En Çok İş Kazası Yaşanan Meslekler Madencilik ve Taş Ocakçılığı

TÜİK verilerine göre; İlki 2007 yılında yapılan “İş Kazaları ve İşe Bağlı Sağlık Problemleri” konulu araştırma, Hanehalkı İşgücü Anketi ile birlikte ülkemizde ikinci defa 2013 yılı Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında, gerçekleştirildi.

Araştırma sonuçları, uygulama dönemi itibariyle istihdamda olan veya son 12 ay içinde bir işte çalışmış olan fertlerin, son 12 ay içinde herhangi bir iş kazası geçirip geçirmedikleri veya referans haftasında istihdam edilen ya da geçmişte çalışmış olanların son 12 ay içinde işe dayalı bir sağlık probleminin etkilerine maruz kalıp kalmadıklarına ilişkin bilgiler veriyor. Son 12 ay içerisinde çalışmış olanların yüzde 2,3’ü bir iş kazası geçirdi. Türkiye genelinde son 12 ay içinde istihdam edilenlerden yüzde 2,3’ü bir iş kazası geçirdi. Bu oran erkeklerde yüzde 2,8 iken, kadınlarda yüzde 1,3 olarak gerçekleşti. Toplam iş kazası geçirenlerin yüzde 81,6’sını erkekler oluşturdu. Son 12 Ay İçerisinde İstihdam Edilenlerden İş Kazası Geçirenler, 2007-2013 sektörel olarak incelendiğinde, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 10,4, elektrik, gaz, buhar, su ve kanalizasyon sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 5,2 iken, inşaat sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 4,3 oldu. Sektör bazındaki sonuçlar, 2007 yılı sonuçları ile karşılaştırıldığında iş kazası geçirenlerin payı madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe 0,1 puan artarken, inşaat sektöründe 0,2 puan azaldı. Elektrik, gaz, buhar, su ve kanalizasyon sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı ise değişmedi. İş kazası geçiren sayısında en büyük payı alan imalat sanayi sektöründe ise iş kazası geçirenlerin oranı 1,8 puan azalarak yüzde 3,3 olarak gerçekleşti. Sektörlere Göre İş Kazası Geçirenlerin Oranı, 2007-2013 Son 12 ay içinde istihdam edilen 15-24 yaş grubundaki fertlerde iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 1,9 iken, 25-34 yaş grubunda bu oran yüzde 2,3, 35-54 yaş grubunda yüzde 2,6 ve 55 ve daha yukarı yaştakilerde ise yüzde 2 olarak gerçekleşti. Son 12 ay içinde istihdam edilen lise altı eğitimlilerin yüzde 2,8’i bir iş kazası geçirirken, genel lise mezunlarında bu oran yüzde 1,7, lise dengi meslek okul mezunlarında yüzde 2,4, yüksek öğretim mezunlarında ise yüzde 1 olarak gerçekleşti. İşteki duruma göre, iş kazası geçirenlerde en yüksek oran yüzde 2,6 ile kendi hesabına çalışanlarda gerçekleşti. Bunu yüzde 2,5 ile ücretli veya yevmiyeli çalışanlar, yüzde 1,6 ile işveren olarak çalışanlar izledi. Ücretsiz aile işçisi olarak çalışanlarda iş kazası geçirme oranı ise yüzde 1,4 olarak tahmin edildi. Meslek grupları itibarıyla, ‘sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlarda iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 4,8 ile ortalamanın (yüzde 2,3) üzerinde gerçekleşti. İş kazalarının en düşük gözlendiği grup ise yüzde 0,8 ile ‘büro ve müşteri hizmetleri’ oldu. İşyeri büyüklüğüne göre, son 12 ayda iş kazası geçirenlerin en yüksek olduğu işyeri büyüklüğü yüzde 3,4 ile “250-499” çalışana sahip işyerleri oldu. En fazla istihdama sahip ”1-9” kişi çalıştıran işyerlerinde iş kazası geçirenlerin oranı ise yüzde 2,2 oldu. Son 12 ay içerisinde bir iş kazası geçirenlerin yüzde 63,7’si geçirmiş olduğu iş kazası nedeniyle belirli sürelerde işinden uzak kaldı. İşle bağlantılı bir rahatsızlık yaşayanların oranı yüzde 2,1 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenler ya da geçmişte çalışmış olanlardan yüzde 2,1’i, son 12 ay içinde çalıştığı geçmişte çalıştığı işe bağlı bir rahatsızlık geçirdiğini belirtti.

Bu oran erkeklerde yüzde 2,4 iken, kadınlarda yüzde 1,6 oldu.

İstihdam Edilen ya da Geçmişte Çalışmış Olanlardan İşe Bağlı Sağlık Sorunu Yaşayanlar, 2007-2013 Sektörel olarak incelendiğinde ise, son 12 ay içinde işe bağlı sağlık sorununa maruz kalanların oranının en yüksek olduğu sektör yüzde 5,5 ile madencilik ve taş ocakçılığı sektörü oldu. Bu oran, istihdamın en yoğun olduğu tarım, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 2, inşaat sektöründe yüzde 3,5, toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller sektöründe yüzde 2,1, imalat sanayinde yüzde 2,7, toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmet faaliyetleri sektöründe ise yüzde 2,2 olarak gerçekleşti. İstihdam edilen ya da geçmişte çalışmış olanlardan son 12 ay içinde işe bağlı sağlık sorunu yaşadığını belirtenlerin oranı yüzde 2,8 ile en yüksek 35-54 yaş grubunda gerçekleşti. 15-24 yaş grubunda bu oran yüzde 1,2, 25-34 yaş grubunda yüzde 1,9 ve 55 ve daha yukarı yaştakilerde ise yüzde 1,5 olarak gerçekleşti. Sektörlere Göre İşe Bağlı Sağlık Sorunu Yaşayanların Oranı, 2007-2013 İstihdam edilenler ya da geçmişte çalışmış olanlardan hem lise altı eğitimliler hem de lise dengi meslek okulu bitirenlerde, son 12 ay içinde işe bağlı sağlık sorununa maruz kalma oranı yüzde 2,2 olarak gerçekleşti. Yüksek öğretim mezunlarında ise bu oran yüzde 2,1 olarak tahmin edildi. İşteki durumu kendi hesabına olanların işe bağlı sağlık sorununa maruz kalma oranı yüzde 2,9 ile diğer gruplara göre yüksek oldu. Mesleklere göre en yüksek işe bağlı sağlık sorunu yaşayanların oranı yüzde 3,2 ile "sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlar" grubunda gerçekleşti. Referans haftası içinde çalışmış olup, işe bağlı sağlık sorunu yaşamış olanların yüzde 3,3’ünün 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde çalışmakta olduğu belirlendi. İşe bağlı sağlık sorununa maruz kalanların yüzde 24,9’unun “sırtı veya beli etkileyen kemik, eklem ve kas sorunlarına, yüzde 20’sinin ise “stres, depresyon veya anksiyete sorunlarına maruz kaldığı belirlendi. Son 12 ay içinde işe bağlı sağlık sorunu yaşayanlardan yüzde 50,7’si, geçirmiş olduğu sağlık sorunu nedeniyle belirli sürelerde işinden uzak kaldı. İstihdam edilenlerden yüzde 17,1’i kaza riskine maruz kaldı. İstihdam edilenlerden yüzde 7,1‘i çalıştığı işle ilgili olarak “zaman baskısı ve aşırı iş yükü” şeklinde ruhsal sağlığını etkileyen elverişsiz faktöre maruz kaldığını belirtirken, bu oran erkeklerde yüzde 7,9, kadınlarda ise yüzde 5,2 oldu. Fiziksel sağlığını etkileyen faktörlerden “kaza riskine” maruz kalanların oranı ise yüzde 17,1 olurken, bu oran erkeklerde yüzde 21,4, kadınlarda ise yüzde 7,3 olarak gerçekleşti.