5 adetinde de doğalgaza ulaşıldığın söyleyerek, ham petrol ve doğalgaz üretiminde 15 şirket tarafından bin 256 adet kuyuda şu anda faaliyet gösterildiğini ve günlük 46 bin varillik üretimin olduğunu ifade etti.

2013 yılında toplam üretimin 2.4 milyon tona karşılık geldiğini söyleyen Yıldız, "16 şirket tarafından 263 adet kuyuda ise günlük ortalama 1.5 milyon metreküp civarından doğalgaz üretiliyor. Bir önceki yıllara göre daha az üretilen bir doğalgaza karşılık geliyor. 2013 yılında, toplam yatırımlara harcanan para 952 milyon dolar oldu. Bu tutarın yarısı da TPAO tarafından yapıldı. Üretilen petrol ve doğalgazdan alınan toplam devlet payı 465 milyon TL tahsil edildi, bu Hazine'ye aktarıldı. Üretim yapan şirketlerin ödeyeceği, kurumlar vergisi bu tutara dahil olmadan bu miktarı söylüyorum. Arama ve üretim sektörünün ekonomik portföyü yaklaşık 10 bin kişinin istihdam edildiği bir sektördeyiz. 1 milyar dolarlık yatırımın yapıldığı sektörün faaliyetleri sonucunda da, petrol ve doğalgaz üretimiyle yıllık ithalat faturamıza 2.3 milyar dolarlık olumlu manada katkı sağlamış bulunuyoruz" ifadelerini kullandı.

Bakan Yıldız, açıklaması sonrası gazetecilerin sorularını cevapladı. Bir gazetecinin, "Erbil yönetimi ile devam eden petrol anlaşmasına ilişkin anlaşmayı Bağdat'a ilettiğine dair bir açıklama yapıldı. Petrol gelirlerinin kamu bankasında toplanması hususunda bir anlaşma sağlandı mı" sorusuna Yıldız, "Sayın Neçirvan Barzani ile en son cuma günü akşam Sayın Başbakanımıza refaketle yaptığımız toplantıda, Bağdat ile Erbil arasında kurulan komitenin çalışmalarının devam ettiğini, ve henüz nihayetlenmediğini. Yaklaşık 420-430 bin variller civarındaydı Ceyhan'da birikin Irak petrolü. Bununla alakalı 'uluslararası arenaya açılacak mı, bunlar piyasaya sunulacak mı' konuları tabii ki konuşuldu. Her zaman söylediğimiz gibi varlıklarının paylaşılması lazım geldiğini, yokluklarının paylaşılamayacağını' her zaman söylüyoruz. Zaman zaman da 90 milyon dolarlık bir satışın gerçekleştiğini basından öğreniyorum. Böyle birşey şu anda söz konusu. değil. Bir satış gerçekleşecek olursa Bağdat'ın bundan bilgisinin olacağını, dekontlarının kendilerine ulaşacağını. Bu petrolün Türkiye'nin değil, Irak'ın petrolü olduğunu her zaman söylüyoruz. Bizim temennimiz Erbil ve Bağdat kendi aralarında anlaşmış olsunlar ve buradan elde edilecek gelirin öncelikle Türk bankalarında olmak kaydıyla bloke edildikten sonra kendi hesaplarına aktarılmasıyla alakalı işlemlerin süreceğini aramızdaki sözleşme gereği bunda mutabık kalmıştık. Biz, komite çalışmalarının nihayetlenmesini özellikle isteriz ve dünya piyasalarına da Irak'ın petrolü daha fazla aksın isteriz" cevabını verdi.

İRAN'LA TAHKİM SÜRECİNİN BUGÜN BAŞLAMASI
İran'la tahkim süreci bugün başlamasına ve İran'dan yeni bir teklifin gelip gelmediğine ilişkin değerlendirmede bulunan Yıldız, "Arkadaşlarımız orada olacak. Orada yaklaşık 2 haftalık süreç var. Bunu önemli buluyoruz. Tahkim heyetinin objektif tutumuna ve yansız tavrına olan inancımızı her vesileyle belirtiyoruz. Oradan çıkacak karara saygılıyız. Şu ana kadar İran'dan 2001'den bu yana 66 milyar metreküp civarında toplam gaz alınmış bulunuyor. Bu bizim şuanda kullandığımız gazın 1,5 katına denk geliyor. Bu ciddi bir rakam ama geçtiğimiz hafta yapılan çalışmalarda İranlı heyetin arkadaşlarımıza somut manada sunduğu, bizi tatmin edecek bir rakam söz konusu değil. Bu hafta içerisinde yapılacak çalışmalarda umarım bunlar gerçekleşebilir. Bir yandan da süreç devam ediyor. Tahkim heyetiyle ilgili çalışmalar da devam ediyor. Gelişme olursa kamuoyuyla paylaşacağız, aksi halde eski sürecin devam ettiğini söylemek isterim" dedi.

Bakan Yıldız, İsrail'in 4 Türk şirketine Avrupa'ya doğalgazı taşıması için teklifte bulunduğu iddialarına ilişkin, "İsrail gazı önemli bir konu. Akdeniz'de Güney Kıbrıs yerel yönetimlerinin, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ve bölgedeki istikrarının sağlanması açısından enerjinin olumlu manada ciddi bir katalizör göreceğine inanıyoruz. Özel şirketlerle İsrailli firmaların görüşmeleri devam ediyor. Bizden istenmiş bir randevu yok, randevu istenmesi halinde tabii ki bunu değerlendireceğiz ama öncelikle bunların fizibiliteleri özel sektörlerle beraber mutlaka kendi aralarında değerlendirilecektir. Süreci takip ediyoruz" diye konuştu.

"ÖNÜMÜZDEKİ YILA KADAR DOĞALKAZ KAYNAKLARIYLA AKALALI YENİ ÇALIŞMALAR YAPMAMIZ LAZIM"
Bir soru üzerine, havaların mevsim normallerinin üzerinde olması doğalgaz ithalatını olumlu manada etkileyen bir konu ve daha fazla doğalgaz ithalatını engelleyen bir husus olduğuna dikkati çeken Yıldız, "Daha rahat bir kış geçirdiğimizi söylememem lazım. Doğalgaza olan ihtiyacın her geçen gün arttığını belirtmeliyiz. İlçelerdeki, özellikle konutlardaki tüketimin artmasıyla beraber, daha çok abone olunmasıyla beraber daha çok doğalgaz kullanılmaya devam ediyor, bir önceki yıla nazaran daha çok aboneye hizmet ediyoruz. Bizim, önümüzdeki yıla kadar hem depolama faaliyetleri hem de yeni doğalgaz kaynaklarıyla alakalı yeni çalışmalar yapmamız lazım" dedi.

Başka bir gazetecinin, "İran'la Türkiye arasındaki yeni bir doğalgaz boru hattı kurulması düşünülüyor mu" sorusuna Yıldız, "Kendi aramızda bir anlaşma şuanda masamızın üzerinde değil. Bizim üzerimizden Avrupa'ya aktarılacak doğalgazla alakalı bir önceki yılın sonunda Resmi Gazete'de yayınlanmış olan bir süreç içerisindeyiz. İran doğalgazını Türkiye üzerinde AB ülkelerinin ihtiyacını karşılamak üzere aktaracak. Tahran ziyaretimizde bunlar konu edildi. Biz, böyle bir projenini Türkiye üzerinden özellikle coğrafyasından kaynaklanan avantajları daha iyi kullanmak adına böyle bir projeye olumlu baktığımızı söylüyoruz. 'Bu proje hızlı mı, yavaş mı ilerler' bu Türkiye'nin öncelikli problemi ve gündemi değildir. O projenin istihdam açısından, Türkiye'deki kullanılacak yaklaşık 2 milyon tonluk çelik boru açısından önemli bir yanı vardır. Bu projenin bu manada destekçisi olduğumuzu söylememiz lazım. İran'la yeni yapılmış bir anlaşmaya istinaden bu boru hattından bir doğalgaz alımı şu anda söz konusu değildir. Bir yeni bir doğalgaz anlaşması içinde, öncelikle beklediğimiz rakamın İran'ın doğalgaz fiyatları olduğunu söylemem gerekiyor. İster mevcut doğalgaz boru hatlarına verilecek olan doğalgaz miktarının isterse yeni boru hatlarından aktarılacak doğalgazın fiyatları bizim için tabii ki önceliklidir" cevabını verdi.

Teşvik Kararnamesi taslağına petrol ve doğalgaz aramacılığına ilişkin bir madde konulduğunu belirten Yıldız, "Hangi bölgede olursa olsun 5. bölgedeki teşvik kapsamından yararlanacak şekliyle arama faaliyetlerinin daha da teşvik edildiği Türkiye görmüş olacağız" şeklinde konuştu.

Bir soru üzerine Yıldız, EPDK Başkanı'nın bu hafta içerisinde atanacağına işaret etti.

İran'dan gelen doğalgazdaki artışa ilişkin bir soruya Yıldız, "Günlük 29 milyon metreküp civarında doğalgaz alıyoruz İran'dan. 18-19 milyon metrüplere kadar düşmüştü, bu hafta normale dönecek" karşılığını verdi.