İnci Kefali İstanbul Boğazında

Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı’nın çalışmaları sonucu nesli koruma altına alınan ve adına festivaller düzenlenen inci kefali, 17 Kasım 2013'te İstanbul'da yapılacak Vodafone İstanbul Maratonu'nda Cumhure Alkan'ın tişörtünde yer alacak

Uluslararası Vodafone İstanbul Maratonun'da altın atlet kategorisinde koşacağını belirten Cumhure Alkan, "İnci kefali balığı ile koşacak olmam beni heyecanlandırıyor. Zaten şu anda antrenmanda da birlikte koşuyoruz. İnci kefali ile koşmak Mustafa Sarı hocamla birlikte karşılıklı gelişti. Benim de zaten sosyal sorumluluk projelerinde koşmak istiyordum. 42 kilometre 195 metre koşacağım. Çok farklı bir projeyle farkındalık yaşatarak koşacağım. Bu anlamda çok mutluyum. İnci kefalini ve serüvenini yakından takip ediyorum. İnşallah Van’a gelerek yüz yüze tanışırız" dedi.

"İNCİ KEFALİ" BALIĞI HAKKINDA
İnci kefali, Dünya’da sadece Van Gölü havzasında yaşayan endemik bir balık türü. Yaşamını Van Gölü’nün tuzlu-sodalı sularında sürdüren balık, göl suları üremesine uygun olmadığı için ilkbahar aylarında büyük sürüler halinde akarsulara üreme göçü yapmaktadır. Akarsuların uygun noktalarında üremesini gerçekleştiren erkek ve dişi balıklar yine sürüler halinde Van Gölü’ne dönmektedir. Üreme göçü esnasında tuzlu-sodalı sudan akarsuya geçen inci kefalinin vücudunda da bir dizi değişim meydana gelmektedir. Bu fizyolojik değişim yüzünden balık üreme göçü esnasında yem almamakta, aç bir şekilde akıntıya karşı onlarca kilometre yüzerek yumurtalarını en güvenli yer olan kaynağa yakın noktalara bırakmaktadır. İnci kefali, üreme göçü esnasında öyle bir azim ve kararlılık gösterir ki, önüne çıkan doğal ve yapay engelleri atlayarak, hatta uçarak geçmeye çalışır. Özellikle Van-Erciş’te bulunan küçük bir şelaleyi aşmak için azgın sulara karşı inanılmaz bir mücadele verir ve bazen aynı noktada yüzlerce kez zıplayarak sonunda engeli aşar.

Van Gölü inci kefali için tehlike, tam da bu üreme göçü esnasında ortaya çıkar. Savunmasız bir şekilde dereleri dolduran balıklar, kaçak avcılar tarafından avlanıp kamyonlara doldurularak çevrede yok pahasına satılmaya çalışılır. 1996 yılında toplam 15 bin ton avcılığın 12 bin tonu bu üreme göçü esnasında yapılıyordu. Yıllardır Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Doğa Gözcüleri Derneği ve Van Valiliği’nin birlikte yürüttüğü çalışmalara göl çevresindeki jandarma başta olmak üzere tüm kamu kurumları da katılarak ciddi bir koruma faaliyeti yürütülmektedir. Kaçak avcılık oranı ciddi miktarda azalsa da ne yazık ki halen devam etmektedir. Bu kapsamda her yıl haziran ayının ilk haftasında uluslararası bir inci kefali göçü kültür ve sanat festivali gerçekleştirilmektedir.