İspanya'da Franco Döneminin Kayıpları
İspanya'da geçen Eylül ayında görüşmeler ve incelemeler yapan, zorla kayıp olanları araştıran BM Komitesi'nin sunduğu raporda, İspanyol hükümetine, diktatör Franco ve İç Savaş dönemlerinde kayıp olan insanları araması talebinde bulunuldu.
Raporun İspanya'nın BM neznindeki Büyükelçisi Ana Menendez Perez ve İspanyol hükümeti adına adli konulara bakma yetkisi olan Devlet Avukatlığı Kurumuna sunulduğu belirtildi. BM Komitesi, İspanya'nın demokrasiye geçiş döneminde çıkan ve 36 yıllık diktatörlük döneminde işlenen tüm suçların affedildiği yasanın, o dönemin mağdurlarının aranmasına ve bir araştırma başlatılmasına engel olmadığı görüşünü savundu.
Franco döneminde 150 bin kayıp insanın bulunmasının endişe verici olduğu vurgulanan raporda, İspanyol hükümetinden sorumluluklarını yerine getirmesi istendi. BM Komitesi, İspanya Başbakanı Mariano Rajoy'a, teknik, finans ve alt yapı olarak yeterli imkana sahip bir araştırma grubu oluşturması tavsiyesinde bulundu. Mevcut durumda sağ görüşlü Halk Partisi'nin iktidarda olduğu İspanya'ya, taleplerle ilgili BM Komitesi'ne cevap vermesi için ise 1 yıllık süre tanındı.
Bu arada BM Komitesi'nin raporuna ilişkin bir değerlendirme yapan, İspanya'da Franco dönemine ilişkin ilk soruşturmayı başlatan yargıç olan ve daha sonra görevinden alınan Baltasar Garzon, ''İspanya kaçınılmaz bir şekilde bu suçları araştırmak zorundadır. Bu bir geçmiş meselesi değildir, günümüzün de sorunudur'' dedi.
Uluslararası Af Örgütü ise konuya ilişkin, ''BM Komitesi, İspanya ve onun gibi geçmişinde zorlama ile kayıpları olan ülkelere tavsiyelerde bulunarak, önemli bir adım atmıştır'' derken, Franco döneminin mağdurlarının oluşturduğu dernek de ''İspanyol hükümeti, başka tarafa bakmaya ve diktatör mağdurlarının haklarını inkar etmeye daha fazla devam edemez. Mağdurlara karşı kötü davrandıkları için kamu oyunda özür dilemeliler'' görüşünü savundu.
Öte yandan Franco döneminin suçlarını araştıran Arjantinli yargıç Maria Servini de Cubri, söz konusu dönemde işkence yapmakla suçlanan 4 İspanyol hakkında geçen Eylül ayında uluslararası arama ve tutuklama emri çıkarmıştı. Bu kişilerden sadece eski jandarma Jesus Munecas ve eski polis şefi Jose Antonio Gonzalez Pacheco'nun hayatta olduğu tespit edilirken, İspanya şimdiye kadar Arjantin'den gelen talebe resmi bir karşılık vermedi.